Grote verschillen: zoveel zorgkosten worden er in jouw buurt gemaakt

Inwoners van de Limburgse plaatsen Hoensbroek, Oirsbeek, Doenrade en Amstenrade zijn gemiddeld 416 euro per jaar meer kwijt aan zorgkosten voor ziekenhuis, medicijnen en de huisarts dan inwoners van dezelfde leeftijd en met het zelfde geslacht in de rest van het land. Dat blijkt uit een omvangrijke analyse van RTL Nieuws naar gemaakte zorgkosten in tien jaar tijd.

In het Zeeuwse Veere wordt door inwoners dan juist weer veel minder vaak een beroep gedaan op het ziekenhuis of de apotheek. Zij besteedden de afgelopen jaren gemiddeld 420 euro per jaar minder dan gemiddeld aan dergelijke zorg.

Vul hieronder de eerste drie cijfers van je postcode in om te zien in hoeverre de zorgkosten in jouw omgeving afwijken van het gemiddelde in Nederland.

Meerdere verklaringen mogelijk

De bestaande gezondheidsverschillen tussen groepen personen en gebieden zijn al jaren voer voor onderzoekers. Volgens deskundigen die RTL Nieuws sprak zijn er verschillende verklaringen mogelijk voor de grote verschillen. In het onderzoek heeft RTL Nieuws rekening gehouden met leeftijd en geslacht van inwoners. Maar ook opleidingsniveau en leefstijl kunnen van invloed zijn op de hoogte van gemaakte zorgkosten. 

Hoogleraar Volksgezondheid Karien Stronks van het Amsterdam UMC doet veel onderzoek naar gezondheidsverschillen. Ze wijst onder meer op het feit dat mensen met een migratieachtergrond meer gezondheidsproblemen hebben. "Dat zou voor een aantal postcodegebieden mogelijk een extra verklaring kunnen zijn."

Volgens Stronks hoeven hoge zorgkosten overigens niet automatisch te betekenen dat mensen er minder gezond zijn. Het is wel degelijk een indicatie, maar volgens de hoogleraar kan het ook zijn dat mensen sneller en vaker naar de huisarts gaan dan anderen met dezelfde gezondheidstoestand.

Hogere zorgkosten bij zware industrie

RTL Nieuws ontdekte dat in dertien gebieden waar zware industrie is gevestigd en mensen zich als gevolg daarvan zorgen maken over hun gezondheid ook hogere zorgkosten worden gemaakt. Of de hoge zorgkosten in die gebieden veroorzaakt worden door activiteiten van industrie, zoals bij Tata Steel eerder werd aangetoond, is op basis van het onderzoek niet te zeggen. Deskundigen noemen de gevonden resultaten wel een 'zorgelijk' en 'belangwekkend' signaal en pleiten voor meer onderzoek. Lees hier meer over het onderzoek van RTL Nieuws naar zorgkosten bij industriegebieden.

Verantwoording

Voor deze analyse heeft RTL Nieuws gegevens verzameld van zorgkosten die zijn gedeclareerd door zorgverzekeraars tussen 2012 en 2022. Het gaat daarbij om de meest recente openbaar gemaakte cijfers, die zijn gepubliceerd door Vektis.

RTL Nieuws heeft voor dit overzicht gekeken naar de zorgkosten voor medisch specialistische zorg (zoals het ziekenhuis), geneesmiddelen, huisartszorg, medische hulpmiddelen, ziekenvervoer en grensoverschrijdende zorg. Die laatste categorie is voornamelijk hoog in grensstreken waar inwoners vaker voor bijvoorbeeld ziekenhuiszorg naar het buitenland gaan.

Omdat er verschillen zijn in gemaakte zorgkosten tussen leeftijden en geslachten heeft RTL Nieuws de cijfers hiervoor gecorrigeerd. Zo is per postcode en per jaar een verwacht totaal aan zorgkosten berekend op basis van de samenstelling van de bevolking. De verwachte kosten zijn naast de daadwerkelijke kosten gelegd om te zien in hoeverre deze afwijken. Dat zijn de percentages en bedragen die je in dit artikel ziet en leest. Ze zijn gebaseerd op tien jaar aan gedeclareerde kosten per postcode.