Moslims bezorgd over nieuwe regels Mekka-bedevaart: 'Niemand zag dit aankomen'
Honderden moslims die dit jaar de pelgrimstocht naar Mekka wilden maken, zitten met de handen in het haar. Ze hoorden vorige week het besluit van het Saoedisch bewind dat de reis alleen geboekt kan worden via een officiële website van de overheid. Geboekte reizen via reisbureaus zijn dus niet meer geldig. En dat terwijl de bedevaart over drie weken begint. "Je kan zo'n beslissing niet halsoverkop maken."
De hadj, de jaarlijkse bedevaart naar Mekka, is verplicht voor alle volwassen moslims die gezond zijn en het kunnen betalen. Het is een van de vijf zuilen (religieuze verplichtingen) van de islam. De andere vier zijn bidden, vasten, liefdadigheid en geloven in Allah als God en Mohammed als profeet.
Moslims uit Nederland boeken de pelgrimstocht veelal via gespecialiseerde reisbureaus. Ze kregen tot hun spijt vorige week het bericht dat de Saoedische autoriteiten lastminute overstappen op een nieuw platform. De organisatie genaamd Motawif is vanaf nu het enige platform waarop pelgrims uit Europa, Amerika en Australië de reis kunnen boeken.
Je hebt niet alle cookies geaccepteerd. Om deze content te bekijken moet je deaanpassen.
Moslims kunnen zich tot vanavond 19.00 uur aanmelden via de website van de Saoedische overheid. Maar zeker van een plaats zijn ze niet. Een loting zal uiteindelijk bepalen wie dit jaar van 7 tot 12 juli mag afreizen naar Mekka.
'Teleurstelling'
Voor moslims die de pelgrimstocht willen doen, zijn de nieuwe regels een enorme tegenvaller. Abdelelah (43) vindt het een 'behoorlijke teleurstelling'. "Ik had al een plekje bemachtigd en een aanbetaling gedaan bij een reisbureau", zegt hij. "Ook was ik al bezig met de voorbereiding en had ik vrije dagen geregeld van werk. Het is heel heftig nieuws. Niemand had dit verwacht of zien aankomen. Ik snap het ook totaal niet."
Hij wil al drie jaar lang de bedevaart naar Mekka doen. De reis liet door twee jaar corona nog even op zich wachten, maar dit jaar moest het dan echt gebeuren. Het zou zijn eerste keer zijn. "Ik had er ook al voor gespaard. Zodra het weer mogelijk was, wilde ik die kant op gaan."
Maar helaas, zijn plekje is vergeven. Toch heeft Abdelelah de hoop nog niet opgegeven. Via het nieuwe platform heeft hij zich opnieuw aangemeld, maar of hij een plekje krijgt? "Ik denk het niet. Er zijn zoveel mensen uit de hele wereld die willen gaan. Ik was al blij dat ik via het reisbureau een plekje had gekregen."
Over het nieuwe platform bestaat nog veel onduidelijkheid. Zo is niet bekend hoeveel moslims per land een 'Hadj-visa' krijgen, wat onder andere een vereiste is voor het lopen van de bedevaart. Ook weten reisbureaus niet of ze de aanbetalingen terugkrijgen van de Saoedische overheid.
"De financiële gevolgen zijn heel groot", zegt de eigenaar van een reisbureau gespecialiseerd in het organiseren van Mekka-bedevaarten. Hij wil graag anoniem blijven uit angst voor negatieve aandacht. "We hebben het heel zwaar op dit moment, en ik wil geen risico lopen."
Telefoon roodgloeiend
Hij vertelt dat zijn telefoon roodgloeiend staat sinds het nieuws van vorige week. Alle klanten die de reis hebben geboekt - bijna zeventig in zijn geval - willen weten of ze hun geld terugkrijgen. De reis is namelijk geen koopje: voor het doen van de hadj was je voor corona gemiddeld tussen de 4500 en 7500 euro kwijt - afhankelijk van de gekozen luxe.
Voor dit jaar waren de prijzen nog onduidelijk, 'maar gezien de inflatie hadden die een stuk hoger kunnen uitkomen'. De eigenaar zegt bezig te zijn om iedereen terug te betalen. "We gaan kijken hoe ver we komen. Anders moet ik gaan lenen."
"We staan nu in totaal drie jaar stil", gaat hij verder. "We konden tijdens de coronacrisis al twee jaar lang niets doen. We hoopten daarom dat dit het jaar werd waarin we alles glad konden strijken, maar nee. Twee tot drie weken voor vertrek krijg je te horen dat het niet doorgaat."
Hij is niet het enige reisbureau in Nederland dat in zak en as zit door de nieuwe regels. Ook reisbureau Mekka & Medina Reizen werd 'compleet verrast' door het nieuws. "Dit is niet goed voor de reisbureaus en de klanten", zegt directeur Abdellah. Sinds het nieuws wordt ook hij overrompeld door telefoontjes van klanten. Ze vragen zich af of ze kunnen gaan én - als dat zo is - hoe ze de reis gaan doen. "Ze moeten nu alles zelf doen, zonder begeleiding", zegt hij. "Als ze via ons gaan, krijgen ze een gids mee van begin tot eind."
'Einde oefening'
Abdellah zegt dat je de beslissing om over te gaan op een nieuw platform niet 'halsoverkop' kunt maken. De eigenaar van het andere reisbureau beaamt dat. Hij wil kijken of de reisbureaus in Nederland die de pelgrimstochten aanbieden, zich kunnen verenigen. Want, zegt hij: "Als ik dit niet meer kan doen, is het einde oefening."
Het goede nieuws is dat de laatste hoop nog niet helemaal is vervlogen. De Saoedische minister die gaat over de bedevaart is gevraagd om het nieuwe systeem uit te stellen tot volgend jaar, blijkt uit een brief in handen van de BBC. Maar of daar ook gehoor aan wordt gegeven, is nog niet bekend.
'Bekend met de kwestie'
Het ministerie van Buitenlandse Zaken is bekend met de kwestie. "We zoeken uit wat de exacte veranderingen zijn op dit vlak, ook voor Nederlanders die de hadj willen verrichten." Het ministerie bespreekt op dit moment met gelijkgezinde landen en EU-partners welke vervolgstappen mogelijk zijn.