Tilburgse IC-arts: 'We bereiden ons voor op Italiaanse toestanden'

De berichten uit ziekenhuizen in Brabant klinken steeds zorgwekkender. Een arts van de intensive care-afdeling in Uden zegt in de Volkskrant dat het een 'reëel scenario' is dat 80-plussers binnenkort niet meer opgenomen kunnen worden. Hoe heftig wordt deze coronacrisis in Nederland?

Half uur tijd

We vragen het Hans Kuijsten. Hij staat aan het hoofd van de afdeling Intensive Care in het Tilburgse Elisabeth-TweeSteden Ziekenhuis.

"Het aantal patiënten op de intensive care-afdelingen in Midden-Brabant is inderdaad enorm aan het oplopen", bevestigt hij aan de telefoon. Op 'zijn' ic-afdeling in Tilburg hebben ze het nog onder controle, maar de arts ziet dat vooral ziekenhuizen in Breda en Uden het 'qua aantallen' nu zwaar hebben.

Beademen in de operatieruimte

De ic-afdelingen in Brabant moeten nu gaan bedenken hoe ze patiënten op andere plekken in het ziekenhuis op kunnen vangen: Je kunt ook patiënten in de operatieruimte beademen, legt de arts uit. "Of in de voorbereidingsruimte. Op dat soort plekken worden nu mensen bijgeschoold."

De intensivist noemt dat escaleren, of opschalen. "De volgende escalatie treedt in werking als het ziekenhuis écht vol zit", zegt Kuijsten. "Dan moeten patiënten worden overgeplaatst naar andere ziekenhuizen." Bijvoorbeeld naar het ziekenhuis in Tilburg.

Kleine vrachtwagentjes

Dat overplaatsen gebeurt in mobiele ic-units: dat zijn kleine vrachtwagentjes die van buiten lijken op een ambulance. Meestal worden die ingezet om patiënten naar specialistische ziekenhuizen te brengen.

Op dit moment is dat overplaatsen nog goed mogelijk, want in sommige ziekenhuizen is het nog relatief rustig, zoals dat van Kuijsten in Tilburg dus. Dat is overigens niks opmerkelijks. Bij uitbraken van de griep gebeurt het ook dat de ene ic-afdeling drukker is dan een andere.

"De hulp die we krijgen uit de rest van het land is prachtig is om te zien."

Kuijsten heeft ook contact met de arts uit het alarmerende verhaal van de Volkskrant. "Hij heeft daar inderdaad substantieel veel patiënten. We zijn dit soort aantallen wel gewend, maar niet allemaal tegelijk. Er is echt sprake van een piekbelasting."

'Ziektebeeld maakt geen indruk'

Kuijsten wil benadrukken: het ziektebeeld dat wordt veroorzaakt door corona maakt op hem geen indruk. "De behandelingen zijn eigenlijk gewoon reguliere behandelingen. Maar de aantallen, dat is waar we ons druk over maken."

Wat het extra lastig maakt, is dat coronapatiënten die een longontsteking hebben héél lang op de intensive care liggen, op dit moment tussen de twee en drie weken.

Dat zorgt voor een enorme belasting voor een ic-afdeling, legt Kuijsten uit. "De meest voorkomende longontstekingen worden veroorzaakt door een bacterie. Dan liggen patiënten gemiddeld 5 tot 7 dagen op de ic. Dat komt omdat we dan antibiotica kunnen inzetten."

Het herstel bij longontstekingen die worden veroorzaakt door een virus, zoals corona, of influenza dat de griep veroorzaakt, duurt veel langer. Soms wel drie weken dus.

Geen reden tot paniek

De behandeling op de intensive care is in het geval van corona vooral: beademen. "We volgen het behandeladvies van het RIVM. Daar staat in dat malariamiddelen ingezet mogen worden. Of medicijnen tegen hiv. Dat wordt nu op basis van theoretische gronden gebruikt omdat die effectief zouden kunnen zijn. Het is aan de artsen om te overwegen of ze die middelen ook gebruiken vanwege mogelijke bijwerkingen."

"We kunnen het ons niet permitteren om plat te gaan."

In deze fase is er nog geen reden tot paniek, zegt Kuijsten. Ja, een aantal ziekenhuizen zal nu topdrukte ervaren, maar die hebben nog mogelijkheden om op te schalen. In het eigen ziekenhuis of met behulp van de regio.

'Ik zie enorme saamhorigheid'

Het Tilburgse ziekenhuis staat ook klaar om grote aantallen uit de omgeving te ontvangen. "We hebben ook contact met ic-afdelingen buiten Brabant. De hulp die we krijgen uit de rest van het land is prachtig om te zien. Ik zie enorme saamhorigheid. Ik ben echt geroerd door de vele mensen die ons sterkte wensen en vragen of ze dingen kunnen overnemen."

Ziekenhuizen blijven overeind, dat durft de intensivist wel te stellen. "We kunnen het ons niet permitteren om plat te gaan. We hebben ook gewoon nog de auto-ongelukken, mensen worden ook om andere redenen ziek."

Dramatische keuzes

Het beeld dat zijn collega schetst, dat mogelijk 80-plussers moeten worden afgewezen, daar houdt hij wel rekening mee. In theorie. "Als de capaciteit onvoldoende is dan moet je besluiten: wie behandelen we wel en wie niet? Dat zijn dramatische keuzes om te maken. Is zo'n scenario denkbaar? Dat zou kunnen. Dat is in Italië ook gebeurd. Als heel Nederland volgelopen is, dan moet je overgaan op triage. Maar op dit moment zie ik nog voldoende capaciteit."

Het is nu vooral belangrijk dat de piekbelasting wordt teruggebracht. Houd je daarom aan de adviezen van het RIVM, benadrukt de arts. Dan kunnen we het waarschijnlijk net aan.

Ondertussen gaat hij even van het slechtste scenario uit. "We bereiden ons voor op Italiaanse toestanden. Dat is uit voorzorg. Ik maak mij nu nog geen zorgen, maar ik ben wel beducht op wat nog kan gaan komen."