Burgemeester zet autistische Robin (34) uit huis om één wietplant

De 34-jarige Robin heeft een zware vorm van autisme en gebruikt regelmatig wiet om met spanningen en stress om te kunnen gaan. Om niet steeds naar de coffeeshop te hoeven, kweekt hij zelf één plant, in het bos.

In oktober 2019 oogst hij de plant en droogt de takken thuis. Waarschijnlijk ruiken de buren wietlucht en bellen de politie. Die neemt de opbrengst van die ene wietplant in beslag. De nog niet gedroogde wietbladeren worden gewogen en worden gezien als een handelshoeveelheid.

Uit huis gezet

Vlak daarna krijgt Robin een brief van de burgemeester van Bergeijk waarin staat dat de woning als 'drugspand' gezien wordt en daarom voor drie maanden wordt gesloten. Daar bovenop komt een brief van de woningstichting dat tijdelijke sluiting door de burgemeester betekent dat het huurcontract helemaal ontbonden wordt. Robin staat dus op straat.

De burgemeester maakt gebruik van een speciale bevoegdheid, ook wel de 'Wet Damocles' genoemd, om overlast van drugspanden aan te pakken.

Maar volgens Robin is dat hier helemaal niet terecht: "Ik heb geen overlast veroorzaakt. Ik heb geen gevaarlijke bedradingen of kwekerijtoestanden. Het was geen dealhuis waarbij er om de haverklap iemand even wiet kwam kopen."

Eerder onderzoek RTL Nieuws

Robin reageerde op een oproep van RTL Nieuws. Die hoorde bij een eerder onderzoek van de onderzoeksredactie waaruit bleek dat veel burgemeesters te hard drugsbeleid voeren en daarmee onschuldige burgers op straat zetten. Toen trokken regionale ombudsmannen, deskundigen en advocaten aan de bel. 

Op de oproep kwamen zeker tien reacties, waaronder die van Robin. Er komt steeds meer kritiek op het zogenoemde 'Damoclesbeleid' van burgemeesters.

Desastreuze gevolgen voor Robin

Verschillende hulpverleners trekken vervolgens aan de bel bij de burgemeester omdat ze sluiting van de woning te ver vinden gaan. Zo ook Chris Laurijsen, de toenmalige begeleider van Robin, die met WMO-geld van de gemeente betaald werd om Robin te begeleiden. Laurijsen belde de burgemeester: "Ik wilde eigenlijk uitleggen wat er met Robin aan de hand was. Maar de burgemeester viel me in de rede. Hij had straf verdiend, vond ze." 

Begeleider Chris legt uit dat het sluiten van de woning rampzalig zou zijn voor Robin, nu hij na een aantal jaren intensieve begeleiding een opleiding had afgerond, werk had gevonden en op zichzelf kon wonen. "Het ging goed met hem. En toen kreeg-ie dat bericht en toen was dat allemaal weer weg. Het was desastreus voor hem." 

Kwetsbare man niet op straat zetten

Maar niet alleen Robins begeleider trekt aan de bel. Ook ambtenaren van de gemeente zelf en zelfs de woningstichting vragen de burgemeester om de woning niet te sluiten. Dat blijkt uit documenten die de onderzoeksredactie van RTL Nieuws in handen kreeg en gesprekken die gevoerd zijn met betrokkenen.

Zo zegt een ambtenaar van de gemeente, die betrokken is bij de financiering van Robins zorg, tegen de burgemeester: "Robin is geen crimineel en geen handelaar. Hij is een zeer kwetsbare burger die wij vanuit de gemeente altijd optimaal hebben willen ondersteunen."

Ook woningstichting De Zaligheden zegt tegen de burgemeester dat ze het geen wenselijke situatie vinden: "Robin kan hier met zijn beperking naar alle waarschijnlijkheid niet mee omgaan. Wij verwachten dat het dan niet goed met hem afloopt."

Een medewerker van de woningstichting zegt tegen RTL Nieuws dat ze graag hadden gezien dat het anders was gelopen voor Robin, maar dat ze zich aan de regels van een convenant moeten houden. Dat zijn afspraken die eerder gemaakt zijn met de gemeente. Daarom moet de woningstichting zich daaraan houden en altijd het contract ontbinden als de burgemeester een pand sluit. 

Burgemeester wil niet reageren

Burgemeester Arinda Callewaert wil niet op deze individuele casus reageren: "Op basis van informatie van meerdere partijen is het besluit tot sluiting van het pand genomen. Tegen dit besluit konden rechtsmiddelen worden aangewend. Hier is echter geen gebruik van gemaakt."

D66 en SP kritisch

Tweede Kamerleden Michiel van Nispen (SP) en Joost Sneller (D66) reageren kritisch op hoe Robin is behandeld. Volgens Van Nispen laat het zien waar het misgaat met de Wet Damocles: "We hebben een nietsontziende overheid die een kwetsbaar persoon op straat zet, met ontwrichtende gevolgen."

Sneller van D66 is ook kritisch: "De maatregel en de inzet van deze bevoegdheid is soms te zwaar voor wat er uiteindelijk aan de hand is. En daar was deze bevoegdheid nooit voor bedoeld. Kijk, echte drugscriminelen, die moet je aanpakken. Maar hier zien we dat mensen het slachtoffer worden van een wet die eigenlijk niet voor bedoeld is." 

D66 en de SP willen dat de minister kijkt of de wet kan worden aangepast.

Veel impact

Ondanks alle bezwaren van professionals komt Robin begin 2020 dus toch op straat te staan. Hij is eerst twee maanden bij familie ingetrokken. "Het heeft op mij veel impact om in één keer in een compleet nieuwe situatie te komen, waar ik niet aan gewend ben", zegt hij Door deze situatie, in combinatie met corona en het verplichte thuiswerken, verliest Robin ook nog eens zijn baan.

Robin woont nu in een tijdelijke woning. Hij hoopt de spanningen en stress van deze situatie snel achter zich te kunnen laten.

Oproep: zelf de dupe van hard overheidsbeleid? Neem contact met ons op!

Het overheidssysteem faalt soms en dan komen burgers onterecht in de knel. Deze onterechte woningsluitingen zijn daar een voorbeeld van, maar natuurlijk ook de toeslagenaffaire bij de Belastingdienst. 

De onderzoeksredactie van RTL Nieuws doet nog steeds onderzoek naar onterecht hard overheidsbeleid en negatieve gevolgen voor burgers. Ben jij hier de dupe van? Of ben je een professional en ken je dit soort voorbeelden uit de praktijk? Neem dan contact met ons op. Dat kan onder andere via: onderzoek@rtl.nl 

Alle tips worden vertrouwelijk behandeld en komen alleen bij de onderzoeksredactie terecht. Als wij iets met uw tip willen doen, zullen we altijd eerst contact met u opnemen.