Kamer wil inzage in geheime stukken fraudeaanpak toeslagenaffaire
De Tweede Kamer gaat bij het kabinet staatsgeheime stukken van de Ministeriële Commissie Aanpak Fraude opeisen, om boven tafel te krijgen wat politieke hoofdrolspelers wisten van de ontspoorde fraudejacht in de toeslagenaffaire.
Dit blijkt uit de onderzoeksplannen voor de parlementaire mini-enquête over de stopzetting van toeslagen voor kinderopvang. Inmiddels is er een compensatieregeling voor de duizenden ouders die hierdoor in ernstige problemen kwamen.
Vernietigend rapport
Wat ministers en staatssecretarissen wisten van de snoeiharde aanpak is na alle onderzoeken nog steeds niet duidelijk. Ook wil de commissie weten waarom het beleid jarenlang niet veranderd is, toen de grote problemen waarin ouders terechtkwamen duidelijk werden. Bijvoorbeeld in 2014, toen dit op het hoogste ambtelijke niveau duidelijk werd. Of na een vernietigend rapport van de Nationale Ombudsman in 2017, en na een reeks onthullingen van RTL Nieuws en Trouw.
Vooral oud-bewindslieden van het ministerie van Financiën en van Sociale Zaken en Werkgelegenheid zullen worden gehoord. Het gaat daarbij om staatssecretarissen als Frans Weekers, Eric Wiebes en Menno Snel, maar ook om Lodewijk Asscher, oud-minister van Sociale Zaken. Naar verwachting zal ook premier Mark Rutte verantwoording moeten afleggen over wat hij wist van de fraudejacht, als voorzitter van de ministeriële commissie.
Direct aan de slag
Het bestuur van de Kamer is gisteravond akkoord gegaan met het plan. Morgen stemt de Kamer erover, zodat een voorbereidingsgroep van de parlementaire ondervragingscommissie direct aan de slag kan en stukken kan gaan vorderen. Verwacht wordt dat die openbare verhoren in november zullen plaatsvinden, en dat de commissie eind dit jaar een eindverslag met 'bevindingen' uitbrengt.
De parlementaire mini-enquete neemt ook de rol van de Raad van State onder de loep, waar rechters de Belastingdienst vaak in het gelijk stelden, terwijl rechtbanken gedupeerde ouders juist wél vaak gelijk gaven, of waar de Belastingdienst zelf procedures introk. Het kwam ook voor dat in schikkingen of vaststellingsovereenkomsten wél ruimte was voor de menselijke maat, en dat niet alle toeslagen voor kinderopvang werden teruggevorderd.
Ambtsmisdrijven
De ondervragingscommissie moet nog gaan afstemmen met het Openbaar Ministerie (OM), omdat een strafrechtelijk onderzoek naar ambtsmisdrijven niet in de wielen mag worden gereden. De huidige staatssecretarissen Van Huffelen en Vijlbrief deden onlangs aangifte tegen de eigen Belastingdienst, vanwege het vermoeden van 'beroepsmatige discriminatie' en 'knevelarij': het terugeisen van geld van mensen, terwijl daar geen goede reden voor is.
De voorbereiding voor de parlementaire ondervraging werd geleid door GroenLinks-Kamerlid Bart Snels. Welke parlementariërs in de commissie gaan zitten en wie die gaat leiden, wordt binnenkort bekend.