Al 45 aanhoudingen voor explosies Rotterdam, ook minderjarigen
Rotterdam wordt de afgelopen tijd met grote regelmaat opgeschrikt door explosies bij huizen en bedrijven. Dit jaar vonden in de regio Rotterdam al meer dan vijftig ontploffingen plaats. Er zijn zo'n 45 verdachten aangehouden, soms pas 14 jaar oud. Wie zijn zij, en hoe zijn ze te stoppen?
Op 27 april werden twee jongens van 14 en 15 jaar in de Van Speykstraat in Rotterdam betrapt met een explosief in hun hand.
Kort daarvoor werden een 21-jarige man uit Rotterdam, een 26-jarige man uit Amsterdam en een 32-jarige man zonder vaste woon- of verblijfplaats opgepakt in verband met de explosies.
45 verdachten
Een week geleden werden er nog drie jongeren aangehouden op verdenking van betrokkenheid bij een explosie en brand aan de Crooswijkseweg in Rotterdam. Het gaat om een 18-jarige jongen uit Capelle aan den IJssel en twee Rotterdammers van 17 en 20 jaar.
Inmiddels zijn ongeveer 45 verdachten aangehouden voor het buitensporige geweld, zoals explosies en schietpartijen. Aan het begin van deze maand, toen er 33 aanhoudingen waren verricht, zei burgemeester Ahmed Aboutaleb tegen het AD dat acht van hen minderjarig waren. "Hun jonge leeftijd baart ons zorgen", zei hij.
Het toenemende aantal explosies in Rotterdam is volgens Aboutaleb het gevolg van de succesvolle onderschepping van partijen drugs in de Rotterdamse haven. De onrust tussen rivaliserende criminele bendes neemt daardoor toe.
Koen Voskuil, misdaadverslaggever van RTL Nieuws, zegt dat die onrust vooral komt doordat bendes partijen drugs van elkaar stelen. De meest recente explosies zijn het gevolg van deze zogeheten ripdeals, zegt Voskuil. "Na zo'n diefstal wordt er wraak genomen. Als de vermoede dader zelf niet wordt gevonden, deinzen criminelen er niet voor terug om een bom bij familieleden te plaatsen. Ook bij volstrekt onschuldige mensen. Dat is best een angstaanjagende ontwikkeling."
Voorlopig lijkt er nog geen einde te komen aan de geweldsexplosie in Rotterdam. Afgelopen week vond de zoveelste explosie plaats in Rotterdam-Delfshaven.
De politie en het openbaar ministerie wil weinig kwijt over de identiteit en leeftijd van de verdachten. Voor zover bekend weten we dat het merendeel van de verdachten jong is. Volgens jongerenwerker en ex-crimineel Reggery Gravenbeek, die zelf heeft vastgezeten voor drugscriminaliteit, worden 'de jongeren vaak uitgekozen omdat het groentjes zijn'.
Daarnaast hebben ze een gebrek aan perspectief. "Ze zitten financieel slecht en kunnen niet goed meekomen op school. Ook zijn ze minder goed in staat om de gevolgen te overzien van wat ze doen."
"Het zijn jongens die geld nodig hebben en ergens bij willen horen. Dat laatste doen ze als ze dit soort klusjes doen."
'Jongens zijn onzeker'
Zo kunnen jonge jongens dus makkelijk worden geronseld door drugscriminelen om klusjes uit te voeren. "Jongens zijn onzeker. Als er dan iemand in een dikke Mercedes aan komt rijden en een goede toekomst voorspelt, is het moeilijk om dat te weerstaan."
Volgens criminoloog Sheila Adjiembaks, die onderzoek heeft gedaan naar jongens die in het kader van drugscriminaliteit klusjes doen, zijn ze op te delen in verschillende groepen. "Een deel van de jongeren overziet niet de gevolgen van zo'n bom plaatsen of een auto ergens naar toe rijden. Een ander deel overziet de gevolgen misschien wel, maar die kan het gewoon niet zoveel schelen omdat ze niet zoveel te verliezen hebben."
Meerdere factoren
Soms spelen ook criminele structuren waarin jongens opgroeien een rol. "Het is dan moeilijk om daaruit te stappen. Je zegt nu eenmaal niet zo gauw ‘nee’ tegen je broer of neef." Daarnaast gaat het ook om armoede. "De jongens zien zulke klussen dan als uitweg. Ik heb ooit een jongen bijvoorbeeld horen zeggen: als mijn moeder huilend op bed zit omdat ze de huur niet kan betalen, dan zorg ik dat die dag nog die 1000 euro binnen is."
Criminoloog Adjiembaks benadrukt dat het een combinatie van factoren is. "Het is echt niet zo dat het allemaal laag verstandelijk beperkte jongens zijn. Soms zijn het ook jongens die een weloverwogen keuze maken. We weten ook dat trauma’s veelal een rol spelen bij het plegen van dergelijke delicten en mede in dat kader zijn vraagtekens te plaatsen bij het moreel besef van deze jongens."
Zelfgemaakte explosieven
De meeste aanslagen in Rotterdam worden gepleegd met 'knutselbommen', zegt Koen Voskuil. "Ze halen het explosieve poeder uit zwaar, illegaal vuurwerk zoals cobra's. Dat voegen ze samen met een ontstekingsmechanisme en plakken het bij iemand op de voordeur. Explosie, en weg zijn ze."
"Plofkrakers gebruiken dit soort bommen ook vaak. En vergis je niet: die zijn krachtig. Een enkele cobra is al bijna even krachtig als een handgranaat. Dus als je er een paar door elkaar mengt, heb je echt een megazware bom."
