EMA: AstraZeneca is veilig, voordelen wegen zwaarder dan de risico's
Het coronavaccin AstraZeneca is een veilig vaccin en het is effectief tegen het coronavrius. Het kan weer gewoon worden toegediend, heeft het veiligheidscomité van het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA) bekendgemaakt. De kans op extreme bijwerkingen is zeer klein.
De EMA heeft de afgelopen dagen onderzoek gedaan in diverse landen, onder andere na meldingen over bloedstolsels bij mensen die met dit vaccin gevaccineerd zijn.
Een groot aantal Europese landen, waaronder Nederland, is afgelopen week uit voorzorg gestopt met het toedienen van het AstraZeneca-vaccin. 7 miljoen mensen hebben het vaccin tot dusver gehad, en de extreme bijwerkingen zijn zeer zeldzaam. Wel blijft het onderzoek daarnaar doorgaan, zegt de EMA.
Net als de Wereldgezondheidsorganisatie adviseert EMA aan landen om burgers vooralsnog te blijven inenten met het vaccin van AstraZeneca. De voordelen wegen zwaarder dan de risico's, zeggen EMA en WHO.
In Denemarken en Noorwegen waren tientallen meldingen van mensen die in de week na hun prik trombose kregen. Zes meldingen gingen over 'ernstige, zeldzame verschijnselen van stolselvorming', trombose dus in combinatie met een verlaagd aantal bloedplaatjes bij volwassenen onder de 50 jaar. Miljoenen mensen hebben de prik al gehad, het gaat dus om een klein aantal meldingen.
Was het toeval? De belangrijkste vraag voor de experts was of het vaccin de klachten heeft veroorzaakt - en wat dat dan betekent voor de verdere vaccinaties.
Voorzorgsmaatregel
Volgens EMA is de link tussen trombose en het vaccin niet aangetoond. Wel gaat het onderzoek hiernaar door. De kans op bijwerkingen is niet uit te sluiten, maar zeer klein.
Trombose komt vaak voor en de EMA zei dinsdag al dat er niet meer gevallen lijken te zijn onder mensen die met AstraZeneca zijn gevaccineerd. Nederland en veel andere EU-landen namen echter het zekere voor het onzekere en legden de vaccinaties stil.
"Een voorzorgsmaatregel", zei minister Hugo de Jonge tegen RTL Nieuws. Dat Nederland nu weer doorgaat met vaccineren van AstraZeneca lijkt voor de hand te liggen.
In het Verenigd Koninkrijk en België is überhaupt niet gestopt met vaccineren. Politici en deskundigen benadrukten daar dat het vaccin veilig is.
EMA-directeur Emer Cooke liet dinsdag al weten dat ook haar organisatie nog steeds op het standpunt staat dat de voordelen van het vaccin van AstraZeneca 'zwaarder wegen dan het risico op bijwerkingen'. Het vaccin voorkomt immers in de meeste gevallen dat mensen ernstig ziek worden van het coronavirus, of eraan sterven. Dat blijkt nu ook uit het onderzoek.
'Bij trombose raakt een bloedvat verstopt door een bloedstolsel', zo valt er op de site van de Trombosestichting te lezen. 'Als dit stolsel losschiet, kan het in de longen terechtkomen. Dat heet een longembolie.' Ieder uur krijgen elf mensen trombose. Trombose komt bijna nooit door één oorzaak. Het is vaak een opeenstapeling van factoren.
Het bijzondere bij deze zes patiënten die een AstraZeneca-prik kregen, is dat de trombose gepaard ging met een laag aantal bloedplaatjes. "Dit komt niet vaak voor", zei Saskia Middeldorp eerder tegen RTL Nieuws. Zij is internist en hoogleraar interne geneeskunde aan het Radboudumc met trombose als specialisatie. "Je ziet het vooral bij mensen met ernstige ziektes: patiënten die met Covid op de ic liggen, of mensen met bijvoorbeeld een auto-immuunziekte."
Geen paniek
"Trombose en longembolie komen heel veel voor", zegt Middeldorp. "Dus ja, dan kunnen er ook gevaccineerde mensen tussen zitten die het krijgen. Dat zegt niets over het oorzakelijke verband tussen het vaccin en de aandoening."
Ook Menno Huisman, hoogleraar interne geneeskunde bij het Leids Universitair Medisch Centrum, denkt er zo over. "Mensen moeten begrijpen dat er absoluut géén wetenschappelijk bewijs is dat dit vaccin trombose veroorzaakt." Hij herhaalt het wel een paar keer: géén paniek.