Kabinet: gesloten jeugdzorg moet in 2030 zijn verdwenen
Het kabinet gaat de gesloten jeugdzorg voor jongeren die zonder behandeling een risico voor zichzelf of hun omgeving vormen, afbouwen. In 2030 moet geen enkele jongere nog in de gesloten jeugdzorg zitten. Dat schrijft staatssecretaris Van Ooijen aan de Tweede Kamer. Daarmee kom hij tegemoet aan een wens van diezelfde Tweede Kamer.
Van Ooijen wil samenwerken met ervaringsdeskundigen, professionals, gemeenten, zorgbestuurders en onderwijs. Op korte termijn zal wat hem betreft bij plaatsingen al worden gewerkt met een 'nee, tenzij principe'.
Dat betekent dat er geen vrijheidsbeperking wordt opgelegd tenzij dat noodzakelijk en proportioneel is en er geen minder zwaar alternatief is. Plaatsingen in gesloten jeugdinstellingen zullen dan elk jaar verder afnemen, is de gedachte.
Jaarlijkse plaatsingen
Het aantal jongeren dat in een gesloten jeugdzorginstelling is geplaatst, is in 2021 met 14 procent gedaald ten opzichte van 2020. Bij deze instellingen kwamen vorig jaar 1175 nieuwe jongeren binnen. Een jaar eerder waren er volgens Jeugdzorg Nederland 1364 plaatsingen.
Dilemma
"Deze drastische hervormingen zijn nodig om de beste, liefdevolle en menswaardige zorg voor jeugdigen te kunnen bieden. Er is ook wel sprake van een dilemma. In sommige gevallen zijn vrijheidsbeperkende maatregelen nodig. Voorbeelden zijn ernstig agressief gedrag of wegloopgedrag bij loverboyproblematiek", aldus de staatssecretaris.
Instellingen voor gesloten jeugdzorg zijn omstreden omdat ze jongeren met grote problemen drastisch in hun vrijheid beperken. Ook de branche zelf wil er zelf zoveel mogelijk van af. Bestuurders uit de branche besloten al in maart om de jeugdhulp te verbeteren door onder meer toe te werken naar meer 'kleinschalige alternatieven'.
Kleinschalig
Dat wil Van Ooijen ook doen op weg naar de sluiting van de gesloten jeugdhulp. Hij schrijft in zijn brief aan de Kamer dat de 'grootschalige, vaak in buitengebieden gelegen, gesloten jeugdhulpinstellingen' worden afgebouwd. Die worden omgebouwd naar 'kleinschalige voorzieningen die veiligheid en bescherming bieden'.
Over de uiteindelijke sluiting van de gesloten jeugdzorg schrijft hij dat het gaat om een 'lang traject'. "Ik wil dat we in 2030 zo dicht mogelijk bij dat eindstation gekomen zijn."
