Tweede Kamer wil verbod TikTok op werktelefoon ambtenaren

De Kamer debatteert vandaag met verantwoordelijk staatssecretaris Alexandra van Huffelen (Digitalisering) over data-ethiek bij de overheid.

Amerikaans verbod

In de Verenigde Staten werd eind vorig jaar ingestemd met een verbod op de Chinese app TikTok op werktelefoons van alle Amerikaanse overheidsfunctionarissen. De reden daarvoor is de vrees om spionage door de Chinese overheid via de app. Door de app te installeren op een telefoon is bijvoorbeeld je locatie en andere privacygevoelige informatie beschikbaar, zo waarschuwen experts.

De overheid in China heeft veel zeggenschap bij Chinese bedrijven. De angst is dat daardoor gevoelige informatie weglekt naar de Chinese overheid.

Persoonsgegevens

Partijen in de Tweede Kamer zijn al langer kritisch op TikTok, bijvoorbeeld het veelvuldig gebruik door jongeren. Na de Verenigde Staten is nu er dus ook in het Nederlandse parlement een meerderheid voor een verbod op het gebruik van TikTok op werktelefoons van ambtenaren.

D66-Tweede Kamerlid Hind Dekker-Abdulaziz wil dat staatssecretaris Van Huffelen met een verbod komt. "TikTok vormt een potentieel veiligheidsrisico en dat gevaar moeten we uit de weg gaan. Het is onduidelijk wat het Chinese bedrijf met persoonsgegevens van gebruikers doet. Ook is onduidelijk wat het bedrijf precies allemaal monitort en opslaat. Ik vind daarom dat ambtenaren TikTok niet op mobiele werkdevices moeten hebben. Zo voorkomen we het eventueel ongecontroleerd weglekken van informatie", zegt Dekker-Abdulaziz.

Algeheel verbod

VVD-Kamerlid Hawre Rahimi noemt TikTok een manier van de Chinese overheid 'om bewust mee te gluren in onze digitale wereld'. "Ik vind het dan ook onverstandig om deze app op telefoons van ambtenaren te laten staan. Laten we niet naïef zijn en de informatie die daarop staat ten alle tijden beschermen."

Dat deelt het CDA. "We moeten niet naïef zijn over wat de Chinese overheid kan met onze data", zegt CDA-Kamerlid Evert-Jan Slootweg. "Om te voorkomen dat gevoelige informatie in Chinese handen komt, moet TikTok van overheidstelefoons worden geweerd, net zoals in de Verenigde Staten."

Ook ChristenUnie-Kamerlid Nico Drost steunt het TikTok-verbod voor rijksambtenaren, maar wil ook verder gaan. "En als het aan ons ligt doorpakken en een algeheel verbod afkondigen. Wij zijn voor een algeheel verbod van TikTok omdat we niet willen dat gebruikersgegevens in handen komen van de Chinese overheid." Een algeheel verbod kan nog niet op een meerderheid rekenen. 

Hoe gevaarlijk is TikTok?

Christo Butcher is cybersecuritydeskundige bij het beveiligingsbedrijf Fox IT. "TikTok is een app die veel mensen hebben en het komt snel veel over je te weten. Het vraagt veel toestemming om toegang tot je contacten, je locatie, etc. Je geeft dus eigenlijk toestemming om dit te delen met de app. De app weet dus veel over mensen. Vraag is dan: wat vinden we er van dat zij al die informatie hebben?  In de VS speelt dit ook. Heel veel apps doen dit, maar vraag is: wie zit achter app? Facebook lijkt enigszins op TikTok, dat bedrijf weet ook veel over je. Maar de organisatie achter Facebook is anders dan het bedrijf achter TikTok."

"Het is gevaarlijk omdat je data weggeeft. Maar het ligt ook vooral aan wie je de data geeft. We zien hoe bedrijven in VS heel anders handelen dan in China. Facebook staat verder af van de Amerikaanse overheid dan TikTok van de Chinese overheid", zegt Butcher.

"De vraag is of we willen dat mensen zelf keuzes maken- en dan moet je goed vertellen wat gevaren zijn - of verbied je het van bovenaf? Gebruikers geven heel veel gegevens van zichzelf. En die vloeit die informatie dus ook naar de Chinese overheid. Noem je dat spionage? Dat is de vraag. Aan de ene kant: je geeft zelf toestemming, maar het is niet de bedoeling dat het bij de overheid terechtkomt. Andere kant, we hebben voorbeelden waarbij het sterk riekt naar spionage, maar het is alleen heel moeilijk hard te maken."