Op 378 stations komt de trein nu vaker te laat of zelfs helemaal niet aan

Vooral de laatste maanden is het sappelen voor treinreizigers. Op liefst 378 van de bijna 400 stations zijn treinen nu minder vaak op tijd dan in 2019.

Dat blijkt uit een uitgebreide analyse van treintijden door de onderzoeksredactie van RTL Nieuws, op basis van gegevens die de website Rijden de Treinen verzamelde. En juist nu wacht, met de start van het nieuwe onderwijsjaar, de drukste maand van het jaar.

Breda spant kroon

Station Breda spant de kroon in negatieve zin. Hier sta je het vaakst te wachten. Duizenden treinen kwamen later dan gepland, of kwamen helemaal niet. Van de ruim 53.000 keer dat er het afgelopen halfjaar een trein zou moeten stoppen, was deze 4698 keer meer dan 5 minuten te laat (8,8 procent). En maar liefst 4288 keer (8 procent) viel de trein uit, waardoor deze helemaal nooit in Breda aankwam. 

Ook de stations Amsterdam Amstel (83,7 procent op tijd) en Roermond (84,8) scoren niet best. De meeste kans op een op tijd rijdende trein heb je op de Friese stations Dronryp (98,1 procent), Franeker (98 procent) en Deinum (98 procent). Toch was ook de stiptheid op deze stations in 2019 beter dan nu.

Forse toename

Landelijk gezien komt de trein gemiddeld steeds vaker te laat. Tussen februari en augustus 2019 rolde nog 95,1 procent van de treinen op tijd en volgens de dienstregeling het station binnen. Dat percentage is in dezelfde maanden van 2022 gekelderd naar 91,2 procent.

Een forse toename van het aantal vertraagde en uitgevallen treinen dus. Bij slechts 15 stations hoef je nu gemiddeld minder vaak te wachten op een trein dan in 2019. 

De NS gebruikt andere cijfers, maar ziet daarin ook dat reizigers steeds minder vaak binnen de gewenste tijd van A naar B kunnen worden gebracht. Zo ligt het aandeel reizigers dat maximaal een kwartier vertraging oploopt bij de grootste vervoerder van het land de laatste drie maanden onder de gewenste streefwaarde van 97,4 procent.

Helemaal geen trein

Het grote verschil tussen 2019 en nu is een enorme toename in het aandeel uitgevallen treinen. Steeds vaker worden ritten geschrapt.

Een deel daarvan is te wijten aan storingen. Rijden de Treinen houdt ook daarover gegevens bij en zag dat het aantal meldingen daarvan in mei en juni van dit jaar piekte. De voornaamste oorzaken waren materieel (bijvoorbeeld defecte of gestrande treinen) en infrastructurele problemen zoals sein- en wisselstoringen.

Maar ook valt op dat de laatste maanden relatief veel storingen zijn gemeld met als oorzaak een tekort aan personeel. Zo vielen er onder meer treinen uit als gevolg van een gebrek aan verkeersleiders.

Personeelstekort

Door een gebrek aan menskracht moest de NS de afgelopen maanden vaker een trein laten staan. "Dit jaar zien we, sinds mei, vooral de effecten van het te kort aan collega's terug in onze prestaties. Daardoor moesten wij helaas treinen planmatig en soms kort van tevoren laten uitvallen", laat woordvoerder Oscar van Elferen weten. 

Vanwege dat tekort snijdt de NS in de dienstregeling en zullen er vanaf vandaag minder treinen gaan rijden. Juist nu de drukste periode van het jaar aanbreekt. Voor de reiziger betekent het dat prestatieafspraken over bijvoorbeeld de stiptheid en de kans op een zitplaats onder druk zullen komen te staan. Van Elferen: "Het wordt spannend, maar we moeten deze aanpassingen doen om onze collega's meer lucht te geven. Die hebben de afgelopen maanden op hun tandvlees gelopen."

Rover: meld ervaringen

Reizigersorganisatie Rover zet zich alvast schrap. "De septembermaand dreigt echt naar te worden voor de reiziger, want er is nu al op stel en sprong geschrapt terwijl de drukte nog moet komen", reageert een woordvoerder. "Een betrouwbare dienstregeling is belangrijk en tegenwoordig schiet NS daarin tekort. En dat is dus precies de reden dat zij nu gaan afschalen: beter minder treinen die wel rijden dan meer treinen waarvan 1 op de 5 uitvalt."

Rover wil de gevolgen graag in kaart brengen en roept reizigers de komende periode op om reiservaringen te delen, bijvoorbeeld via hun eigen meldpunt volle treinen.

Ook het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat maakt zich zorgen over de komende periode. Staatssecretaris Vivianne Heijnen zegt 'een indringend gesprek' te hebben gevoerd met NS. "Daarbij is aangegeven dat NS alles op alles moet zetten om de personeelsproblematiek zo snel mogelijk op te lossen en dat zij daarbij de reiziger centraal dient te zetten."

Verantwoording

Voor dit onderzoek is gebruikgemaakt van gegevens die de website Rijden de Treinen heeft verzameld. Het gaat om ruim 80 miljoen stops die treinen volgens de geplande dienstregeling van alle vervoerders zouden moeten maken tussen september 2018 en augustus 2022. Voor elke rit is vervolgens gekeken of deze op tijd was. Alle ritten die uitvielen of meer dan vijf minuten vertraagd waren, zijn als niet op tijd beoordeeld.

Zodoende is voor alle bijna 400 stations in Nederland bekeken hoe groot het aandeel treinen was dat op tijd reed. Om de huidige prestaties op een zo eerlijk mogelijke manier te vergelijken zijn de ritten van nu naast de dienstregeling van 2019 gelegd. Door corona en de daarmee gepaard gaande maatregelen zijn de jaren 2020 en 2021 namelijk niet helemaal eerlijk om te vergelijken.