Ruttes laatste EU-top: van euroscepticus tot oliemannetje
Na ruim honderd EU-toppen is Mark Rutte vandaag voor het laatst in Brussel voor het officiële topoverleg met andere EU-leiders. "Houd de zaak goed bij elkaar", wil hij ze als laatste boodschap meegeven. Hij zal gemist worden in Brussel als oliemannetje, ook al gedroeg hij zich in het begin als 'etterbak'.
"Het was wel iemand waar tegenop werd gekeken", zegt de Belgische premier Alexander De Croo tegen RTL Nieuws. "Een van diegenen met de meeste ervaring. Iemand die vaak hielp om het compromis te maken", beschrijft hij. Ook Mette Frederiksen, premier van Denemarken, gaat hem 'zeker missen'.
Denemarken trok veel op met Nederland op het gebied van zuinig financieel Europees beleid. Samen met Duitsland en Oostenrijk werd dit samenwerkingsverband de Frugal Four genoemd, de 'zuinige vier'. "Hij begon als hardliner op het geld", weet ook oud-eurocommissaris Frans Timmermans (GroenLinks-PvdA) nog.
Van etterbak
"Hij kwam als euroscepticus naar Brussel, maar werd een Europeaan", vat Timmermans samen. De terughoudende opstelling tegenover Europa is vooral iets van de eerste jaren als beginnend premier, bevestigt journalist Jan Werts. Hij was bij alle EU-toppen aanwezig als correspondent in Brussel. Aanvankelijk stelde Rutte zich op als 'etterbak', vertelt hij.
Inmiddels is Rutte een van de oliemannetjes. "Hij heeft toch geprobeerd om iedere keer Europa wat verder te brengen", aldus Werts.
Tot bruggenbouwer
"Hij is een bruggenbouwer gebleken en dat wordt door zijn collega's zeer gewaardeerd", beaamt Timmermans. Rutte moest zich wel even inwerken, vult Werts aan. "Het duurde even voordat die uit de verf kwam."
Toen ontwikkelde hij zich als leider van een klein land tot iemand naar wie geluisterd werd. "Nederland bokste heel vaak boven zijn gewicht", zegt De Croo over de relatief grote invloed als klein land. Inmiddels is hij een van de architecten van een compromis als er een crisis is, vertelt Werts. "En daar hangt Brussel van aan elkaar."
Minder invloed in Brussel
De Belgische premier gaat hem missen op het Europese toneel. "Mark is wie hij is. Hij doet zich niet anders voor dan hij is. Iemand die heel ontwapenend kan zijn."
Timmermans denkt dat Nederland aan invloed gaat verliezen door het vertrek. "Omdat de nieuwe premier niemand kent", zegt hij. "Heeft ook geen verkiezingen gewonnen."
En het zijn grote schoenen om te vullen, aldus Werts. Hem valt nog iets op. Premier Schoof komt straks met dezelfde vragen als Rutte op zijn eerste EU-top in 2010: minder migratie en een lagere afdracht aan de EU. 'Curieus', aldus Werts.
Snoep van Rutte
De Croo gaat ook Ruttes voorkeur voor zoetigheid missen. "Als je een suikerdip had tijdens een Europese Raad moest je naar zijn kant van de tafel gaan. Daar lag altijd een stapel snoep die aan het einde van de Raad helemaal op was", vertelt hij.