Betrokkenen in shocktoestand na dodelijk ongeluk BBQ-feest: 'Zoek elkaar op'
Wat een leuk en gezellig buurtfeest moest worden in Nieuw-Beijerland, eindigde afgelopen zaterdag vreselijk tragisch. Naast de zes doden en de gewonden, is het een traumatische ervaring voor de vele betrokkenen en getuigen. "Het is natuurlijk heel heftig om hier getuige van te zijn", zegt Slachtofferhulp Nederland.
"Het was een buurtbarbecue waar iedereen elkaar kende, dat maakt het alleen maar heftiger", vertelt Alma de Haan van Slachtofferhulp Nederland tegen RTL Nieuws.
De organisatie was kort na het incident ter plaatse om mensen op te vangen en acute hulpverlening te bieden. "Toen wij aankwamen zaten mensen nog in een shocktoestand. Ze waren lamgeslagen, zo van: wat is ons nou overkomen?"
Dit weten we tot nu toe:
- Rond 18.00 uur zaterdagavond reed de vrachtwagen van de dijk en raakte aanwezigen op een buurtfeest.
- Bij het ongeval zijn zes mensen om het leven gekomen.
- De slachtoffers zijn drie mannen en drie vrouwen, tussen de 28 en 75 jaar oud.
- Onder de slachtoffers zijn drie mensen uit één gezin.
- Zeven mensen liggen nog in het ziekenhuis.
- De chauffeur (46 jaar, uit Spanje) had niet gedronken. Hij is aangehouden op verdenking van het veroorzaken van een dodelijk ongeval.
En dat is een hele menselijke reactie, zegt De Haan. "Als je zoiets ziet gebeuren zijn er drie soort reacties die je kan hebben: vechten, vluchten of bevriezen. Er is geen beste manier om te reageren op dit soort dingen."
Mirte Heringa, traumaspecialist bij ARQ Nationaal Psychotrauma Centrum, sluit zich hierbij aan. "De wereld voelt normaal als een veilige plek en bij dit soort ingrijpende gebeurtenissen gaat die illusie van veiligheid weg. Op dat soort momenten gaat het stress-systeem aan en reageert iedereen er op een eigen manier op."
De stress kan ook de dagen erna aanhouden. "Mensen denken: wat gebeurt er met mijn leven? Ik leef nog, maar anderen zijn overleden. Na het incident zijn mensen dan bijvoorbeeld verhoogd alert, kunnen ze niet slapen, kunnen ze niet voelen of worden ze heel verdrietig. Dit zijn normale reacties op zo'n abnormale gebeurtenis," vertelt Heringa.
Steun bij elkaar
Om daar goed mee om te gaan is het belangrijk dat het stress-systeem tot rust komt. "Uit onderzoek blijkt dat het contact met naasten en eventueel lotgenoten erg kan helpen. Steun van vrienden en naasten kunnen ook het gevoel geven dat je er niet alleen voor staat."
Voor deze vrienden, maar bijvoorbeeld ook collega’s of anderen om de betrokkenen heen, kan het best moeilijk zijn om het gesprek aan te gaan. Volgens De Haan biedt Slachtofferhulp daar handvatten voor. "Op onze website staat een platform voor de helpers, met tips hoe je iemand kunt helpen bij het verwerken."
'Het is oké'
Daarnaast is de normalisering van de klachten volgens Heringa ook belangrijk. "Het is oké dat je je nu niet goed voelt. Doe vooral wat voor jou goed voelt om rust te vinden. Voor de één is het bijvoorbeeld sporten en voor de ander is dat er veel over praten. Vaak weten mensen zelf wat voor hen belangrijk is om zich beter te voelen."
Ze benadrukt daarbij ook dat er niet een weg is om om te gaan met dit soort ingrijpende gebeurtenissen. "Iedereen verwerkt dat op zijn eigen manier, mensen zijn vaak weerbaar uit zichzelf. Geef mensen die ruimte ook."
Slachtofferhulp blijft de weken na het incident contact houden met de getuigen. "We monitoren goed hoe het met de mensen gaat na zo'n incident. Na 5 à 6 weken vinden mensen er meestal een manier om ermee om te gaan en nemen de stressreacties af," zegt De Haan.
Slachtoffers zijn bekenden
Het kan het in het geval van het ongeluk in Nieuw-Beijerland lastiger zijn, stelt Heringa. "Het gaat hier om twee verschillende dingen. Ten eerste gaat het om de ingrijpende gebeurtenis met de vrachtwagen waar mensen getuige van zijn geweest. Daarnaast kennen getuigen de slachtoffers. Hierdoor speelt rouw ook een rol in het verwerkingsproces."
En dat maakt het complexer. "Als er rouw bij komt weten we uit ervaring dat het mogelijk langer kan duren."
Ondersteunende hulpverlening
Het is belangrijk dat het goed gemonitord wordt hoe het met de getuigen gaat. De meeste mensen zijn veerkrachtig en zullen geen klachten ontwikkelen. Als de klachten toch voor een langere tijd aanhouden kan er besproken worden of er meer zorg nodig is. "Het stress-systeem komt dan blijkbaar niet zelf tot rust. Dan zijn mensen meer gebaat bij ondersteunende hulpverlening", zegt Heringa.
Volgens De Haan zal Slachtofferhulp hierop letten. "De groep die het moeilijk blijft hebben, wordt doorverwezen naar de huisarts voor een gesprek met een psycholoog, maar ook dan blijven we met de mensen in contact."