Tijdens lockdown onverwacht zwanger: 'Eindelijk, na jarenlange trajecten'

Net toen Felicia (35) het plan had een maand in haar eentje een yoga-retraite in Azië te gaan doen, gebeurde het onmogelijke: ze werd zwanger. "Ik zag die twee streepjes en het kippenvel sprong op mijn armen. Mijn vriend en ik schreeuwden, huilden en vlogen elkaar in de armen. Zwanger! Na vier jaar proberen had ik nog nooit een positieve test in mijn handen gehad. Die twee streepjes verwachtte ik niet meer. Maar ik zag ze toch echt."

Maar wat betekende één zo’n test nou? Toch nog maar een keer testen. En nog een keer. "Het was echt waar. Er was geen medische reden waarom het bij ons niet zou lukken. Maar inmiddels waren we zes IUI-pogingen en drie IVF-trajecten verder en waren we in Nederland uitbehandeld. In Azië wilde ik nadenken wat ik wilde: een traject in het Belgische Gent doorzetten, kinderloos blijven?"

Thuiswerken

Een paar stapjes terug in de tijd. Corona kwam en thuiswerken werd het nieuwe normaal. De reis naar Azië, waar ze enorm naar uitkeek, ging vanwege de pandemie niet door en de geplande kennismakingsgesprekken in het ziekenhuis in Gent strandden ook.

"Ik heb een drukke baan als accountmanager, ben veel onderweg en altijd onder de mensen. Ineens zaten mijn vriend en ik hele dagen thuis, allebei achter onze laptop", vertelt Felicia. Het stel kocht een wijnklimaatkast en maakte er het beste van. "Vaak trokken we op woensdagavond al een flesje open en maakten we het gezellig."

Niet de enige

Felicia benadrukt dat haar zwangerschap, ze is inmiddels 26 weken, niet ineens kwam doordat ze minder werkstress had. "Dat denken mensen misschien, maar door corona en het thuiswerken maakte ik me soms juist druk over klanten en contacten." Kan ze andere oorzaken bedenken dat het nu ineens wel lukte? "Misschien omdat mijn lichaam door dat thuiswerken meer tot rust kwam of waren we er in ons hoofd minder mee bezig. Zeg het maar."

Wat het ook was, het is gelukt. Felicia is niet de enige met een 'corona-wonderbaby'. Zanger Danny Vera vertelde onlangs bij Eva Jinek dat zijn vrouw na vier jaar proberen en verschillende IVF-pogingen eindelijk zwanger is.

Gelukt door corona

"Eigenlijk is het gelukt dankzij corona", vertelde hij in het programma. "We waren vier jaar bezig en het ging niet. We hebben getest of er wat mis was, maar dat bleek allemaal niet. We hadden het denk ik gewoon een beetje druk."

Door corona werd Vera’s agenda voor maanden leeggemaakt en ze mochten geen ziekenhuis meer in voor nieuwe trajecten. "'Fuck it,' zeiden mijn vrouw en ik tegen elkaar. 'Laten we er niet over stressen. We trekken het over de zomer heen, en kijken dan wel verder.' Toen hebben we de wijnkelder leeg gedronken." En toen was Vera zwanger.

'Meer stellen natuurlijk zwanger'

"Het is ons ook opgevallen dat stellen via een natuurlijke weg zwanger zijn geworden tijdens de coronacrisis", zegt gynaecoloog van Amsterdam UMC Laura van Loendersloot.

Als iemand na een jaar proberen niet zwanger is, wordt gekeken of er een diagnose is voor de vruchtbaarheidsproblemen bij het stel. Heeft een man heel weinig of geen zaadcellen, of zitten allebei de eileiders van de vrouw dicht, dan is het onmogelijk via de natuurlijke weg zwanger te worden.

Grote groep heeft kans

Maar een grote groep heeft wel kans zonder IUI of IVF zwanger te worden. "We behandelen stellen met een prognose van minder dan 30 procent kans van slagen om binnen een jaar zwanger te worden. Deze mensen zijn dus niet onvruchtbaar, maar verminderd vruchtbaar en hebben dus ook kans om via de natuurlijke weg zwanger te worden", legt Van Loendersloot uit.

Uit een eerder wachtlijstonderzoek blijkt dat koppels tijdens een medisch traject toch via de natuurlijke weg zwanger worden. Van Loendersloot: "Ik vind het interessant tijdens deze coronacrisis te onderzoeken hoeveel stellen het is gelukt om op een natuurlijke manier zwanger te worden."​​​

Onderzoek is lastig

Een grote studie naar dit onderwerp is lastig. "Je hebt een controlegroep nodig. We weten van eerdere studies dat het lastig bleek vrouwen te motiveren om mee te doen aan zo’n studie. Vrouwen met een kinderwens willen niet eindeloos wachten als ze al jaren bezig zijn. Die willen behandeld worden. We kunnen wel kijken naar de data van de twee maanden dat bepaalde behandelingen zijn stilgelegd."

In diverse landen, zoals Australië en Engeland, lopen er onderzoeken naar natuurlijke zwangerschappen tijdens de coronacrisis van stellen waarbij het moeizaam gaat. "Ik ben benieuwd naar de uitkomst. Wie weet lukt het ons ook om hier in Nederland landelijk onderzoek naar te doen. Dat zou heel interessant zijn."

'Te veel achter gezocht'

"Ik denk dat er te veel achter wordt gezocht", zegt Frederika Prak, ze is fertiliteitsarts in het UMC Utrecht. "49 stellen waar wij mee werkten, zijn in de periode dat de behandelingen stillagen, spontaan zwanger geworden. 23 van hen hadden een vruchtbaarheidsprobleem. Andere stellen zaten bijvoorbeeld in een traject voor embryoselectie, vanwege het voorkomen van erfelijke ziektes in de familie die zij niet aan hun nageslacht willen doorgeven."

"Ik denk dat de stellen hun focus hebben verlegd. Niemand wist in maart hoe lang de lockdown zou duren en wanneer de behandelingen weer opgepakt konden worden."

Geen conclusies

Heeft het dan toch te maken met stress? "Dat is moeilijk te zeggen," zegt Prak, "er zijn onderzoeken die beweren dat stress een factor is bij het moeilijk zwanger kunnen worden, maar ook onderzoeken die dat tegenspreken."

Je kunt volgens haar nog geen conclusies trekken. "Stellen krijgen niet zomaar een vruchtbaarheidsbehandeling, daarvoor hebben ze het eerst een hele poos zelf geprobeerd. Toch denk ik niet dat deze periode ons veel leert. Wel maakt het ons bewust dat veel paren die we behandelen niet onvruchtbaar zijn, maar verminderd vruchtbaar."