Waarom vaccineert Nederland pas in januari?
Europa staat in de startblokken om te vaccineren tegen het coronavirus. Veel landen beginnen kort na kerst met vaccineren, maar de Nederlandse regering wacht tot 8 januari. Waarom?
Aanstaande maandag moet de grote dag worden: dan wordt naar verwachting het eerste coronavaccin in Europa goedgekeurd. Farmaceut Pfizer zegt dan nog voor het eind van het jaar een kleine voorraad voor ons land beschikbaar te hebben. Dat geldt ook voor enkele andere Europese landen, waaronder Belgie.
In veel EU-landen wordt dan in de laatste week van december begonnen met vaccineren, meldde EU-voorzitter Ursula von der Leyen vandaag. Ook België maakte vandaag bekend 'onmiddellijk na Kerstmis' te gaan vaccineren.
Ondertussen staan ook andere landen al te trappelen om te beginnen. In Duitsland zijn 440 priklocaties ingericht, om vanaf de dag na kerst de eerste vaccinaties te kunnen toedienen.
Niet op grote schaal
Die vaccinaties gebeuren niet overal meteen op grote schaal: in het geval van Italië gaat het bijvoorbeeld om een 'symbolische' start. Begin januari wordt het vaccineren daar dan 'enorm' opgevoerd.
In het Verenigd Koninkrijk zijn al 140.000 mensen ingeënt tegen het coronavirus. Daar werd het eerste vaccin op 2 december goedgekeurd. Minder dan een week later werd de eerste dosis toegediend aan de 90-jarige Margaret Keenan.
Nederland lijkt dus minder haast te hebben met de invoering van het vaccin dan de landen om ons heen. Volgens 'coronaminister' Hugo de Jonge 'staan of vallen vaccinaties niet bij een week eerder beginnen'. Bovendien is dit volgens hem de snelst haalbare planning van de GGD en het RIVM, die zorgvuldig, veilig en verantwoord is.
Uiteindelijk is vooral belangrijk wanneer er genoeg mensen gevaccineerd kunnen worden om de verspreiding van het coronavirus te stoppen. Voor de meeste Nederlanders is er pas in de loop van 2021 een vaccin beschikbaar.
Volgens NU'91, de beroepsorganisatie voor zorgmedewerkers, is het belangrijk om zorgvuldig te beginnen met vaccineren: "Dat is goed voor de vaccinatiebereidheid", zegt een woordvoerder. Er moet nog wel veel in gang worden gezet, 'qua logistiek maar ook qua informatievoorziening'.
Pijnlijk voor het ministerie
Maar de trage opstelling van de regering en de grote onduidelijkheid rondom de coronavaccinaties zijn ook niet goed voor het vertrouwen, zegt politiek verslaggever Marieke van de Zilver.
"Inmiddels ontstaat het beeld dat Nederland minder goed is voorbereid op de komst van de vaccins dan andere Europese landen. Dat is pijnlijk voor het ministerie van Volksgezondheid, dat al wekenlang benadrukt dat Nederland er echt klaar voor is."
Het vaccin tegen corona is bijzonder snel ontwikkeld. Hoe kan het dat een vaccin in een paar maanden klaar is? Dat zie je in deze video:
Verschillende hobbels
Wat zou Nederland tegen kunnen houden om al snel na de goedkeuring te beginnen? Waar de pijn precies zit, is lastig te bepalen, maar voordat er begonnen kan worden met vaccineren moeten er in Nederland verschillende hobbels genomen worden.
Om te beginnen is honderdduizenden Nederlanders vaccineren een enorme klus. Daar komt qua logistiek veel bij kijken: er moeten locaties zijn waar gevaccineerd kan worden, op elke locatie moeten genoeg vaccins en personeel beschikbaar zijn en ook de mensen die een vaccin krijgen moeten op tijd op de hoogte gebracht worden.
Logistieke puzzel
Die logistieke puzzel wordt momenteel door de GGD gelegd: er wordt gezocht naar zo'n 30 locaties waar de vaccinaties toegediend kunnen worden. In een aantal GGD-regio's is al bekend welke locaties dat gaan worden:
Je hebt niet alle cookies geaccepteerd. Om deze content te bekijken moet je deaanpassen.
De eerste vaccinaties zullen worden toegediend bij zorgpersoneel. In eerste instantie zouden de bedrijfsartsen van zorginstellingen dat doen, maar vorige week werd de GGD gevraagd om daarbij te helpen. In verschillende regio's staan vacatures uit mensen die moeten helpen bij het vaccineren.
Goede registratie is een probleem
Een andere uitdaging is de goede registratie van het coronavaccin: in een centraal systeem moet worden bijgehouden wie welk vaccin toegediend heeft gekregen. Zo kan snel worden opgetreden als er problemen zijn met een vaccin. Dit systeem moet veilig zijn en goed werken.
Vooral die registratie lijkt in Nederland een probleem op te leveren: het registratiesysteem wordt momenteel door het RIVM ontwikkeld en is op zijn vroegst eind december af.
En ook de Gezondheidsraad, die het kabinet adviseert over de vaccinatiestrategie, moet voor de start van het vaccinatieprogramma nog naar de testresultaten van het Europees Medicijnagentschap kijken. "Die onderliggende data is naar verwachting een paar dagen na de goedkeuring beschikbaar", zegt een woordvoerder. "Het kost een aantal dagen om die gegevens te bekijken. Het gaat om een paar duizend pagina's."
Dat de goedkeuring van het EMA kort voor kerst wordt verwacht, kan daarbij tot vertraging leiden: tijdens de kerstdagen ligt het werk van de Gezondheidsraad stil.
Debat
De Tweede Kamer debatteert vanavond, de laatste dag voor de kerstvakantie van het parlement, alsnog over de vaccinatiestrategie. De Tweede Kamer is ontstemd omdat andere landen eerder dan Nederland van start gaan met vaccineren.