Wakker Dier: Jumbo adverteert meest met kiloknallers, zorgen om stunts met vlees

Wakker Dier houdt sinds 2010 alle vleesaanbiedingen bij van grote supermarktketens. De organisatie maakt zich zorgen, want waar er de afgelopen jaren steeds meer aanbiedingen waren met vlees mét een keurmerk, stagneerde die lijn afgelopen jaar. "Jumbo en Lidl duwen de consument keihard richting het ergste leedvlees", zegt Anne Hilhorst van de dierenwelzijnsorganisatie.

Veel te winnen bij rundvlees

Want vlees zonder onafhankelijk keurmerk, dat is kiloknallervlees, zegt Wakker Dier. Net als in 2019 is 51 procent van alle aanbiedingen een reclame met dat soort vlees. In 2015 was dat nog 88 procent. De grootste winst werd de afgelopen jaren behaald met varkensvlees, zegt Hilhorst. "Maar er is nog heel veel te winnen bij rundvlees en kip. Gehakt, worstjes, slavinken, het is nog heel vaak zonder keurmerk."

Nog vaak is rundvlees het vlees van uitgemolken melkkoeien, zegt Hilhorst. "Als die melk niet met een keurmerk is, dan is het vlees per definitie ook niet met een keurmerk."

Wat bedoelen we met een keurmerk?

Bij de tellingen van Wakker Dier geldt vlees als keurmerkloos als er geen algemeen erkend dierenwelzijnskeurmerk (tekst of logo) zichtbaar is in of bij de folderplaatsing. Onder algemeen erkende dierenwelzijnskeurmerken verstaat Wakker Dier Beter Leven, biologisch, Label Rouge en scharrelvlees.

De keurmerken zijn er om duidelijkheid te scheppen voor de consument, zegt Wakker Dier. Maar vooral ook omdat bij een keurmerk wordt gecontroleerd of het leven van het dier inderdaad volgens de juiste standaard was. Heeft vlees geen keurmerk? Dan had het dier volgens de dierenwelzijnsorganisatie ook geen goed leven.

Bron: Wakker Dier

Hilhorst begrijpt dat mensen vlees eten, en heeft ook niet de illusie dat dat zal verdwijnen. "Maar het is belangrijk dat we wat minder vlees eten, en vooral dat we beter vlees eten. Door reclame te maken voor het slechtste vlees, push je de mensen daar ook naartoe."

Plus doet het beter

Beter gaat het dus bij Plus, zij bewijzen volgens Hilhorst dat het wél kan. "Als supermarkt heb je het ook niet nodig, die aanbiedingen met slecht vlees, dat bewijst Plus. Je kunt een stapje minder doen."

Retaildeskundige Paul Moers noemt het triest dat de dalende lijn van de afgelopen jaren niet is doorgezet. "Leren we dan helemaal niks?", vraagt hij zich af. "Die race to the bottom op het gebied van prijs, brengt kwaliteitsissues met zich mee." 

'Valt me bitter tegen'

Moers had gehoopt dat supermarkten wat meer hun verantwoordelijkheid zouden nemen. "Want vlees zonder keurmerk, wat voor leven hebben die dieren gehad? Het is tijd om heel anders te gaan denken."

De supermarkten moeten zich afvragen wat ze aan het doen zijn, zegt Moers, maar ook wij, de consumenten zelf. "Iedereen leest weleens de krant of kijkt op internet, we weten allemaal wat er aan de hand is. Het valt me bitter tegen." 

Maar hoe kan dit allemaal toch gebeuren, als het allemaal zo duidelijk is? Moers: "We hebben in Nederland zo veel supermarkten en die gunnen elkaar het licht in de ogen niet. Er wordt gedacht: 'hoe pak ik marktaandeel terug', en de Nederlander is altijd te verleiden met de prijs."

'Jumbo wil sympathiek merk zijn'

Moers geeft aan dat in de Nederlandse supermarkten 24 procent van alle producten wordt verkocht in de aanbieding. Een flink deel dus. "Wij, en dus ook de supermarkten, voeden de Nederlanders compleet verkeerd op." En het is bewust, zegt hij. 

Jumbo wil een sympathiek merk zijn, zegt Moers. Hij roept de supermarkt op om ook sympathie te hebben voor dieren. "Niet alles heeft met groei te maken. Er is werk aan de winkel."

Reactie Jumbo en Lidl

Supermarkt Jumbo zegt zich niet te herkennen in het onderzoek van Wakker Dier. "Omdat wij werken met vaste lage prijzen, is het aandeel producten dat wij in aanbiedingen verkopen lager dan de rest van de markt. Opmerkelijk is dat Wakker Dier deze langdurige aanbiedingen wekelijks bij elkaar heeft opgeteld, waardoor het lijkt alsof Jumbo met het aantal aanbiedingen enorm is gestegen", laat de supermarkt weten.

De supermarkt zegt grote stappen te maken op het verduurzamen van het vleesassortiment. "We vinden dat Wakker Dier ons hiermee tekort doet."

Wakker Dier laat daarop weten de aanbiedingen al jaren op dezelfde manier te verwerken. "Dat is ook bij Jumbo bekend. Als dit al een vertekenend beeld zou geven in verband met hun seizoensaanbiedingen, zou dit in 2016 zichtbaar moeten zijn geweest. Inmiddels noteren wij hun aanbiedingen al sinds 2016 op dezelfde wijze. Daaruit blijkt dus dat in 2020 maar liefst 64 procent van de vleesaanbiedingen een kiloknaller is."

Eigen keurmerk

Jumbo werkt met een eigen keurmerk voor kip, die niet door Wakker Dier wordt meegenomen. Het gaat om het keurmerk Nieuwe Standaard Kip. Jumbo: "Nieuwe Standaard kip is de enige kip, in vergelijking met andere supermarkten, die het dichtst bij 1 ster van het Beter Leven keurmerk van de Dierenbescherming komt. Deze kip heeft zo'n 35 procent meer ruimte dan gewone kippen."

Lidl zegt ook verbaasd te zijn over het onderzoek en zich niet te herkennen in de cijfers. Lidl: "We hanteren een promotiebeleid dat bij uitstek let op de verhouding tussen gecertificeerde en niet gecertificeerde producten, met name uit ons vaste assortiment."

Zelden op voorpagina

Ook zegt de supermarkt te kijken waar en hoe producten af te beelden in de folders. "Zo zul je zelden tot nooit een aanbieding voor niet gecertificeerd vlees op onze voorpagina treffen. Bovendien groeit ons productaanbod met een dierwelzijnskeurmerk en investeren we tegelijkertijd in alternatieven. Zo is ons vegetarisch assortiment het afgelopen jaar verdrievoudigd en publiceren wij, als enige supermarkt, twee keer per jaar een volledig vleesloze folder."

Het is een beeld dat Wakker Dier herkent. De organisatie stelt dat elke supermarkt zelf vindt dat ze al veel doen voor dierenwelzijn. Wakker Dier doet vervolgens onderzoek hoe het gaat. Op het gebied van aanbiedingen rondom kiloknallers, doen Jumbo en Lidl het dan dus het minst goed.