Minister Kaag: 2023 zal voor veel mensen nog lastig zijn
Ook 2023 zal voor veel mensen nog een lastige periode zijn. Dat zegt minister Kaag van Financiën tegen RTL Nieuws. Dat komt doordat ook volgend jaar de inflatie nog hoog is.
Vooral door de sterk gestegen energieprijzen bereikte de inflatie in 2022 een recordhoogte van 11,5 procent. Volgend jaar stijgen de prijzen minder hard. Toch gaat de Nederlandsche Bank voor 2023 nog altijd uit van een inflatie van 4,9 procent.
"Dat is al een stuk minder dan dit jaar, maar het is inflatie", zegt Kaag. Vooral bij mensen met een kleine portemonnee komen prijsstijgingen hard aan. "Ik begrijp de zorgen heel goed. We moeten naast kwetsbare huishoudens blijven staan."
Prijsplafond
Het kabinet heeft voor 2023 al een aantal maatregelen genomen om huishoudens tegemoet te komen. Zo gaat het minimumloon met 10 procent omhoog. In januari treedt bovendien een prijsplafond in werking dat ervoor moet zorgen dat de energierekening betaalbaar blijft.
Het prijsplafond geldt voor iedereen, dus ook voor huishoudens die de hogere energierekening gemakkelijk kunnen betalen. "Er is pas laat besloten tot deze maatregel, waardoor er weinig alternatieven meer waren dan iedereen energiecompensatie te geven", zegt politiek verslaggever Roel Schreinemachers.
"Het kost de schatkist miljarden euro’s en is daarom niet lang vol te houden. Het kabinet heeft al duidelijk gemaakt dat het voor 2024 op zoek gaat naar maatregelen waarmee veel gerichter de huishoudens kunnen worden ondersteund die het echt nodig hebben."
Bezuinigen of niet
Tijdens de coronacrisis gaf de overheid miljarden euro’s uit om bedrijven in leven te houden en banen te redden. Afgelopen jaar gaf het kabinet nog eens miljarden uit aan koopkrachtsteun. Dat kan niet tot in het oneindige door blijven gaan, zegt ING-econoom Marieke Blom. "We moeten terug naar een manier van begroten waarbij we ongeveer net zoveel uitgeven als er binnenkomt."
Vooral het prijsplafond dat in allerijl is opgetuigd, zorgt voor een flink gat in de begroting. In het voorjaar buigt het kabinet zich over de vraag hoe deze miljardenrekening wordt betaald. "Ik koers niet op bezuinigen", zegt Kaag. Maar helemaal uitsluiten wil ze het niet.
"Het is een politieke keuze of het kabinet vooral de uitgaven beperkt of de lasten verhoogt", zegt Blom. "Er mag ieder jaar wel een beetje tekort zijn, maar niet zo veel als nu."
Het belooft een pittige discussie te worden in de coalitie over hoe de begroting weer kloppend kan worden gemaakt, zegt Schreinemachers. "De VVD heeft al een duidelijke streep in het zand getrokken door te zeggen dat het afgelopen moet zijn met belastingverhogingen en dat desnoods maar moet worden bezuinigd."
D66 en de ChristenUnie voelen er juist meer voor om grote vermogens zwaarder te belasten, zegt Schreinemachers. "Daar is dit jaar al een eerste stap in gezet, maar wat deze partijen betreft kan daar nog wel een schep bovenop."
Compensatie voor wie?
In het voorjaar moet het kabinet ook bedenken wat in de plaats komt van het prijsplafond, dat alleen voor 2023 geldt. "Als we maatregelen voortzetten, moeten ze tijdelijk zijn en veel gerichter dan tot nu toe", zegt minister Kaag daarover. Het is immers heel duur en bovendien onnodig om iedereen te compenseren.
"Alleen doet zich dan wel de vraag voor wie compensatie nodig heeft", zegt Schreinemachers. "Ook dit jaar bleken veel grotere groepen dan alleen de allerlaagste inkomens last te hebben van de hoge energieprijzen. Het zal nog een lastige puzzel worden om niet te veel maar ook niet te weinig mensen te compenseren."