Dit is Ovidio Guzmán, zoon van de beruchte Mexicaanse drugsbaas El Chapo
Brandende vrachtauto's, zeven dode militairen en een beschoten passagiersvliegtuig. Na de arrestatie van drugsbaas Ovidio Guzmán donderdag in Mexico volgde direct een geweldsexplosie. "Het laat zien hoe belangrijk hij is binnen de Mexicaanse drugswereld."
Drugshandel is Ovidio Guzmán met de paplepel ingegoten. Hij is een van de zoons van de beruchte drugsbaas Joaquin Guzmán, beter bekend als El Chapo. Samen met zijn drie broers runt hij het Sinaloa-kartel, sinds zijn vader in 2016 werd opgepakt en uitgeleverd aan de Verenigde Staten.
'Chapitos'
Ovidio Guzmán werd geboren in 1990 en is de jongste van de vier broers die de 'Chapitos', de kleine kleintjes, worden genoemd. Zijn vader zou hem de bijnaam 'de Muis' hebben gegeven. Hoeveel kinderen El Chapo precies heeft is niet duidelijk, hij had relaties met verschillende vrouwen.
Toch zou hij een sterke band hebben met zijn zoons. "Het was een heel close gezin", vertelt journalist Ernesto Rodriguez Amari. Hij interviewde een paar jaar geleden Ivan Archivaldo Guzman, een van de Chapitos.
Volgens Amari hebben ze veel respect voor hun vader en zijn ze loyaal aan hem. Tegelijkertijd was het ook al van jongs af aan duidelijk voor Ovidio en zijn broers dat hun toekomst in de drugswereld zou liggen. "Ze hadden geen enkele keus."
Drugsimperium
Nadat een van zijn andere broers in 2008 overleed kreeg Ovidio een aandeel in het drugsimperium van zijn vader. El Chapo was op dat moment een van de grootste drugsbazen ter wereld. Vanuit de Sinaloa-regio, waar het kartel naar is vernoemd, runde hij zijn drugshandel.
Hij werd de grootste leverancier van drugs aan de Verenigde Staten en een van de rijkste mannen ter wereld. Onder zijn leiderschap kreeg het kartel een extreem gewelddadige reputatie en maakte hij korte metten met rivaliserende kartels.
Eerst onzichtbaar
In 2012 werd Ovidio door de Amerikaanse autoriteiten aangewezen als een van de sleutelfiguren binnen het Sinaloa-kartel, samen met zijn broer Ivan. Die rol werd groter nadat zijn vader werd opgepakt en in 2019 een levenslange gevangenisstraf kreeg in de Verenigde Staten. "Voor die tijd waren de broers nog redelijk onzichtbaar", zegt hoogleraar en Mexicodeskundige Wil Pansters.
Machtsstrijd
In eerste instantie barstte een bloedige, interne machtsstrijd los. "Niet tussen de broers, maar tussen hen en andere prominente kartelleden", zegt Pansters. De kaarten moesten opnieuw worden geschud. Een ander groot kartel, Jalisco Nueva Generación, wist van die machtsstrijd gebruik te maken en heeft de afgelopen jaren meer invloed gekregen binnen de drugswereld.
Promotiewerk
Toch is het Sinaloa-kartel nog altijd een van de grootste drugsorganisaties ter wereld, met de Chapitos nu als belangrijkste hoofdrolspelers. En de taak van Ovidio is voornamelijk de productie en verspreiding van synthetische drugs. De broers hebben alleen al in de regio Sinaloa elf drugslabs voor het maken van methamfetamine (crystel meth). "Ovidio is vooral druk met zakendoen en het promoten van de drugs", zegt Ernesto Rodriguez Amari.
Moord op zangeres
"Hij heeft niet zo'n gewelddadige reputatie als zijn broers", vertelt Amari. Die zouden vaker betrokken zijn bij moorden en aanslagen. Toch zou Ovidio volgens de Amerikaanse autoriteiten opdracht hebben gegeven voor verschillende moorden op informanten, een drugsdealer en een populaire Mexicaanse zangeres die niet op zijn bruiloft wilde optreden. De Verenigde Staten hadden een beloning van 5 miljoen dollar uitgeloofd voor een tip die zou leiden tot de arrestatie van Ovidio.
Arrestatie
Volgens Amari lukte het Ovidio minder goed dan zijn broers om onder de radar te opereren. "Hij liet sporen achter en trok de aandacht van de autoriteiten. Hij werd een doelwit van de Mexicaanse overheid." Het leidde in 2019 al tot een arrestatie, die vervolgens compleet uit de hand liep.
Blamage
Bendeleden kregen hoogte van de arrestatie en kwamen in opstand. Daarop trokken de veiligheidstroepen zich terug en werd Guzmán weer vrijgelaten. "Een blamage voor de Mexicaanse overheid", zegt Wil Pantsers. Dat moesten ze volgens hem nog rechtzetten om de burgers te laten zien dat ze wel degelijk kunnen optreden tegen de kartels.
Nieuwe poging
Met een gecoördineerde actie, die zes maanden lang werd voorbereid, werd Ovidio donderdag in Culiacan door de Mexicaanse autoriteiten opgepakt. Opnieuw ging dat gepaard met een golf van geweld. Ovido is direct overgebracht naar een zwaarbewaakte gevangenis in Mexico-Stad, waar ook zijn vader ooit werd vastgezet en wist te ontsnappen. Het is nog onduidelijk of Ovidio ook wordt uitgeleverd aan de VS.
"De arrestatie is een harde klap voor het leiderschap van het kartel", zei het Mexicaanse ministerie van defensie direct daarna.
Bezoek Biden
Deze arrestatie is heel bewust gepland, denkt Ernesto Rodriguez Amari. President Joe Biden bezoekt Mexico komende week voor een top over onder andere immigratie en drugshandel. "De president van Mexico wil laten zien dat hij er bovenop zit."
Maar of de aanhouding daadwerkelijk een klap is voor het leiderschap van het kartel betwijfelen de deskundigen. De broers zullen het opvangen, denkt Wil Pantsers. "De familie Guzman zit al tientallen jaren in deze wereld. Ze weten hoe ze dit spel moeten spelen."
Het Sinaloa-kartel laat volgens Amari nu al zien dat ze uit zijn op wraak. "Ovidio zit nu vast en dat kan zomaar weer een nieuwe golf van geweld uitlokken."