Rechter pakt grondhandelaar aan die onterecht woningbouw beloofde
Een verkoper van landbouwgrond die zich voordeed als projectontwikkelaar is door de rechter op de vingers getikt. De brochure en zelfs de bedrijfsnaam van grondhandelaar CPO Projectontwikkeling vond de rechter zo misleidend dat die een streep zette door het contract en de gedupeerde koper gelijk gaf.
Tot dat oordeel kwam de rechtbank Midden-Nederland recentelijk na een bodemprocedure tussen een grondhandelaar en een koper van een stukje landbouwgrond.
Het is de tweede keer in een paar maanden tijd dat een rechter de kant kiest van de kopers van landbouwgrond en een getekend contract naar de prullenbak verwijst vanwege oneerlijke handelspraktijken.
Grondhandel ongewenst
Volgens rentmeester Peter Overwater, in grondzaken gespecialiseerd jurist, toont het vonnis aan dat rechters steeds minder begrip hebben voor de werkwijze van grondhandelaren. "In de jurisprudentie wordt inmiddels als uitgangspunt genomen dat deze windhandel maatschappelijk ongewenst is."
RTL Nieuws sprak het afgelopen jaar met een aantal gedupeerden die veel geld geïnvesteerd hadden in een stukje landbouwgrond. Het belangrijkste argument dat groothandelaren gebruiken is dat de grond snel in waarde stijgt als er woningen gebouwd worden. Waarschuwingen dat er geen enkel concreet plan is om te gaan bouwen op de aangeboden grond, ontbreken doorgaans.
Ook de 79-jarige moeder van Annemieke werd vorig jaar verleid om een grondhandelcontract te tekenen, waar ze al snel spijt van kreeg.
Onjuist beeld
CPO Projectontwikkeling BV is een grondhandelaar uit Amstelveen die sinds 2022 landbouwgrond verkoopt aan particulieren. In juli van dat jaar deed het bedrijf aan een vader en zoon een aanbod van een stuk grond van 350 vierkante meter nabij Amsterdam voor in totaal 64.750 euro.
In brochures en op de website leek het net alsof woningbouw aanstaande zou zijn op de landbouwgrond die het bedrijf in de aanbieding had.
Nadat de koopovereenkomst getekend was, werd de koper gewaarschuwd door de notaris dat hij een 'zeer speculatieve koop' had gesloten en dat het allerminst zeker was dat de landbouwgrond van bestemming zou veranderen.
Daarop kreeg de koper spijt dat hij zijn handtekening had gezet en wilde hij onder het koopcontract uit. Omdat de man ook de annuleringsboete van bijna 13.000 euro niet wilde betalen, stapte de grondhandelaar naar de rechter.
Misleidend
De grondhandelaar werd in het ongelijk gesteld, omdat CPO Projectontwikkeling BV tijdens het verkoopproces volgens de rechter een misleidende voorstelling van zaken heeft gegeven. Het bedrijf deed voorkomen alsof woningbouw een reële optie was op het perceel, terwijl het in feite gaat om landbouwgrond waar niet gebouwd mag worden.
Ook kregen geïnteresseerden van CPO Projectontwikkeling te horen dat zij waren 'ingeloot' voor de aankoop van een kavel, waardoor zij volgens de rechter het idee kregen dat woningbouw aanstaande was op de kavels. Maar het bedrijf zei er niet duidelijk genoeg bij dat het om landbouwgrond gaat waar niet gebouwd mag worden en waar geïnteresseerden een dertig keer zo hoge prijs voor moeten betalen.
Ondermaats en onvolledig
Zelfs de naam van CPO Projectontwikkeling BV is verwarrend voor kopers, vindt de rechter. De afkorting CPO wordt doorgaans gebruikt voor 'collectief particulier opdrachtgeverschap', waarbij een groep mensen gezamenlijk een appartementencomplex laat bouwen. Daar is bij dit bedrijf geen sprake van.
"De schriftelijke informatievoorziening door CPO Projectontwikkeling is ondermaats, onvolledig en overduidelijk meer ter aanprijzing dan ter voorlichting bedoeld", aldus de rechter. "Uit het voornoemde volgt dat CPO Projectontwikkeling BV door de presentatie van haar onderneming en de aangeboden grond informatie heeft verstrekt die de gemiddelde consument kan misleiden."
Grondhandel
Duizenden mensen hebben de afgelopen jaren als investering een lapje landbouwgrond gekocht, tegen grote bedragen variërend van tienduizenden tot honderdduizenden euro's, ontdekte RTL Nieuws vorig jaar na uitgebreid onderzoek. De verkopers, grondhandelaren, verkochten de percelen met een wervend verhaal dat de grond veel meer waard wordt als er woningbouw wordt toegestaan.
Maar op de 17.000 percelen in Nederland die onder dit mom verkocht zijn, is nog nergens woningbouw gerealiseerd, zo stelde het Kadaster onlangs. Ook hoogleraar notarieel recht Leon Verstappen (RUG) concludeerde eerder dit jaar dat particulieren 'op grote schaal belazerd worden' door speculatieve grondhandel. Een tuchtrechter noemde deze handelspraktijk eerder al eens 'windhandel'.
Met dit vonnis lijkt de rechter de toenemende kritiek op grondhandel te volgen. Het is de tweede keer in een paar maanden tijd dat de rechter in zulke duidelijke bewoordingen de juridische basis onder grondhandel ter discussie stelt.
De grondhandelaar in kwestie laat in een reactie weten dat die overweegt om hoger beroep aan te tekenen tegen het vonnis. Wel wil het bedrijf toekomstige kopers van landbouwgrond vooraf beter op de hoogte brengen van de risico’s.
Maatschappelijk ongewenst
Peter Overwater vindt het vonnis een stap in de goede richting, maar ziet liever dat instanties zoals het Kadaster en het notariaat stoppen met het verlenen van medewerking aan grondhandel.
In dit geval waarschuwde de notaris de koper indringend voor de extreme prijsstijgingen van de grond, maar volgens Overwater had de notaris om dezelfde reden de transactie kunnen weigeren.
Ook hoogleraar notarieel recht Leon Verstappen (RUG) zei eerder al tegen RTL Nieuws dat notarissen niet verplicht zijn om mee te werken aan grondhandel vanwege de extreme prijsstijgingen waarmee kopers geconfronteerd worden.
Heeft u ook landbouwgrond gekocht als belegging of voelt u zich gedupeerd door een grondhandelaar? Neem contact op met de redactie via onderzoek@rtl.nl