Arbeidsinspectie wil verbod op maaltijdbezorgen onder de 16

De inspectie deed onderzoek naar maaltijdbezorgers in Nederland. Daaruit blijkt dat het werk niet veilig is voor kinderen onder de 16. De jongeren werken te lang, tot te laat op de avond en onder grote tijdsdruk.

E-bike in plaats van scooter

Hoeveel tieners onder de 16 dit werk doen, is niet bekend. Maar de vraag naar jonge maaltijdbezorgers neemt toe omdat ze goedkoop zijn.

Vroeger werden maaltijden vaak bezorgd op de scooter, maar door de komst van de elektrische bezorgfiets kunnen kinderen onder de 16 dit werk nu ook makkelijk en snel doen. Daardoor zien veel jongeren van 13, 14 en 15 jaar dit als de ideale bijbaan.

Lichte arbeid

In principe mogen kinderen van 13, 14 en 15 jaar een bijbaantje hebben. Maar er zijn wel regels aan hun werk verbonden. Jongeren tot 16 jaar mogen alleen 'lichte arbeid' verrichten en niet na 19.00 uur 's avonds werken, staat in de wet.

De arbeidsinspectie wil dat de wet zo wordt aangepast dat het bezorgen van maaltijden niet langer valt onder lichte arbeid, omdat bezorgers vaak te maken hebben met risico’s in het verkeer, tijdsdruk en betalingen. "De wet is daarin nu nog te onduidelijk", zegt Mariëlle Bakker van de arbeidsinspectie.

Onderzoek

Om meer duidelijkheid te krijgen startte de inspectie daarom vorig jaar een groot onderzoek en bezocht 178 bezorgbedrijven. Daaruit blijkt dat meer dan de helft van de gecontroleerde bedrijven zich niet aan de wet houdt. Bezorgers krijgen te weinig betaald, werken te lang of werken op tijden dat het niet mag.

"Ook ontbreekt het bij de bedrijven aan kennis over wat wettelijk is toegestaan", zegt Bakker. "Van de onderzochte bedrijven bleek in 24 gevallen dat maaltijdbezorgers te lang of te laat aan het werk te waren. Acht van hen waren te jong om het werk te doen."

Ongelukken

Voor jongeren onder de 16 jaar ziet de inspectie gevaren bij het bezorgen van de maaltijden. "We zien dat er door de werkgever druk wordt uitgeoefend op de jongeren om de maaltijden op tijd te bezorgen", zegt de inspectie.

"Met die tijdsdruk gaan ze het drukke verkeer in, vooral de jongeren op een e-bike. We zien dat de ongelukken in het verkeer toenemen, dat blijkt ook uit cijfers van de politie. Daarom vinden wij dit werk onveilig voor jongeren."

Wat voor werk mag je onder de 16 doen?

Om jongeren te beschermen tegen uitbuiting en zwaar werk, zijn er regels voor wat wel en niet mag. Jongeren van 13 tot en met 15 mogen alleen 'lichte arbeid' doen, zo staat in de Arbeidstijdenwet.

Er is geen sprake van lichte arbeid bij werken onder tijdsdruk ("psychosociale arbeidsbelasting"), kassawerkzaamheden, het tillen van meer dan 10 kilo, werk waarbij beschermingsmiddelen moeten worden gedragen, of gevaarlijke apparatuur. Kortom, werk mag voor jongeren niet te zwaar zijn, geen gevaar opleveren, en niet schadelijk zijn voor de lichamelijke en geestelijke gezondheid. Deze regels staan in de Nadere regeling kinderarbeid.

Komt er een verbod?

De inspectie pleit daarom voor een verbod voor maaltijdbezorging door jongeren onder de 16 jaar. Dit schrijven ze in een advies naar de staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, Tamara van Ark.

Van Ark neemt het signaal van de inspectie erg serieus. "Ik sluit een verbod zeker niet uit", laat ze weten. "Maar wat ik ook niet wil, is met één pennenstreek ook veilige baantjes van jongeren wegstrepen. Dus ik ga aan de slag om te kijken waar verduidelijking nodig is. En of een verbod inderdaad nodig is."  

Van Ark wil voor de zomer duidelijkheid geven over een mogelijk verbod.

Sancties voor bezorgbedrijven

De inspectie gaat dit jaar harder optreden als bedrijven zich niet aan de regels houden voor de jonge werknemers. In het geval van een overtreding, kunnen de bezorgingen van een bedrijf tijdelijk stopgezet worden. De onderneming mag dan bijvoorbeeld een maand geen maaltijden bezorgen. Ook kan een hele straat met bezorgbedrijven worden stilgelegd voor een totaalinspectie van alle bedrijven. En er zal sneller een herinspectie plaatsvinden na het constateren van een overtreding.

Reactie maaltijdbezorgers

De Nederlandse Vereniging van Maaltijdbezorgers (NLVVM) is het niet eens met een eventueel verbod. "We snappen dat je ergens een lijn moet trekken", zegt Martijn Jansen, voorzitter van de NLVVM.

"Maar of dit de oplossing is en het verschil gaat maken, dat vraag ik me af. We merken dat jongeren dolgraag willen werken. Ga je dan mensen beperken op basis van leeftijd? Ik zou liever zien dat de arbeidstijdenwet herzien wordt. Voor de bedrijven kan het verbieden van jongeren onder de 16 schade veroorzaken. Dan wordt de poule waaruit je mensen haalt kleiner en wordt de vijver met bezorgers kleiner. En dat is voor ons een probleem. Maar op het moment dat iets de wet is, leggen we ons daarbij neer."