Kabinet erkent burgerdoden bij aanval Irak, Tweede Kamer onjuist geïnformeerd
Het kabinet geeft toe dat er tientallen burgerslachtoffers zijn gevallen bij het bombardement in 2015 in Irak dat werd uitgevoerd door een Nederlandse F-16. De Tweede Kamer is na deze aanval onjuist ingelicht door de toenmalig minister die de burgerslachtoffers aanvankelijk verzweeg. "Dat had anders gemoeten", erkent minister Ank Bijleveld (Defensie) nu.
Uit onderzoek van de NOS en het NRC bleek dat in 2015 bij een Nederlandse aanval op een bommenfabriek van IS een wijk werd verwoest. Er kwamen zeker 70 mensen om, onder wie ook kinderen. De aanval was daarmee een van de bloedigste aanvallen.
Onjuist ingelicht
Maar in de week na het bombardement op 3 juni 2015, meldde toenmalig minister Hennis aan de Tweede Kamer dat er tot dan toe geen burgerdoden waren gevallen door aanvallen in Irak.
Minister Bijleveld geeft vandaag toe dat de Kamer destijds verkeerd is geïnformeerd; er zijn bij de aanval tientallen doden gevallen. Hoeveel burgers onder de slachtoffers waren, is niet meer vast te stellen, aldus Defensie. Bij de aanval vielen veel meer doden, doordat er veel meer explosief materiaal was opslagen dan vooraf ingeschat.
Minister Bijleveld: "De Kamer is verkeerd geïnformeerd. Dat had anders gemoeten. Men had moeten zeggen: we kunnen tijdens operaties niets zeggen."
Hennis laat aan de NOS en NRC weten niet te willen reageren en de communicatie aan de huidige minister over te laten. Ze is nu VN-gezant in Irak.
Je hebt niet alle cookies geaccepteerd. Om deze content te bekijken moet je deaanpassen.
Beide aanvallen
Defensie maakte vandaag ook details bekend over een andere aanval in 2015. Bij die aanval door een Nederlandse F-16 in de nacht van 20 op 21 september op Mosul vielen zeer waarschijnlijk vier burgerdoden.
De aanval op Mosul was gericht tegen een vermeend hoofdkwartier van IS. Achteraf bleek het om een woonhuis te gaan.
Beide aanvallen zijn onderzocht door het Openbaar Ministerie, maar details van de gebeurtenissen zijn nooit naar buiten gebracht. Defensie vreest voor de veiligheid van de betrokken piloten als dat gebeurt.
Meer openheid
De Tweede Kamer dringt al lang aan op meer transparantie over burgerdoden bij missies. Minister Bijleveld zegt nu dat ze de Kamer in de toekomst sneller wil informeren als bij een Nederlandse inzet burgerslachtoffers vallen.
"We geven nu voor het eerst aan dat we verantwoordelijk zijn voor twee gevallen met burgerslachtoffers. De Nederlandse Staat is verantwoordelijk", benadrukte ze.
Integriteit vliegers
Ze zegt het 'ten zeerste te betreuren' dat zeer waarschijnlijk burgerslachtoffers zijn gevallen als direct gevolg van Nederlandse wapeninzet. "Dit is extra wrang wanneer ons handelen erop gericht was om zo veel mogelijk nevenschade, en bij uitstek burgerslachtoffers, te voorkomen", zei Bijleveld.
Irak is volgens de minister verantwoordelijk voor individuele schadevergoedingen, maar Nederland gaat kijken of ze iets kunnen doen voor gemeenschap.
De minister benadrukte verder dat de integriteit van de vliegers niet ter discussie staat.
Je hebt niet alle cookies geaccepteerd. Om deze content te bekijken moet je deaanpassen.
Nederlandse F16's
- Nederlandse F-16's voerden tussen oktober 2014 en juni 2016 operaties uit voor de internationale coalitie tegen IS.
- Ze vlogen vanaf een basis in Jordanië. In 2018 volgde een tweede inzet.
- Toen werden ook aanvallen uitgevoerd op het oosten van Syrië.
- Nederlandse F-16's voerden ongeveer 3000 missies uit.
- In totaal is vier keer een aanval van F-16's onderzocht door het Openbaar Ministerie.
- Het OM heeft geconcludeerd dat er geen regels zijn overtreden.
