Piek tweede golf in zicht, waarom dan toch weer maatregelen?

1. Het gaat toch de goede kant op met de besmettingen?

Je had de afgelopen dagen misschien hoop door de besmettingscijfers van het RIVM. Van rond de 11.000 naar krap 9000 eergisteren tot 8300 gisteren.

Datajournalist Jasper Bunskoek van RTL Nieuws tempert die hoop. "Vanwege vertragingen, inhaalslagen en computerstoringen is het op basis van de dagelijkse cijfers vrijwel niet te doen om een betrouwbare trend te zien."

Bunskoek analyseert de cijfers dagelijks en ziet dat er continu besmettingen worden gemeld die enkele weken geleden al zijn geconstateerd. Je kunt daarom ook niet vertrouwen op de cijfers die die op de dag zelf worden gecommuniceerd.

2. Welke cijfers kunnen we wel vertrouwen?

Om toch een idee te hebben van waar we nu staan, kijken we naar de RIVM-berekeningen van het aantal besmettelijke mensen. Dat cijfer wordt allang op dezelfde manier berekend. Het precieze aantal besmettelijke personen zal hoogstwaarschijnlijk niet exact kloppen, maar het geeft wel een beeld.

Tijdens de eerste piek op 24 maart waren naar schatting 168.000 mensen besmettelijk. Dat zijn er ongeveer evenveel als nu (tijdens de laatste berekening van 15 oktober). In het voorjaar reden genoeg om de intelligente lockdown af te kondigen.

3. Wat is het doel van de maatregelen?

Tijdens de intelligente lockdown dit voorjaar bleven we massaal thuis. Het aantal reisbewegingen daalde toen enorm, blijkt uit de mobiliteitscijfers van Google, berekend uit onze telefoongegevens.

De maatregelen van het kabinet zijn precies op deze manier bedoeld. Minder bewegingen betekent minder contactmomenten tussen mensen, dus ook minder besmettingen met het coronavirus.

Hieronder het aantal reisbewegingen als het gaat om werk. De tweede grafiek gaat over reisbewegingen met betrekking tot detailhandel, horeca en recreatie.

4. Waarom is het aantal reisbewegingen niet net zo laag als dit voorjaar?

In de grafiek hierboven zie je het aantal reisbewegingen als het gaat om werk. We werkten in april massaal thuis. Nu zijn we ook vaak achter onze eigen voordeur te vinden, maar minder dan toen. Logisch, want er werken nu ook veel meer mensen dan toen. Bijvoorbeeld kappers en fysiotherapeuten zijn open. In april niet.

Tijdens het overleg in het Catshuis stelde premier Rutte voor om het land twee weken dicht te gooien. Ook de detailhandel en scholen zouden dan weer sluiten. Maar meer dan in het voorjaar spelen er nu ook andere belangen.

Pieken ziekenhuizen over twee weken

Het kabinet ziet dat de piek in besmettingen nu is geweest. Dat betekent dat over ongeveer twee weken de piek in de zorg waarschijnlijk zichtbaar zal zijn. 

Een stabilisatie van de cijfers alleen is niet genoeg voor het kabinet, de cijfers moeten (flink) dalen. Het kabinet wil de besmettingen snel naar beneden hebben, de druk op de zorg ontlasten en tegelijkertijd de economische en maatschappelijke schade beperken. Dat is een lastige discussie.

En daarom moeten nu toch aanvullende maatregelen genomen worden, zo vindt men in Den Haag. Een ander probleem dat zich nu aandient op de intensive care is namelijk dat de mensen op die ic ouder zijn. Dat betekent een langere behandeling in het ziekenhuis.

Met die aanvullende maatregelen moeten de cijfers dus sneller dalen, waardoor ook de ziekenhuizen sneller zullen leegstromen.

5. Waarom geen lockdown?

Minister Wopke Hoekstra van Financiën ging in het voorjaar akkoord met de lockdown en zorgde voor enorme steunpakketten om de economie overeind te houden. Nu is die bereidheid van Hoekstra er minder. 

Hij, maar ook Ferd Grapperhaus (Justitie) en Kajsa Ollongren (Binnenlandse Zaken) vinden een lockdown veel te ver gaan en willen dat eerst goed wordt nagedacht over de effecten van een dergelijke ingreep.

6. Wanneer kunnen we weer versoepelen?

Maar maatregelen komen er dus wel. Over mogelijke versoepelingen wordt nog niet eens gesproken. Dat zal pas gebeuren als het aantal reisbewegingen en daarmee het aantal besmettelijke personen flink omlaag is gebracht.