Kamermeerderheid wil debat over uitgelekte stukken formatie
Een meerderheid van de Tweede Kamer, inclusief VVD en D66, willen een debat na het geblunder in de formatie. Er lekten stukken met pijnlijke details uit over de gesprekken van ex-verkenners Ollongren (D66) en Jorritsma (VVD).
Het CDA zei vanmorgen als eerste dat er een debat moet komen over de gang van zaken rondom de formatie. De aanleiding is het lekken van aantekeningen waarin onder anderen CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt werd genoemd. Inmiddels heeft een grote Kamermeerderheid aangegeven een debat te willen met de ex-verkenners.
Ook D66 en VVD, de initiatiefnemers van de formatie, zeggen dit debat te willen, dus is het vrijwel zeker dat het er komt. Aankomende woensdag wordt de nieuwe Tweede Kamer geïnstalleerd, mogelijk wordt het debat gelijk op die dag gevoerd. Het is de vraag of allebei de verkenners daarbij zouden kunnen zijn, want Ollongren is dan misschien nog niet hersteld van de coronabesmetting die ze heeft opgelopen.
Je hebt niet alle cookies geaccepteerd. Om deze content te bekijken moet je deaanpassen.
Verkenner Kajsa Ollongren werd gisteren ernstig in verlegenheid gebracht toen ze bij haar plotselinge vertrek vanwege een coronabesmetting, formatieaantekeningen zichtbaar hield voor fotografen. Door in te zoomen op de foto zijn de aantekeningen gedeeltelijk leesbaar. Op het papier is onder meer te lezen: 'positie Omtzigt, functie elders'. Rutte gaf aan dat die opmerking niet van hem of Sigrid Kaag kwam:
Het lek is pijnlijk omdat CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt zeer populair is onder kiezers en veel voorkeurstemmen kreeg, maar moeilijk ligt binnen de partij. Er zou de afgelopen dagen sprake zijn van een fluistercampagne tegen Omtzigt, waarin uitgebreid werd gespeculeerd over de geestelijke gesteldheid van het Kamerlid.
Elkaar niet vast
Ook wordt in de aantekeningen gerept van een mogelijke kabinetspositie voor CDA-leider Wopke Hoekstra. Ook houden de 'linkse partijen elkaar niet echt vast', aldus het document. Verder is een meerderheid in de Eerste Kamer voor geen enkele partij 'echt een must'.
Geen juridische grond
Het is belangrijk dat de ex-verkenners zelf naar de Kamer willen komen voor een debat, want dit is niet zomaar af te dwingen. "Formeel kan dat helemaal niet", zegt politiek commentator Frits Wester. "Verkenner is een vrijwilligersfunctie, dus staatsrechtelijk wordt dat heel ingewikkeld." Alleen voor ministers en staatsecretarissen is juridisch vastgelegd dat ze ter verantwoording kunnen worden geroepen in de Kamer, voor verkenners is dit niet zo.
"Het hele formatieproces bestaat wettelijk sowieso niet", zegt Wester. De regels zijn dus vooral ongeschreven, waardoor een debat juridisch afdwingen niet mogelijk is. Ollongren is demissionair minister van Binnenlandse Zaken, maar dat maakt in dit geval niet uit. Als verkenner zit ze in een andere rol, en gelden dus ook andere regels.
Mensen van buiten de Kamer, waar de verkenners onder vallen, kunnen alleen worden ondervraagd in de context van een parlementaire enquête of ondervraging. Zoals bijvoorbeeld onlangs nog gebeurde bij de toeslagenaffaire.