Marieke mag van haar baas niet thuiswerken: 'Durf er niets van te zeggen'
Werk thuis tenzij het echt niet anders kan, zo was maandag wederom het devies van premier Mark Rutte. Maar wat als jouw werkgever je verplicht om naar kantoor te komen, ook al zou je je werk prima thuis kunnen doen? Met dat dilemma heeft Marieke te maken. En toen moest haar dochter deze week ook nog eens thuisblijven.
"Het kwam erop neer: regel het zelf maar", zegt Marieke (haar echte naam is bekend bij de redactie) toen ze met dit probleem naar haar werkgever stapte. Ze wil anoniem blijven uit angst dat ze haar baan verliest. Haar werkgever wil haar per se op kantoor hebben, ondanks dat ze haar werk prima thuis kan doen omdat ze voor een webshop werkt.
Marieke klopte op de deur bij de directie, maar zonder succes. Als ze thuis zou werken, zou de druk op haar collega's te veel toenemen. Ook na de toespraak van premier Rutte eerder deze week (zie hieronder) veranderde het bedrijf niet van gedachten.
Waar Marieke en haar team naar eigen zeggen met drie man op kantoor zouden kunnen werken, zijn ze nog altijd met zo'n acht tot tien man op de vloer. En ook niet coronaproof, zegt ze. "Maar je durft er niets van te zeggen, want je wilt je baan niet kwijtraken. Dus het is slikken en doorlopen."
En toen kwam deze week ook nog het bericht dat de scholen hun deuren moesten sluiten. Marieke kreeg opeens een thuisblijvende dochter waarvoor ze iets moest verzinnen. Voor noodopvang kwam ze niet in aanmerking. "Mijn dochter kan niet de hele dag alleen zitten."
Dus begint ze nu om 06.00 uur. Om vervolgens van 10.00 uur tot 12.30 uur naar huis te gaan om haar dochter te helpen bij thuisonderwijs. En daarna weer tot 17.30 uur door te werken. Tussendoor ondersteunt ze haar via Facetime.
Verschillende klachten
Het verhaal van Marieke staat niet op zichzelf. De stichting Voor Werkende Ouders kreeg veel klachten van ouders die toch gewoon naar kantoor moesten komen. Zij worstelen nog eens extra met de maatregelen nu de scholen dicht zijn en de kinderen thuis moeten blijven.
Een aantal anonieme reacties van mensen die naar het werk moeten komen:
"Mijn baas zegt gewoon dat ik mijn verlofdagen op moet nemen. Maar die heb ik niet meer door de eerste lockdown. Ik heb geen recht op noodopvang en over calamiteitenverlof wil hij het niet hebben. Mijn kinderen meenemen kan ook niet. Hoe los ik dit op?"
Een andere ouder is ook ten einde raad:
"Kunnen ze niet gewoon de kantoren dicht doen in plaats van scholen? Ik snap er niets van. Ik moet toch naar kantoor komen, maar mijn kinderen van 3, 5 en 8 zitten thuis. Ik ben alleenstaand en geen opa's en oma's in de buurt."
En weer een ander hing zelfs een ontslag boven het hoofd:
"Mijn man werkt in de bouw met gevaarlijke machines dus onze dochter kan niet met hem mee. Ik heb geen cruciaal beroep en dus geen noodopvang, maar ik moet toch gewoon komen van mijn werkgever. Hoe dan? Ik weet echt niet hoe ik het nu moet oplossen. Mijn baas zei zelfs: dan neem je toch ontslag."
Mag mijn baas me dwingen?
In principe heb je als werknemer niet het recht om thuis te werken, zegt arbeidsrechtadvocaat Suzanne Meijers. Een werkgever moet er wel voor zorgen dat jouw werkplek veilig genoeg is. "Als een werkgever je vraagt om naar kantoor te komen, dan moet hij de zorg dragen om te voldoen aan de RIVM-richtlijnen."
Meijers beseft wel dat er vanwege de coronamaatregelen een flexibelere aanpak nodig is. Ze adviseert werknemers én werkgevers om goed met elkaar in gesprek te blijven. "Dat gebeurt heel vaak niet."
"Als werknemer moet je duidelijk naar voren brengen waarom jij belang hebt bij thuiswerken, omdat je bijvoorbeeld de kinderen moet begeleiden. Zoek met je werkgever eventueel een middenweg, door de werktijden over de dag te spreiden", zegt Meijers.
Vakbond FNV wijst op een algemeen advies voor werkende ouders. "Als één of beide ouders een cruciaal beroep hebben, komen ze in aanmerking voor noodopvang voor hun kinderen", zegt een woordvoerder. "Als dat niet het geval is, kunnen ze zelf gebruik maken van een wettelijk calamiteitenverlof. Dat is een betaald verlof wat de werkgever niet mag weigeren. Dat staat in principe in elke CAO."
Maar door de schoolsluiting tot en met 17 januari maken veel ouders zich ook zorgen over de langere termijn. Wat moeten ze dan doen? "Overleg met je werkgever hoe je thuis kunt werken. En hoe je dat kunt combineren met de zorg en het onderwijs van je kind. En kom je er niet uit? Bel dan gewoon de vakbond", zegt de woordvoerder.