Diabetes steeds jonger vastgesteld, maar oorzaak onbekend
Diabetes type 2 wordt steeds jonger vastgesteld. In acht jaar tijd is de gemiddelde leeftijd met ruim twee jaar gedaald van gemiddeld 62,9 in 2011 tot 60,6 in 2019. Dat blijkt uit onderzoek door gezondheidsinstituut Nivel en het RIVM in opdracht van het Diabetes Fonds.
Voor de oorzaak van de daling heeft hoogleraar diabetesonderzoek Hanno Pijl van de Universiteit Leiden geen zekere verklaring. Mogelijk wordt die veroorzaakt door, wat hij noemt, de verdere 'verwestersing' van de samenleving. We eten steeds meer (bewerkt) voedsel en bewegen steeds minder. Obesitas is een belangrijke risicofactor voor diabetes type 2.
Obesitas-epidemie
Een andere verklaring is dat dokters alerter zijn, zegt Pijl. "Als behandelaars zijn we ons steeds meer bewust dat mensen door de obesitas-epidemie eerder diabetes krijgen. Het gevolg is dat diabetes eerder wordt vastgesteld."
Het is voor het eerst dat het Diabetes Fonds onderzoek heeft laten doen naar de leeftijd van diabetespatiënten waarin type 1 en type 2 zijn uitgesplitst. Pijl zegt benieuwd te zijn naar volgend onderzoek. "Over twee of drie jaar hebben we een beter beeld van hoe de gemiddelde leeftijd van patiënten zich ontwikkelt. Als dan blijkt dat de ziekte vooral toeneemt onder jongeren, kan dat een extra prikkel zijn om nog eens kritisch te kijken naar onze manier van leven."
Vaak obesitas
Diabetes type 2, ook wel ouderdomssuiker genoemd, komt vaak voor bij senioren, maar niet uitsluitend. Naar schatting 15.000 dertigers, 3600 twintigers en enkele honderden tieners hebben diabetes type 2, vaak door obesitas of erfelijkheid.
Dat zulke jonge mensen last hebben van diabetes is iets van de laatste twintig jaar, zegt hoogleraar Pijl. Voor die tijd zag hij nagenoeg niemand van onder de 40 met diabetes type 2.
Twee types
Naar schatting 1,1 miljoen Nederlanders hebben diabetes. Veruit de meeste mensen hebben diabetes type 2. Het zijn er meer dan een miljoen.
Bij diabetes type 2 reageert het lichaam niet meer goed op insuline, het hormoon dat de bloedsuikerspiegel regelt. De insuline is als het ware onzichtbaar en kan zijn werk niet doen. De helft van de volwassen in Nederland heeft een verhoogde kans op diabetes type 2 als gevolg van overgewicht. Overigens zijn er ook mensen die gewoon pech hebben, diabetes type 2 kan iedereen overkomen.
Nog eens 110.000 Nederlanders kampen met diabetes type 1. Dat is een auto-immuunziekte, waarbij het lichaam de cellen uitschakelt die insuline produceren. Om het bloedsuikergehalte goed te houden, moeten patiënten meerdere keren per dag insuline spuiten. Diabetes type 1 wordt het vaakst vastgesteld onder de 35 jaar, maar mensen kunnen het op alle leeftijden krijgen.
Het Diabetes Fonds verwacht dat dat totaalaantal patiënten door vergrijzing en bevolkingsgroei oploopt tot 1,4 miljoen in 2040.