Gratis kinderopvang en een miljoen huizen: dit zijn de opvallendste plannen uit het formatiestuk
Tot deze week kwam er weinig inhoudelijks naar buiten over de formatieonderhandelingen. Daar kwam verandering in door het VVD-CDA-document dat ChristenUnie-leider Segers in de trein had laten liggen. Hoewel het volgens de onderhandelende partijen geen status heeft, is er wel degelijk iets uit te destilleren. Politiek commentator Frits Wester bespreekt de zes opmerkelijkste plannen.
1. Miljoen huizen bouwen
In het document staat het als volgt: 'Daarom moet de bouw van de benodigde 1 miljoen woningen tot 2030 met urgentie mogelijk worden gemaakt.'
"Huizen bouwen is iets waar veel mensen op zitten te wachten", zegt Frits Wester. "Veel partijen hadden al dit soort plannen in hun verkiezingsprogramma staan, dus kan het niet verbazen dat dit in een definitief regeerakkoord zal terugkomen. Vier jaar lang is er op dit gebied veel te weinig gebeurd en heeft het rijk verzuimd de regie naar zich toe te trekken. Een speciale minister voor Wonen moet daar verandering in brengen."
2. Strengere klimaatafspraken
In het document staat het als volgt: 'De nationale klimaatdoelstelling wordt opgehoogd naar ten minste 55 procent in 2030.'
Wester: "De partijen hebben ambitieuzere klimaatdoelstellingen over de uitstoot dan ze van Europa krijgen opgelegd. Deze ambitieuze doelstelling is een duidelijke handreiking naar D66. Ook een partij als de ChristenUnie zal daar weinig problemen mee hebben."
3. Gratis kinderopvang voor veel mensen
In het document staat het als volgt: 'Er wordt toegewerkt naar een situatie waarbij kinderopvang voor veel mensen gratis wordt en de kinderopvangtoeslag afgeschaft of hervormd kan worden.'
Wester: "Met de gratis kinderopvang maken de partijen voor een deel een einde aan het ondoorzichtige woud van toeslagen in Nederland. Waarbij de kinderopvang toch voor vrijwel iedereen toegankelijk blijft. Maar daarbij moet je niet vergeten als de politiek zegt als iets gratis wordt, je dat toch betaalt via de belastingen en premies. Desondanks zullen veel jonge ouders deze maatregel toejuichen."
4. Kerncentrales
In het document staat: 'In deze regeerperiode wordt besloten tot de bouw van nieuwe kerncentrales en wordt ook financiering daarvoor geregeld.'
Frits Wester: "Dit is de wens van het CDA en de VVD. Hoewel er bij D66 en ChristenUnie geen principiële bezwaren tegen kernenergie als groene energiebron zijn, hebben beide partijen wel aarzelingen over de kosten en de lang termijn waarvoor dit soelaas gaat bieden."
5. Hypotheekrenteaftrek
In het document staat: '[Er] kan ook gesproken worden over de fiscale behandeling van het domein wonen.'
Frits Wester: "VVD en CDA maken dit punt vooral bespreekbaar als handreiking richting D66. Maar dat gaat ongetwijfeld gepaard met de nodige kiespijn. Een versnelling van de huidige afbouw van de hypotheekrenteaftrek zien beide partijen niet zitten. Ik ben heel benieuwd welke fiscale maatregelen ze dan wel voor ogen hebben."
6. Asielzoekers
In het document staat: 'Enerzijds wordt het quotum voor de hervestiging van de meest kwetsbare vluchtelingen die door de UNHCR worden geïdentificeerd verhoogd. Tegelijkertijd worden voor asielzoekers die geen kans maken in Nederland de procedures en sancties aangescherpt.'
Frits Wester: "Het plan van VVD en CDA om via de UNHCR meer vluchtelingen te herhuisvesten in Nederland, zal D66 en ChristenUnie als muziek in de oren klinken. Dat ze daar tegenover zettend at kansloze asielzoekers veel soberder moeten worden opgevangen en eerder teruggestuurd naar het land van herkomst, roepen ze al jaren terwijl daar niets van is terechtgekomen. Benieuwd hoe ze dat nu weer proberen te doen, waardoor deze passage niet op voorhand een wassen neus is."
