Demonstreren in de Bijlmer: 'Ik hoop dat dit bord nooit meer nodig is'

Britt-Marie, ook werkzaam voor het Nationaal instituut Nederlands slavernijverleden en erfenis (NiNsee), is één van de ruim tienduizend demonstranten die naar het Nelson Mandelapark in Amsterdam kwamen om zich te laten horen tegen racisme. Een demonstratie waarin liefde, saamhorigheid en strijdbaarheid centraal stonden.

Changes

Zo wordt de toon al direct gezet als Britt-Marie het Nelson Mandelapark in komt. Door de speakers klinkt Changes van Tupac. "Het is jammer dat dit nog steeds moet", zegt ze terwijl ze naar een plek zoekt om te gaan staan. "Maar het is wel te herleiden waar dit vandaan komt."  

Anti-zwart racisme is een erfenis van ons slavernijverleden, vertelt ze. "De mindset van de mensen die zijn onderdrukt en van de onderdrukkers gaat er niet binnen een paar generaties uit. En na eeuwenlange slavernij en kolonisatie zijn er echt niet ineens gelijke kansen in de samenleving." 

Om haar stem kracht bij te zetten, draagt Britt-Marie een mondkapje waarop BLM staat, de afkorting van Black Lives Matter. Op haar kartonnen bord staat die tekst uitgeschreven, met een vuist ernaast.

Black Lives Matter

Britt-Marie is hier omdat ze haar stem wil laten horen en zich uit wil spreken. Zelf kreeg ze in haar leven ook met racisme te maken. Zo werd ze achtervolgd in winkels door medewerkers die wilden controleren of ze niks stal. En als student was een docent verbaasd dat zij, als niet-witte leerling, een tentamen kwam maken. "Je kunt niet hardmaken dat dat racisme is, maar je voelt dat."

Bij uitspraken als "We moeten onderwijzen over slavernij", knikt ze, bij uitspraken als "We kunnen racisme alleen bestrijden als we het samen doen", klapt ze. Britt-Marie schreeuwt ook mee, in koor met alle andere demonstranten: "Black Lives Matter!" en "No justice, no peace." Af en toe maakt ze een instemmend geluid. 

Bijvoorbeeld wanneer schrijfster Margo Morrison op het podium verschijnt. Zij vecht al 52 jaar tegen zwarte piet. "Moet je nagaan", reageert Britt-Marie. "Deze strijd wordt al generaties gevoerd, het is niet nu ineens een hype. Het is belangrijk om dat te erkennen."

Kennis delen is belangrijk, vindt ze. "Knowledge is power. Door de geschiedenis leer je een maatschappij goed begrijpen, leer je begrijpen wat de erfenis van slavernij is en wat voor stempel dat drukt op de samenleving."

Knielen

Als de demonstranten gevraagd wordt te knielen, een vuist de lucht in te steken en twee minuten stilte te houden voor mensen die door racisme om het leven kwamen, krijgt Britt-Marie tranen in haar ogen. Het was een moment om te reflecteren, zegt ze achteraf. "Het is indrukwekkend om te zien dat iedereen knielt met een vuist in de lucht. In die minuten kreeg je de tijd om even stil te staan: waarom sta ik hier en wat is er aan de hand?"

Tegen het einde van het protest komt er nog een man voorbij. "All lives matter", roept hij. Maar, merkt Britt-Marie op: "Als je zegt Black Lives Matter, zeg je niet Only Black Lives Matter. Natuurlijk, all lives matter. Maar je kunt daar eigenlijk pas van spreken als zwarte levens ook uitmaken. Zwarte levens zijn gewoon in gevaar op dit moment. Op het moment dat dat niet meer zo is, kun je spreken van all lives matter."

Wanneer de demonstratie helemaal ten einde is, heeft Britt-Marie een 'heel erg voldaan gevoel', zegt ze met One love van Bob Marley op de achtergrond. "Ik ben heel blij. Een gevoel van liefde. Ik vond het zo mooi dat mensen hier bezig waren te benadrukken dat het een ding is dat we samen moeten oplossen. Alle kleuren."

Britt-Marie hoopt dat de strijd blijft. "Laat dit geen hashtag zijn. Racisme is zo diepgeworteld in onze samenleving dat het belangrijk is om deze strijdbaarheid voort te blijven zetten. Ook nadat de Black Lives Matter-movement het nieuws niet meer haalt."

Na de demonstratie leggen veel demonstranten hun borden bij elkaar op de stoep. Britt-Marie wil die van haar éigenlijk niet kwijt, zegt ze. "Maar ik leg hem er toch neer. Omdat ik hoop dat ik hem nooit meer nodig heb."