Peperduur Frans Hals-schilderij gestolen: 'Topcriminelen azen erop'

Twee lachende jongens, heet het werk. Het komt uit 1626-1627, is goed voor ongeveer 15 miljoen en ligt nu waarschijnlijk ergens in een ondergrondse kelder, of tussen twee binnenmuren in. Althans: dat vermoedt kunstdetective Arthur Brand, die al jaren onderzoek doet naar kunst en kunstcriminaliteit.

En Brand vermoedt nog meer. De politie kan (nog) niets zeggen over eventuele verdachte(n) of motieven, maar Brand zegt het stellig: "Topcriminelen azen op dit soort kunstwerken, omdat ze denken dat ze zichzelf ermee kunnen vrij kopen bij de Nederlandse Staat."

Dat zit zo. In de jaren 90 zijn er twee Van Goghs gestolen, die niet veel later door crimineel Kees Houtman in de rechtbank werden ingezet in ruil voor strafvermindering. In 2002 stal de bekende 'Van Gogh-rover' Okkie Durham twee Van Goghs, die hij later probeerde te verkopen aan Cor van Hout, daags voordat Van Hout werd geliquideerd.

"Topcriminelen zien kunstwerken als een middel om vrijheid af te kopen in de rechtbank", zegt Brand. Die kunstwerken zijn gewilder geworden nadat de politie zogenoemde cryptofoons – waarmee criminelen zich veilig waanden – te kraken.  

Ik heb ze gewaarschuwd

"Ik heb toen meteen de onderwereld én de politie gewaarschuwd", zegt Brand. "Tegen de politie zei ik: dit gaat gebeuren. En tegen mijn contacten in de onderwereld heb ik gezegd: blijf van die kunst af, want de staat gaat echt niet nóg een keer strafvermindering verlenen in ruil voor een schilderij."

Maar, zo zegt de kunstkenner, 'kennelijk heeft niet iedereen geluisterd'. Brand vermoedt dat de 'Twee lachende jongens' zijn gestolen in opdracht van een topcrimineel.

Wat is er gebeurd?

De diefstal gebeurde rond 3.30 uur, meldt de politie. De daders hebben de achterdeur van museum Hofje van Aerden geforceerd en het schilderij gestolen.

"Verdrietig nieuws", noemt burgemeester Sjors Fröhlich de diefstal. "Hopelijk is het schilderij snel weer terug in Het Hofje, waar het hoort." Volgens Fröhlich werkt een zeer omvangrijk team van de politie aan de zaak.

Bij het Hofje van Aerden wil niemand reageren.

Er is volgens Brand voor dit schilderij gekozen, omdat het in een klein museum hing. "Criminelen weten inmiddels wel dat de Van Goghs, en de grote musea, voldoende beveiligd zijn. Ik stel zo voor me dat de halve onderwereld heeft gegoogeld en toen op Frans Hals stuitte, in Leerdam."

Komt bij: dat schilderij is al twee keer eerder gestolen. In 1988 en 2011 om precies te zijn. "Daardoor concludeerden ze waarschijnlijk: hij is veel waard, en hij is relatief makkelijk te stelen."

Want, zo zegt Brand ook, vergis je niet: het is 'verdomde moeilijk' om een klein museum te beveiligen. "Dat doe je niet zomaar. Bovendien hebben die kleinere musea ook geen bakken vol geld." 

De kunstdetective hoopt dat het werk snel terecht is. En: dat de onderwereld vanaf nu van die kunstwerken af blijft. "Die boodschap moet naar buiten worden gebracht. Want echt, al wordt de kostbaarste Van Gogh voor hun voordeur afgeleverd: ze hebben er niets aan."