Harald komt niet rond van middeninkomen: 'Heb geen recht op toeslagen'

"Ik heb een huurwoning die niet is geïsoleerd, de wind waait er dwars doorheen", vertelt Van Roekel. Dat is nu nog niet echt een probleem, maar deze winter wel. "Mijn energierekening is al hoog en het contract loopt begin volgend jaar af. Dat zou betekenen dat ik in de wintermaanden zo'n 1000 euro per maand aan energiekosten zou moeten betalen."

Dat redt Harald niet met zijn inkomen. Hij is chronisch ziek, afgekeurd en krijgt een uitkering. "Het is een laag middeninkomen, maar te hoog om aanspraak te maken op huurtoeslag, energietoeslag, zorgtoeslag of andere voorzieningspotjes van de gemeente."

'Maak me vreselijk zorgen'

Daarom doet hij zijn boodschappen al maanden via een app waar je producten op de datum kan halen en koopt hij een product alleen als het 1+1 gratis is. "Ik maak me vreselijk zorgen. Een koud huis is niet bevorderlijk voor mijn gezondheid. Ik wilde het huis laten isoleren, maar de woningbouw wil dit niet. Eerder heb ik geprobeerd via een subsidieregeling zonnepanelen op het dak te laten leggen, maar daarvoor was het dak te slecht volgens het bedrijf dat langskwam. Ik doe er alles aan mijn kosten laag te houden, maar als andere partijen dit tegenwerken, zit ik klem."

Van Roekel stoort zich mateloos aan politici die oproepen tochtstrips te plaatsen. "Ik heb een energiehulpservice, een 'Tochtbuster' van de gemeente langs gehad, die konden niks voor me betekenen, ik had alles gedaan wat in mijn macht lag. Ik kan niet meer bezuinigen en de woningbouw wil niet isoleren. Dus ik kijk met vrees naar de oplopende rekeningen."

Ook Davoed heeft problemen met de isolatie van zijn huurwoning. "Ik ga vaker bij vrienden logeren", zegt hij. "Dan kan ik de kachel uitzetten." Bekijk de video:

Van Roekel is niet de enige die het zwaar heeft. In april luidden verschillende gemeenten de noodklok. Zij zagen ook dat mensen met een laag middeninkomen steeds moeilijker de lopende rekeningen kunnen blijven betalen door een gebrek aan overheidscompensatie.

Ook de voedselbank ziet een landelijke toename van mensen met een middeninkomen die voor het eerst de locaties van de voedselbank weten te vinden. "Er komen de afgelopen maanden sowieso meer mensen, waaronder nu ook de middeninkomens. De grootte van de toename verschilt overigens per locatie", vertelt een woordvoerder van de voedselbanken.

Middeninkomens onder druk

"Je ziet nu dat de groep met middeninkomens enorm onder druk staat", vertelt Anna Custers, lector armoede-interventies aan de Hogeschool van Amsterdam. "Het risico op armoede of een tijdelijke terugval in financiën wordt hierdoor vergroot."

Het is volgens Custers lastig om de groep middeninkomens die worstelen met de hoge rekeningen goed in beeld te krijgen. "Er is veel aandacht voor de lage inkomens die het moeilijk hebben. Maar de inkomens die boven 120 procent van het sociaal minimum vallen, en dus geen recht hebben op allerlei toeslagen, zijn minder goed te identificeren en daardoor wordt steunen met gerichte compensaties ingewikkelder."

Mensen met een inkomen tot 120 procent van het sociaal minimum kunnen in aanmerking komen voor onder meer de energietoeslag. Dit sociaal minimuminkomen is het bedrag dat iemand volgens de overheid minimaal nodig heeft om van te leven. Voor een alleenstaande is dit iets meer dan 1250 euro per maand. Woon je samen of ben je getrouwd, dan is dit bedrag 1790 euro.

Onbekend bij gemeenten

"De groep fragiele middeninkomens is grotendeels onbekend bij de gemeenten. Als een gemeente een compensatie zou hebben, zijn ze afhankelijk van de mensen die zichzelf melden en volgt er een ingewikkelde toetsingsprocedure om te kijken of iemand voldoet aan de voorwaarden van een subsidie. Maar nog belangrijker: er is op dit moment geen ondersteuning voor deze groep."

Dus mensen met geen tot weinig spaargeld en een grote lastenstijging staan voor een enorm probleem. "Om dezelfde levensstandaard te behouden, is er meer geld nodig. Zonder compensatie of een stijging van het loon gaat het voor deze groep pijn doen. Veel huishoudens zijn al actief bezig met hun uitgaven en besparingen. Maar ik vrees voor een groep die door huurachterstanden en oplopende energierekeningen in de schulden komt. Rentes, boetes en brieven van incassobureaus zullen zich dan gaan opstapelen. Geldzorgen kunnen voor meer fysieke en mentale problemen zorgen. Er dreigt dus een groter probleem te ontstaan dat impact heeft op de hele maatschappij."