Premier Rutte worstelt in debat over Gronings gasdossier: 'Verschrikkelijk'
Premier Mark Rutte heeft het zichtbaar lastig in het debat over de parlementaire enquête naar de desastreuze gevolgen van de gaswinning voor de inwoners van Groningen. Oppositiepartijen willen duidelijkheid waarom er door het kabinet in 2013 niet werd besloten tot minder gaswinning. Het debat moest worden geschorst zodat Rutte navraag kon doen bij zijn ambtenaren.
Dat gebeurde vlak na het begin van de beantwoording door premier Rutte. Hij erkende bij aanvang direct dat verschillende kabinetten in de fout zijn gegaan in de jaren dat Nederland profiteerde van gaswinning in Groningen.
Ook door zijn eigen kabinetten zijn grote en ‘ongekende fouten’ gemaakt, 'en dus ook door mij', voegde hij daaraan toe.
Advies 2013
Rutte, die vandaag samen met staatssecretaris Hans Vijlbrief (Mijnbouw) reageert op de harde kritiek vanuit de Tweede Kamer, had het zichtbaar moeilijk toen de oppositie wilde weten waarom er pas in 2018 werd besloten tot minder gaswinning.
In 2012 was er immers al een zware aardbeving in Huizinge geweest en in 2013 werd geadviseerd om minder gas te winnen. Dat advies had de toenmalige minister van Economische Zaken niet bereikt. In plaats daarvan werd gewoon doorgegaan met de gaswinning en werd er dat jaar zelfs een record aan gas uit de grond gehaald.
"Dat is verschrikkelijk", zei Rutte, toen GroenLinks-leider Jesse Klaver hem daarop wees.
Groningse toeschouwers
Onder toeziend oog van tientallen Groningers werd Rutte door de oppositie ondervraagd waarom de ernst van die hoge gaswinning pas zo laat tot hem doordrong. Rutte moest het antwoord schuldig blijven. Hij moest tijdens een schorsing van het debat navraag doen bij zijn ambtenaren.
"Dit is echt gênant", zei GroenLinksleider Jesse Klaver daar over. Ook de SP en PvdA laakten Ruttes houding in het debat. "We zien een premier die zich niet heeft voorbereid", zei SP-Kamerlid Sandra Beckerman. De opstelling van Rutte leidde ook tot rumoer op de tribune.
Nooit bereikt
Na de schorsing herhaalde Rutte dat het advies over minder gaswinning de politieke leiding nooit had bereikt. Hij zei het opnieuw te betreuren dat de financiële overwegingen rond de gaswinning 'te dominant zijn geweest'.
PvdA-Tweede Kamerlid Henk Nijboer vroeg zich af waarom het kabinet toen niet gewoon hadden gevraagd om minder gas te winnen. GroenLinks, SP en PvdA denken dat Rutte en zijn kabinet de inkomsten belangrijker vonden dan de veiligheid van de Groningers.
Ook op Ruttes opmerkingen dat de ernst van die gaswinning in dat jaar pas in 2018 tot hem doordrong, was grote kritiek. De premier probeerde tijdens het debat duidelijk te maken dat hij zich wel eerder bewust was van de brede problemen in Groningen als gevolg van de aardbevingen.
Rutte wil niet aftreden: 'Onderdeel zijn van weg voorwaarts'
Premier Rutte laat in het debat weten niet te willen aftreden vanwege het rapport over de gaswinning in Groningen. "Ik heb absoluut de overtuiging dat ik onderdeel wil zijn van de weg voorwaarts. Dat is waarom ik door wil gaan. Dat is mijn motivatie", zei Rutte in zijn reflectie op het rapport.