Duizenden mensen ongemerkt geabonneerd op spelletje via telefoonrekening
Ongemerkt via je telefoonrekening 5 euro per week betalen voor een mobiel spelletje: het is de afgelopen jaren duizenden mensen overkomen. In het verleden hebben bedrijven volgens de toezichthouder tonnen verdiend door frauduleuze werkwijzen. En nog steeds voelen mensen zich belazerd, blijkt uit onderzoek van RTL Nieuws.
Het geld voor de spelletjes wordt afgeschreven via de factuur van je provider. Gedupeerden komen er vaak pas na enige tijd achter dat er een abonnement op hun 06-nummer is afgesloten. De kosten kunnen daardoor maanden of jaren onopgemerkt blijven.
Aanbieders van dit soort diensten zijn verplicht om bij de start van een abonnement een sms'je te sturen en te vermelden dat er kosten in rekening worden gebracht. Maar dat is niet altijd genoeg om mensen bewust te maken dat er vanaf dan een abonnement loopt. "Ik heb de sms meteen verwijderd, aangezien ik ervan uitging dat het spam was", zegt een gedupeerde tegen RTL Nieuws. "Ik heb me nooit aangemeld bij deze website."
Honderden euro's afgeschreven
Mensen die erachter komen dat zij zo'n abonnement hebben, voelen zich vaak belazerd. Zo ook Marjolein Angel. Zij kwam er in januari 2022 achter dat er al een jaar extra kosten in rekening werden gebracht voor 'diensten mobiel internet'.
Marjolein blijkt geabonneerd op Subway Surfer, een spelletje waarvoor de provider 5 euro per week extra in rekening brengt. Omdat ze haar rekening niet elke maand controleert, heeft het verborgen abonnement haar dan al meer dan 200 euro gekost.
Het bedrijf dat het abonnement aanbiedt is ook nu nog actief. RTL Nieuws sprak meerdere mensen die er recent achter kwamen dat zij net als Marjolein ongemerkt een abonnement hebben op een spelletje van 1Play. Kosten: 5 euro per week. Gedupeerden weten niet hoe zij aan dat abonnement komen, zeggen zij.
Tien jaar problemen
Onbekende abonnementen zijn al een probleem sinds de opkomst van mobiel internet. Om nieuwe wetten te voorkomen, kwamen onder meer KPN, T-Mobile en Vodafone met een initiatief om frauderende bedrijven aan te pakken: de Stichting Gedragscode Mobiele Diensten. Deze stichting zit achter de website Payinfo.nl, waarop je kunt zien welke abonnementen er lopen.
"Dit probleem blijft maar bestaan", zegt Rogier van den Heuvel. Hij werkte van 2013 tot 2017 voor mGage, een bedrijf dat als schakel dient tussen telecomproviders en de bedrijven die spelletjes en andere mobiele diensten aanbieden. "Als mensen nog steeds abonnementen krijgen zonder dat ze weten waarom, gaat er dus iets niet goed. Er wordt onvoldoende tegen opgetreden."
Bedrijven die in deze markt zaken willen doen, moeten zich bij de stichting registreren. Die heeft de mogelijkheid om boetes op te leggen. Negen bedrijven die sinds 2020 op dubieuze wijze ruim 900.000 euro hebben verdiend, kregen bij elkaar voor bijna een miljoen euro aan boetes. Maar geen van de opgelegde boetes is daadwerkelijk door een van de aanbieders betaald, zegt voorzitter Judith Thompson-Sepmeijer tegen RTL Nieuws.
"Toch werkt het als afschrikmiddel. We hebben strenge regels waar dit soort bedrijven zich aan moeten houden. Het is daardoor een stuk minder aantrekkelijk in Nederland mobiele diensten aan te bieden. De markt is heel klein geworden."
Wil jij ook weten of je betaalt voor zo'n dienst?
Check eerst je factuur. Staat daar iets als 'diensten mobiel internet' of code FTMSC op? Dan betaal je voor een abonnement dat via je telefoonrekening wordt afgeschreven.
Zo kom je ervan af:
Als je de dienst wilt stopzetten, of überhaupt wilt weten om wat voor dienst het gaat, moet je naar payinfo.nl. Deze website is een initiatief van alle partijen die betrokken zijn bij het aanbieden van sms- en mobiele internetdiensten in Nederland. Je kunt ook hier controleren of er abonnementen lopen.
Als je je geld wilt terugvragen moet je naar je provider of naar het bedrijf dat de dienst aan jou heeft verkocht.
Cees van Duijn werkte jarenlang als manager voor T-Mobile en hield zich bezig met klachten rond dit soort ongevraagde abonnementen. Nu is hij docent aan de Hogeschool van Amsterdam. Het verbaast hem dat dit nog steeds gebeurt. "Frauduleuze partijen worden door de stichting aangepakt. Maar blijkbaar zijn er nog steeds bedrijven die precies tussen de regels door weten te glippen."
"De overtreden misschien geen regels, maar bevinden zich wel in een grijs gebied. Wie neemt er nou écht een abonnement van 5 euro per week op zo'n spelletje? Het zijn ondernemers die een andere beleving hebben van wat ethisch zakendoen is."
"Vaak duurt het even voor je doorhebt dat er zo'n abonnement loopt. Een klant die vandaag een abonnement afsluit, ziet dat pas een maand later op zijn factuur. Pas als er bij de provider voldoende mensen klagen, gaat er een keer een belletje rinkelen. Het is dweilen met de kraan open."
Van 'geldmachine' naar reputatieschade
Van het geld dat de providers in rekening brengen, houden zij ook een deel over. Het is niet duidelijk hoe groot dat aandeel precies is. Van den Heuvel herinnert zich dat de provider 10-15 procent inhield van het bedrag dat tussenpartij mGage ontving. Van Duijn, die bij T-Mobile werkte, heeft het over 20 tot 30 procent. De contracten kunnen per provider en tussenpartij verschillen, en de markt heeft zich sindsdien ontwikkeld.
Als we uitgaan van deze percentages, zouden de providers van elke 5 euro die wekelijks per persoon wordt afgeschreven, tussen de 0,50 en 1,50 euro overhouden.
"Rond 2014 en 2015 was deze markt echt een geldmachine voor providers", zegt Van den Heuvel. "Ze hoefden er vrij weinig aan te doen, maar kunnen toch een deel van de inkomsten houden."
Door fraude en boze klanten is de situatie wel veranderd, zegt Van Duijn. "Klanten kloppen bij de klantenservice van de provider aan. Dat afhandelen kost geld. Omdat de provider het bedrag in rekening brengt, wordt die gezien als boosdoener. Het ging van een leuke business waar we niet veel aan hoefden te doen, tot een markt waar we veel last van hadden."
Als er daadwerkelijk sprake is van fraude, staan providers hun marges ook af om de schade van gedupeerde klanten te compenseren, zegt Thomspon-Sepmeijer van de Stichting Gedragscodes Mobiele Diensten.
Onderzoek naar 1Play
De Stichting Gedragscodes Mobiele Diensten, die toezicht houdt op alle partijen in de markt, onderzoekt het bedrijf achter 1Play sinds RTL Nieuws contact opnam. "Het is op dit moment de grootste aanbieder van dit soort spelletjes in de markt. Onze eerste indruk is dat het een nette partij is die zich aan de regels houdt", zegt voorzitter Thompson-Sepmeijer.
Ze sluit niet uit dat mensen 'bewust of onbewust' toch zelf het abonnement hebben afgesloten en dat zijn vergeten. Of dat kinderen dit met de telefoon van een ouder hebben gedaan. "Per geval kunnen we heel specifiek kijken of iemand een spelletje daadwerkelijk heeft gespeeld. We hebben de indruk dat het nu goed gaat en er geen fraude of misleiding meer voorkomt. Dit moeten we goed uitzoeken om het zeker te weten."
Saillant detail: de directeur van het bedrijf achter 1Play is ook de penningmeester van de stichting die toezicht houdt op het bedrijf. Dat is volgens beide partijen geen bezwaar. "Dat kan zo zijn als de markt zichzelf controleert."
1Play biedt vergoeding aan
Het bedrijf achter 1Play laat in een reactie weten zich aan de regels te houden en het te betreuren dat mensen zich misleid voelen. "Het staat iedere abonnee vrij zich op elk moment af te melden. Als klanten ontevreden zijn over deze dienst of geen gebruik hebben gemaakt van de games, zullen we het bedrag vergoeden. De helpdesk is op deze pagina te vinden. KPN-klanten krijgen het bedrag via de provider terug en T-Mobile-klanten op een andere manier."