Kiki ontdekte Jacks dubbelleven pas na zijn dood: 'Alles was één groot vraagteken'

Hoe kun je boos zijn op iemand die dood is? Iemand van wie je houdt?

Het is een vraag waar Kiki de laatste jaren veel mee bezig was. Maar alleen in haar hoofd. Want als Kiki ergens goed in was, dan was het zwijgen. Zwijgen over wat er was gebeurd, over wat haar partner deed besluiten om zichzelf van het leven te beroven. Lippen op elkaar, woorden inslikken, niks zeggen. Tot Kiki het gevoel had dat ze ontplofte.

Zo zo meneertje

Haar verhaal begint in 2012, als ze Jack (niet zijn echte naam) leert kennen. Zij is net vrijgezel na een huwelijk van 18 jaar met de vader van haar zoon. Jack is charmant op de foto's op de datingsite, maar heeft ook iets arrogants. "In zijn profiel stond dat hij graag zijn 'speeltje', zijn sportauto, uit de garage haalde. En het eerste bericht dat hij naar me stuurde, eindigde met zoiets van: 'Nou als je nog interesse hebt dan weet je me te vinden'. Dat ik echt dacht: zo zo, meneertje, toe maar."

Maar tóch triggerde hij haar. "Hij hield me bezig – hij is wel het type man waar ik op val. Stoer, sexy, amicaal, zelfverzekerd." Maar Kiki was een kat-uit-de-boom-kijker. "Ik had nog een gebroken hart, zei tegen Jack dat ik het rustig aan wilde doen. We hebben heel lang berichten naar elkaar gestuurd. Via de mail, later via WhatsApp. Toen begon ik langzaam gehecht aan hem te raken. Ook omdat hij zoveel geduld had, de juiste woorden gebruikte."

Even is ze stil. Dan: "God. Ja. Hij pakte me hélemaal in."

Na ruim een jaar spraken ze af, en ze waren er meteen op date één: vonken. Hij stond daar met een goede fles champagne – hij wist dat Kiki daarvan hield – hij was vijf jaar ouder, charmant, lang, had een goed lijf, straalde zelfvertrouwen uit.

Zo'n man, zegt Kiki, waar veel mensen zich wel voor zouden omdraaien. Een leuke man ook, met humor, en intelligentie: hij had een leidinggevende functie.

Smoorverliefd

Hij woonde in Noord-Holland, Kiki in een klein dorpje op anderhalf uur rijden. Ze zagen elkaar in de weekenden en soms doordeweeks, als het werk en de zorg voor haar zoon het toelieten. Kiki heeft een pedicurepraktijk en had toen een goedlopende webshop.

"Ik was tot over mijn oren verliefd. En hij kon het ook goed vinden met mijn zoon, hij was een leuke bonusvader voor hem."

Maar er ontstonden scheurtjes. Bijvoorbeeld die ene keer dat Kiki bij Jack was en ze waren uitgenodigd voor een feestje bij de buren. "Jack was woest dat ik had toegezegd om te komen. Hij had geen zin in andere mensen. We zijn uiteindelijk wel gegaan, maar ik moest hem beloven dat we om half 12 naar huis zouden gaan. Eén minuut voor half 12 keek hij me strak aan, tikte op zijn horloge, en ik wist: ik moet naar huis."

Onbereikbaar

Het leek wel alsof Jack haar voor zichzelf wilde hebben. Niet wilde delen met vrienden, familie. "Hij schotelde mij voor dat hij veel vrienden had, sociaal was, vaak mensen opzocht. Uiteindelijk heb ik weinig van zijn vrienden gezien. Volgens mij hád hij er ook weinig, want ik weet nog dat ik een verrassingsfeestje voor hem organiseerde. Ik nodigde de mensen uit waar ik hem weleens over hoorde praten. Die waren bijna allemaal heel verbaasd dat ze waren uitgenodigd – ze waren eigenlijk amper bevriend met Jack."

Hij was ook soms urenlang onbereikbaar. Dan kreeg Kiki geen contact. "Ik had geen idee wat hij allemaal uitspookte." Nu weet ze: hij spookte heel veel uit. Allemaal dingen met andere vrouwen – én mannen – waar Kiki niets vanaf wist. Zowel online als offline.

"Ik heb alles met de mantel der liefde bedekt. Als hij onbereikbaar was, dacht ik: hij heeft dat even nodig. Als hij lomp reageerde op iets dat ik zei: hij is vast moe."

Wat is sextortion? 

Sextortion is seksuele afpersing waarbij seksueel getint beeldmateriaal als chantagemiddel wordt gebruikt. Het speelt zich vaak online af en de afpersers proberen er bijvoorbeeld geld mee los te krijgen, nog meer seksueel getint beeldmateriaal of zelfs seksuele handelingen. 

Hoe lang dit al gebeurt, is moeilijk te zeggen, stelt Marleen Gorissen: het kan zijn dat het al eerder speelde dan dat hulpverleners en de politie het in de gaten kregen.

Belangrijke stappen

Gorissen is onderzoeker bij het Nederlands Studiecentrum Criminaliteit en Rechtshandhaving (NSCR) en deed onderzoek naar sextortion. "Er kan aangifte worden gedaan en er is een adviespunt voor jongeren tot 26 jaar, HelpWanted. We weten bijvoorbeeld dat er bij dat adviespunt 2401 adviesvragen zijn binnengekomen in 2019, ruim 700 daarvan werden als 'sextortion' betiteld, maar we vermoeden dat dit slechts het topje van de ijsberg is."

Naast aangifte doen en je advies inwinnen bij het adviespunt (er is een speciaal stappenplan), kunnen slachtoffers ook terecht bij het Meldpunt Uitbuiting Minderjarigen, als ze minderjarig zijn, of bij Slachtofferhulp Nederland. "Dat zijn belangrijke stappen om te nemen", stelt Gorissen. 

Er ontstonden, misschien wel tegen beter weten in, samenwoonplannen. Zodra Kiki's zoon klaar zou zijn met de basisschool, zouden ze bij Jack intrekken.

Jack ging zich steeds vreemder gedragen. Hij had het steeds vaker over gezondheidsklachten. Veel hoofdpijn, buikpijn, niet lekker. "Ik maakte me zorgen. Hij werd steeds stiller. Ik zei: 'Ga naar de huisarts'."

Chantabel

Maar met zijn lichaam bleek niets mis. In zijn hoofd speelde des te meer. Jack werd namelijk afgeperst door – zo bleek later – een kleine criminele organisatie. Hij had op een sekssite contact gezocht met een transgenderpersoon, maar dat bleek een vals profiel te zijn. De criminelen kwamen achter Jacks naam, hadden naaktbeelden van hem en daarmee was Jack 'vreselijk chantabel'.

Hij ontving, zo ontdekte de politie later, een link met seksuele beelden van zichzelf. Als hij niet snel 3000 euro zou betalen, zou iedereen die beelden kunnen zien.

"Ik heb zo vaak gedacht, achteraf: had het me verteld. Had het gezegd. Hij leidde een dubbelleven, online en offline. Ik had dat nooit geaccepteerd, ik was bij hem weggegaan, maar ik had hem wel geholpen uit deze shit te komen. Ik was met hem meegegaan naar de politie."

Maar Jack zweeg. Hij had wel een afspraak gemaakt op het politiebureau, maar zover is het nooit gekomen. Een paar dagen voor die afspraak maakte Jack een einde aan zijn leven.

De avond ervóór had hij Kiki nog gebeld. 'Ik hou van jou, en alleen van jou'. Ze vond het lief, zocht er verder niets achter. Dat hij uit het leven zou stappen? Nee joh. Ze had geen idee. Ze wist niet waar ze het zoeken moest toen ik het hoorde. Dacht dat ze gek werd. Ze was flabbergasted. Zelfmoord? Haar Jack!?

Dal vol verdriet

Maar, ergens wist ze ook: ik word niet gek. Er is leven ná suïcide, hoe zwaar de klap nu ook is. Haar zusje stapte een paar jaar daarvóór uit het leven. Ze had psychische problemen, 'hele heftige', had in meerdere klinieken gezeten. Ook toen stortte Kiki's wereld in. Maar ze is daar wel uit geklommen, uit dat dal vol verdriet.

Kiki lacht een beetje wrang. "Door de éne zelfdoding, wist ik dat ik de klap van de ándere zelfdoding aankon."

Maar het grote verschil was: de dood van Kiki's zusje was te plaatsen. Toen Kiki van Jacks dood hoorde, was alles één groot vraagteken.

Waarom?

"Bij zijn uitvaart waren veel mensen. Iedereen was compleet overvallen door wat er was gebeurd. Niemand begreep het."

Op zoek

Kiki is gaan grasduinen. Ze had antwoorden nodig. Die vond ze in zijn mail: daar stond het afpersbericht in, en mails van andere vrouwen en mannen met wie hij afsprak voor seks.

"Ik vel geen oordeel over anderen, iedereen mag seks hebben met wie hij of zij wil, maar ik was me kapot geschrokken door wat ik allemaal zag. En tegelijkertijd woest, want hij had míj wel bedrogen. Keihard. Gelogen. Dat voelde zo vernederend."

Dubbelleven

"Hij hield van mannen, van vrouwen, van heel heftige porno, en tegelijkertijd had hij voor de buitenwereld een leuke vriendin. Hij heeft me als dekmantel gebruikt. Hij heeft me een toekomst voorgespiegeld, als samengesteld gezinnetje, samenwonend, die hij helemaal niet waar kon maken. Alsof hij dit dubbelleven had kunnen volhouden met een vriendin en een bonuszoon in huis."

Het is gek, zegt ze, om boos te zijn op iemand die dood is. "Ik kon geen verhaal bij hem halen en mocht het er bovendien met niemand over hebben, want de politie was nog bezig met het onderzoek. Dat was loodzwaar."

In die waas van woede wemelde het ook van verdriet. "Jack viel kennelijk ook op mannen, maar durfde daar niet voor uit te komen. Dat moet eenzaam zijn geweest. En hij moet doodsangsten hebben uitgestaan. Tuurlijk: hij heeft zélf voor de dood gekozen, maar het zijn die afpersers die hem tot radeloosheid hebben gedreven. Dat verweet ik ze wel."

Ik wilde erheen

Twee jongemannen, afkomstig uit Amsterdam en Zaandam, zijn niet veel later opgepakt. Jack bleek niet hun enige slachtoffer te zijn van 'sextortion': er hadden 32 mannen aangifte gedaan van chantage met seksfilmpjes. Beide mannen hebben bekend. Het kwam tot een rechtszaak.

"Het was gek om in die zaal te zitten", vertelt Kiki. "Ik wilde erheen, voor mezelf, om dingen af te sluiten, maar ook voor Jack. Die kon daar niet meer zitten."

En ergens denkt Kiki dat Jack wel wilde dat dit verhaal, deze misdaad, aan het licht zou komen. "Hij heeft zijn telefoon in zijn auto laten liggen. Waarschijnlijk met de gedachte: als de politie die vindt, kunnen ze die criminelen pakken."

Bijna genekt

De mannen zijn berecht, ze kregen twee jaar celstraf, waarvan één voorwaardelijk. Dat is een troost, maar het maakte niet alles goed. "Ik moest ook aan de slag met mijn verdriet. Ik durfde er niet over te praten, ik wilde Jack niet in kwaad daglicht zetten. Hij kon zichzelf niet meer verdedigen. En hoe boos ik ook was: hij had een plek in mijn hart."

"Maar het zwijgen heeft me bijna genekt. Ik kreeg allerlei lichamelijke klachten, kon zelf niet meer functioneren. Ik kreeg slaapstoornissen, rugklachten, kon amper lopen, had borstontstekingen. Mijn lichaam kon zichzelf niet meer herstellen."

Wat hielp: schrijven. In een vakantiehuisje in Rockanje werkte ze op de veranda haar hele verhaal verder uit. Het resulteerde in haar boek, Sextortion op het spoor, het is net uit. Erover praten hielp haar ook, op een gegeven moment, toch. Met vrienden. Familie. Haar zoon. "Hij had recht op de waarheid, want hij zag dat er wat aan de hand was. Hij heeft best een klap gehad, het was zijn bonusvader. Maar nu gaat het goed met hem. Hij heeft professionele hulp gehad."

Langzaam werd het wat lichter in haar hoofd en in haar hart. "Ik wil Jack niet zwartmaken, of me afreageren op de afpersers. Juist door erover te praten, kon ik iedereen in dit verhaal vergeven. En ik wil laten zien dat dit gebeurt. En dat het probleem alleen maar groter wordt voor de slachtoffers als hier niet openlijk over gesproken wordt. Daarom spreek ik nu als ervaringsdeskundige."

En, zegt ze: ze wil laten zien hoe belangrijk het is dat mensen voor hun seksuele voorkeur uit kunnen komen. "Ik gun iedereen een veilige omgeving waarin dat kan. Als Jack zichzelf had kunnen zijn, was zijn dubbelleven niet nodig geweest, en dat had zo veel mensen zoveel verdriet bespaard."

Mafkees

Ze heeft ook veel mensen horen zeggen: 'Welke idioot gaat er nou ook naakt achter een beeldscherm zitten'. En tuurlijk: ze heeft het zelf ook weleens gedacht, in die woede: mafkees! Maar: "Dat is victim blaming. Niemand verdient het om slachtoffer te worden."

Kiki's vertrouwen is beschadigd, zegt ze, maar ongelukkig is ze niet. "Veel mensen denken: poeh, eerst een scheiding, toen haar zusje verloren, daarna haar vriend overleden. Maar ik zit niet in zak en as. Juist door wat ik heb meegemaakt. Geluk zit in jezelf. In je vrienden. Familie. In je gezin. Je huisdier. In de zon. In de natuur."

Ze zal voorzichtiger zijn in de toekomst als er weer een man op haar pad komt. Maar ze heeft wél zin in die toekomst. In dat pad. En hoeveel ellendige ze ook nog gaat tegenkomen: ze kan het aan. Let maar op.

Zondaginterview

Elke zondag publiceren we een interview in tekst en foto's van iemand die iets bijzonders doet of heeft meegemaakt. Dat kan een ingrijpende gebeurtenis zijn waar hij of zij bewonderenswaardig mee omgaat. De zondaginterviews hebben gemeen dat het verhaal van grote invloed is op het leven van de geïnterviewde.

Ben of ken jij iemand die geschikt zou zijn voor een zondaginterview? Laat het ons weten via dit mailadres: zondaginterview@rtl.nl

Lees hier de eerdere zondaginterviews.