De meest abnormale Prinsjesdag ooit: 'Een jaartje overslaan kan niet'
Geen rijtoer, geen zwaaiende koningin in een koets en geen balkonscène. Oranjefans balen: Prinsjesdag 2020 wordt de meest abnormale en sobere ooit. Waarom niet een keertje overslaan? "Omdat dat niet kan. Prinsjesdag moet gehouden worden, dan maar zo."
Casper Meijer uit Amersfoort is misschien wel de grootste Oranjefan van ons land. Sinds 1981 reist hij ieder jaar diep in de nacht af naar Den Haag voor Prinsjesdag. Geklemd tussen hekken staat hij steevast vooraan om een blik van de koning en koningin op te vangen.
En dit jaar? "Ik zit thuis op de bank. Voor de tv", zegt hij. "Wel met tompoucen en oranjebitter hoor. Ik kijk alleen, want ik wil geen afleiding zodat ik niets mis."
Zo jammer
Geen pracht en praal. Geen balkonscène, geen rijtoer en geen blik van de koningin dit jaar. "Enorm jammer", zegt Casper.
"Maar ik snap het besluit wel. Vanwege de corona kun je beter thuisblijven, dus dat doe ik dan ook. Ik hoor wel van fans die toch willen gaan, maar dat is nu gewoon niet slim."
Geen publiek
Prinsjesdag 2020 zal de boeken ingaan als de meest abnormale en sobere ooit. Alles gebeurt buiten het oog van nieuwsgierig publiek, zowel het Binnenhof als de Grote Kerk zijn afgezet met grote schermen.
Hadden we niet niet beter een keertje over kunnen slaan? "Dat kan niet", zegt Carla van Baalen, hoogleraar parlementaire geschiedenis. "In de Grondwet staat namelijk dat jaarlijks op de derde dinsdag van september, in een vergadering van de Tweede en de Eerste Kamer samen, de Koning een uiteenzetting geeft van het beleid dat de regering gaat voeren."
Ook in 1946 was Prinsjesdag sober
Dat Prinsjesdag soberder is, is niet voor het eerst. Het is in de naoorlogse jaren drie keer eerder gebeurd. In de eerste jaren na de Tweede Wereldoorlog, maar ook in 1974, vanwege een gijzeling op de Franse ambassade. Van Baalen: "Vanwege die gijzeling kwam koningin Juliana ook met een auto, net als deze Prinsjesdag."
9/11
En in 2001 was de uitvoering ook soberder vanwege de aanslagen op 11 september in de VS. "Er was toen geen muziek, alleen tromgeroffel. De kleding was aangepast, maar de Gouden Koets reed wel."
Dat we dit jaar helemaal geen rijtoer hebben en de troonrede wordt voorgelezen in de Grote Kerk, is uniek, stelt Van Baalen. "Helemaal omdat de reden een pandemie is. Dat hebben we nog nooit gehad." Verwacht Van Baalen ook een sobere jurk van de koningin? "Dat blijft gissen, maar het zal me niets verbazen."
Programma Prinsjesdag 2020
12.00 uur: Vertrek Kamerleden vanaf Binnenhof en opstelling militaire erewacht bij Grote Kerk.
13.10 uur: Vertrek per auto van de koning en het koninklijk gezelschap van Paleis Noordeinde naar de Grote Kerk.
13.20 uur: Aankomst van de koning en het koninklijk gezelschap bij de Grote Kerk.
13.25 uur: De koning spreekt Troonrede uit.
13.45 uur: Kamerleden keren terug op het Binnenhof.
15.00 uur: Aanbieding van de miljoenennota en rijksbegroting in de plenaire zaal van de Tweede Kamer.
De koning en koningin komen niet per koets, maar per auto. Ministers en parlementariërs worden per bussen naar de Grote Kerk vervoerd waar de troonrede rond 13.20 uur wordt voorgedragen. Ze moeten verplicht een mondkapje dragen. Dat wordt nog puffen, aangezien het tropisch wordt met temperaturen tot 30 graden.
Ook veruit de meeste militairen zitten thuis op de bank. Normaal worden er rond Prinsjesdag 2200 militairen ingezet, nu zullen dat er volgens ingewijden 50 zijn.
'Kerk zit weer eens vol'
Het langstzittende Kamerlid Kees van der Staaij - groot fan van Prinsjesdag - vindt het jammer dat het dit jaar anders is. "Toch minder leuk dan voorgaande jaren. Mijn vrouw mag ook niet mee en het is allemaal een stuk soberder."
Eén voordeel ziet het Kamerlid wel: "De troonrede wordt nu voorgedragen in de Grote Kerk. Zit eindelijk de kerk weer eens vol."
Waar komt de term Prinsjesdag vandaan?
Carla van Baalen legt uit: "De term Prinsjesdag werd in de 17de en 18de eeuw gebruikt voor de verjaardagen van de Prinsen van Oranje. Het was een volksfeest. In Amsterdam werd het bijvoorbeeld uitbundig gevierd: er werden teertonnen in brand gestoken en er was vuurwerk. Ook andere koninklijke feestelijke momenten werden in latere jaren onder die noemer gevierd. Onduidelijk is wanneer de term Prinsjesdag voor het eerst gekoppeld werd aan de opening van de Staten-Generaal. De oudste vermelding stamt uit een krantenbericht uit 1857. Pas in de jaren dertig van de twintigste eeuw werd Prinsjesdag als 'parlementaire term' gemeengoed."
