Coronaklachten? Dit moet je weten over het doen van een test

1. Wanneer kun je getest worden op corona?

Sinds 1 juni kan iedereen met gezondheidsklachten die passen bij het coronavirus zich laten testen in ruim tachtig 'drive through' teststraten in Nederland. Klachten die kunnen duiden op Covid-19 zijn verkoudheid, hoesten, verhoging of plotseling verlies van smaak of reuk. 

Testen gebeurt in Nederland in principe niet als je geen klachten hebt. Daar is een reden voor, want de tests die we allemaal kunnen laten doen, zijn het betrouwbaarst als je klachten hebt, zegt het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). Voor een coronatest moet je overigens een afspraak maken via het telefoonnummer 0800-1202.

2. Je hebt klachten, maakt het dan uit wannéér je je laat testen op corona?

Als je je te vroeg laat testen, dan is de kans groot dat het testresultaat onterecht negatief is. Met andere woorden: dat je op basis van de testuitslag denkt dat je geen corona hebt, terwijl je het wel hebt. 

De beste kans op een juiste uitslag heb je op de derde dag waarop je klachten hebt. Maar ook op andere dagen waarop je symptomen hebt, is de test heel betrouwbaar. Vanaf de vierde dag dat je symptomen hebt, wordt de kans op een juiste test weer wat kleiner, omdat je lichaam dan vaak effectief het virus aan het afbreken is.

Daarom is altijd het advies: is er een sterke verdenking dat je besmet bent met het coronavirus en is de test negatief, laat je dan een paar dagen later (in overleg met je arts of iemand van de GGD) nog een keer testen.

3. Wat wordt er precies getest?

De test die door de GGD wordt gebruikt, is een zogenoemde moleculaire test, een PCR. Bij zo’n soort test wordt er met een wattenstaafje keel- en neusslijm afgenomen. Dit slijm gaat naar een laboratorium waar onderzocht wordt of het coronavirus in het slijm aanwezig is. Als het coronavirus in het slijm zit, ben je besmet met corona. 

De test kan alleen laten zien of je corona hebt op het moment dat de test wordt afgenomen. Het kan niet aantonen of je eerder corona hebt gehad.

4. Hoe lang duurt het voordat de uitslag er is en hoe krijg je de uitslag?

Als je je op het coronavirus hebt laten testen, krijg je zo snel mogelijk bericht van de GGD. Meestal duurt dit niet langer dan 48 uur. De GGD neemt telefonisch contact met je op, zelf bellen heeft geen zin.

Premier Mark Rutte kondigde onlangs aan dat er binnenkort een website komt waar mensen zich voortaan online kunnen melden voor een corona-test bij een GGD in hun buurt. De uitslag van de test moet ook online beschikbaar komen. 

5. Hoe werkt bron- en contactonderzoek?

Wanneer je besmet bent met het coronavirus, voert de GGD binnen 24 uur bron- en contactonderzoek uit. Dit gebeurt volgens de landelijke richtlijnen van het RIVM.

Een medewerker van het team infectieziektebestrijding onderzoekt hoe je het coronavirus hebt opgelopen. Daarbij wordt nagegaan of anderen mogelijk op dezelfde manier besmet kunnen zijn geraakt.

Bij het contactonderzoek wordt in kaart gebracht met welke mensen de besmette persoon contact heeft gehad. Dat betreft niet alleen het moment waarop hij of zij klachten had, maar ook de twee dagen voorafgaand aan de klachten.

De contacten worden onderscheiden in drie categorieën: huisgenoten, nauwe contacten en overige contacten. Huisgenoten moeten twee weken thuis blijven, nauwe contacten worden dat ook aangeraden. De overige contacten worden ingelicht en krijgen het advies hun gezondheid goed in de gaten te houden en thuis te blijven bij klachten.

6. Waarom kan ik niet thuis worden getest?

Volgens het RIVM zijn er niet genoeg middelen en mensen om iedereen met klachten thuis te laten testen. Daarom is het advies om als dit kan met de auto naar de teststraat te komen.

7. Ik wil me laten testen, maar ik heb geen auto. Wat moet ik doen?

Voor mensen die zich op corona willen laten testen maar die geen auto hebben of kunnen lenen, is het soms best lastig om een teststraat te bereiken. Je mag vanwege de gezondheidsklachten namelijk niet met het ov komen. Lopend of op de fiets langsgaan is bij de meeste testlocaties toegestaan, maar dat moet wel vooraf telefonisch worden afgesproken.

8. Waarom zijn er niet meer testlocaties, bijvoorbeeld op drukke locaties?

 "Er zijn maar weinig teststraten op drukke locaties omdat we ze in heel korte tijd hebben moeten opzetten", vertelde Kristof Franse van GGD Nederland eerder.

"We moesten daarbij locaties bepalen aan de hand van een aantal punten. Het moest in- en uitrijmogelijkheden voor de auto bevatten. De privacy moest kunnen worden gewaarborgd en het moest groot genoeg zijn."

De GGD is wel van plan om het aantal testlocaties uit te breiden. Op welke termijn, verschilt per locatie. Onder meer in Den Haag is onlangs een nieuwe teststraat geopend. Personen die niet in de gelegenheid zijn om naar de testlocatie in Nootdorp te rijden, kunnen zich nu laten testen in het centrum van de stad.

9. Kan er ook getest worden of ik corona heb gehad?

Of je het coronavirus al hebt gehad, kan worden getest via een bloedtest. Er wordt dan een bloedmonster afgenomen waarin wordt gezocht naar antistoffen tegen Covid-19. Als er antistoffen in je bloed worden aangetroffen, dan betekent het dat je bewezen in contact bent geweest met het coronavirus. 

Volgens het RIVM worden bloedtests op dit moment alleen afgenomen voor onderzoeksdoeleinden door geselecteerde laboratoria. Het RIVM raadt mensen af om zelf bloed te laten testen op de aanwezigheid van antistoffen. "Dit kan een gevoel van schijnveiligheid geven", schrijft het instituut op haar website.

Hoewel het RIVM zegt dat bloedtests alleen voor bepaalde onderzoeken worden afgenomen, bleek eerder uit een rondgang van RTL Nieuws dat het wel mogelijk is om via sommige huisartsen in een lab getest te worden op antistoffen. De groep patiënten die wordt doorgestuurd, is wel beperkt.

Het gaat dan bijvoorbeeld om mensen die al een hele tijd milde klachten hebben. Omdat hun klachten niet erg genoeg waren, werden zij niet opgenomen in het ziekenhuis en dus niet getest. Een bloedtest kan huisartsen dan alsnog uitsluitsel geven. Zij weten dan of er verder gezocht moet worden naar een andere diagnose.

10. Ik ga op vakantie naar het buitenland. Kan ik mij daar laten testen?

Wanneer je in het buitenland op vakantie bent en corona gerelateerde klachten krijgt, raadt het RIVM aan je te melden bij de medische hulpverlening ter plaatse. "Volg de adviezen van de lokale gezondheidsdienst en laat u testen als dat kan", schrijft het instituut op haar website. Of dat laatste ook daadwerkelijk mogelijk is, verschilt per land.

Als je in het buitenland positief wordt getest op het coronavirus, mag je niet terug naar Nederland. Je moet dan in isolatie blijven tot je tenminste 24 uur klachtenvrij bent. Pas daarna mag je aan de terugreis beginnen.