Ziek van gluten zonder het te weten: voor Sandra (50) hoorde buikpijn bij het leven
Extreme moeheid en elke dag buikpijn. Zo lang ze zich kan herinneren had Sandra Timmer (50) er last van. Ze slikte er zelfs antidepressiva tegen. Nu is er eindelijk de diagnose: coeliakie, ofwel glutenintolerantie. "Wat een verademing."
In Nederland lopen naar schatting meer dan 100.000 mensen rond die glutenintolerantie hebben, maar het niet weten. Door blijven lopen met coeliakie is niet alleen pijnlijk, het kan ook gevaarlijk zijn. Gluten is een eiwit dat voorkomt in granen als tarwe, rogge, gerst en spelt. Hoe langer je die granen blijft eten, hoe groter de kans op zwaar beschadigde darmen en andere gezondheidsproblemen.
"Ik heb allerlei artsen gezien, onderzoeken gehad, maar naar glutenintolerantie werd nooit gekeken", zegt Sandra. Het probleem was dat ze 'geen standaard typetje' is. "Ik ben een forse vrouw. Niet gebruikelijk voor een coeliakiepatiënt."
Tussen de oren?
Als kind had ze ook geen groeiachterstand. "De meeste kindjes met glutenintolerantie zijn te klein en komen niet goed aan. Als je coeliakie hebt, nemen je darmen de vitamines en mineralen niet goed op."
Pas toen Sandra op zichzelf ging wonen, ging ze uitzoeken waar die moeheid en buikpijn vandaan kwamen. "Ik kreeg steeds te horen dat het tussen m'n oren zat, maar ik wist zeker dat dat niet zo was."
Toen ze door de vermoeidheid in de ziektewet kwam en een bloedtest voor de zoveelste keer niets uitwees, is ze naar de dokter gestapt. "Ik wilde naar de internist. De huisarts stribbelde tegen, maar ik kreeg toch een verwijsbrief. 'Ga er maar niet vanuit dat er iets uitkomt', kreeg ik nog wel te horen."
Zonder afkickverschijnselen
Sandra was 47 toen de maag-lever-darmspecialist eindelijk met de diagnose kwam. "Wat een verademing. Ik had het stempel depressie gekregen en plotseling ging het licht branden." Ze stopte meteen met de antidepressiva die ze jaren kreeg voorgeschreven. "Dat ging zonder afkickverschijnselen. Ook viel ik snel tien kilo af."
Ook de jongste dochter van Sandra heeft coeliakie, ontdekte ze snel daarna. Ook zij wist niet beter dan dat buikpijn bij het leven hoorde. De diagnose was voor haar niet meteen een opluchting. "Het was tranen met tuiten. Als puber van 17 wil je niet anders zijn. Maar nu is ze blij: de buikpijn en de moeheid zijn weg."
Opgezwollen buik
Inmiddels eet Sandra drie jaar glutenvrij. "Ik had behoorlijke schade aan mijn darmen. Mijn darmvlokjes waren piepklein geworden. Langzamerhand herstellen ze zich weer. Door het glutenvrije dieet word ik uiteindelijk weer een gezond persoon."
Als ze nu gluten binnenkrijgt, merkt ze het direct. "M'n buik raakt helemaal opgezwollen en ik ga behoorlijk winden laten. Er zit dan heel veel lucht in m'n buik. Dat moet eruit. Maar doordat ik dat probeer tegen te houden, verkramp ik alleen maar meer."
Geen lekkere loempia meer
Met het dieet is wel te leven, zegt Sandra, al is het niet altijd leuk. Traktaties op het werk zijn nooit voor haar en boodschappen doen is best wat duurder geworden. Een lekkere loempia mist Sandra het meest. Ze wacht nog altijd op de eerste glutenvrije variant. En soms zou ze zo graag haar tanden zetten in zo'n lekker vers bolletje.
"Maar ik hou het vol. Ik hoef alleen maar te denken aan al die jaren dat ik mezelf ziek heb gemaakt door heel veel volkorenproducten te eten."