Nederland wil Syriërs op termijn gedwongen laten terugkeren
Nederland wil asielzoekers uit Syrië op termijn gedwongen laten terugkeren. Dat laat het ministerie van Asiel en Migratie weten in antwoord op vragen van RTL Nieuws. Nederland wil andere landen, zoals Duitsland en Oostenrijk, volgen.
In Duitsland en Oostenrijk is aangekondigd dat de asielstatus van Syriërs opnieuw wordt beoordeeld. Dat gaat ook in Nederland gebeuren.
Vrijwillig én gedwongen
"Voor alle duidelijkheid: we zullen inzetten op terugkeer", laat het ministerie van asielminister Faber weten. Het ministerie kijkt naar vrijwillige terugkeer. "Syriërs die nu willen vertrekken zullen we, waar mogelijk, helpen terug te keren."
Maar ook gedwongen terugkeer is een optie. "Ook zorgen we, net als Duitsland en andere landen, dat zodra gedwongen terugkeer mogelijk is wij hiertoe over gaan."
Duitsland wil Syriërs gaan terugsturen die bijvoorbeeld geen werk hebben of de Duitse taal niet spreken.
Voorlopig nog niet
"Op dit moment is het herbeoordelen en vervolgens intrekken van vergunningen in Nederland nog niet aan de orde", aldus het ministerie. "Herbeoordelen is pas aan de orde wanneer er een voldoende beeld is van de nieuwe situatie."
Wat is de situatie in Syrië?
Begin december vluchtte de Syrische president Assad, nadat een opleving van de strijd plots een einde maakte aan zijn decennialange dictatuur. Een bloedige burgeroorlog zorgde sinds 2012 voor honderdduizenden doden en een grote vluchtelingenstroom, richting buurlanden én richting Europa. In Nederland wonen ongeveer 150.000 Syriërs.
De macht in Syrië is nu in handen van de islamitische rebellengroep Hayat Tahrir al-Sham (HTS). HTS belooft een gematigde koers, maar had in het verleden banden met al-Qaeda en Islamitische Staat (IS) en staat op de terreurlijsten van de Verenigde Staten en de Europese Unie.
Op dit moment geldt een 'moratorium'. Er worden geen nieuwe asielaanvragen behandeld, maar afgewezen asielzoekers hoeven ook niet te vertrekken. De afgelopen jaren werden geen Syriërs teruggestuurd, omdat het land niet veilig was en Nederland alle diplomatieke banden met het Assad-regime had verbroken.
Verschillende voorwaarden
Pas als aan verschillende voorwaarden is voldaan, kunnen verblijfsvergunningen van Syriërs opnieuw worden beoordeeld.
Zo moet Syrië - of delen van Syrië – eerst veilig worden verklaard door het ministerie van Buitenlandse Zaken. Dat wordt vastgesteld in een ambtsbericht van Buitenlandse Zaken. Wanneer het eerstvolgende ambtsbericht over Syrië verschijnt, is nog niet duidelijk.
Daarnaast moeten afspraken worden gemaakt met de machthebbers in Syrië, zodat het land ook teruggestuurde migranten accepteert.
Zo reisden de Franse en Duitse ministers van Buitenlandse Zaken onlangs al naar Syrië. Nederland stuurde een speciaal gezant. Diplomaat Gijs Gerlag bezocht het land op 2 en 4 januari. Gerlag sprak ook over 'duurzame stabiliteit', de positie van christenen en Koerden en over 'de terugkeer van vluchtelingen', aldus een schriftelijke verklaring Buitenlandse Zaken.
Of de Nederlandse ambassade in Damascus wordt heropend, is nog niet zeker. "Het is echt te vroeg om daar nu op vooruit te lopen", aldus het ministerie van Asiel en Migratie.
Tweede Kamer
In de Tweede Kamer vinden rechtse coalitiepartijen allemaal dat Syriërs terug moeten, al verschilt de toonhoogte.
PVV-leider Wilders is het felst. Hij twittert al verschillende keren dat hij wil dat 'zoveel mogelijk Syriërs' teruggaan. "Laat ze hun eigen land helpen heropbouwen", aldus Wilders.
"Als het land veilig en stabiel genoeg is, kunnen en moeten Syriërs die tijdelijk asiel is verleend weer terug", zegt NSC-Kamerlid Diederik Boomsma. "Maar of dat zo is, moet feitelijk en zorgvuldig worden vastgesteld op basis van een ambtsbericht."
Ook de VVD laat weten: als het land veilig is, dan moeten mensen terug, maar dat moet eerst worden vastgesteld door Buitenlandse Zaken.
'Mensen beschermen'
De oppositie vreest dat het rechtse kabinet te hard van stapel loopt. "De situatie in Syrië is nog steeds erg onvoorspelbaar. Minister Faber en de PVV willen deze mensen het liefst meteen terugsturen, zelfs zonder te weten of het wel veilig is", aldus D66-Kamerlid Anne-Marijke Podt.
Volgens D66 is die discussie te voorbarig. "We hopen allemaal dat Syrië een veilig en democratisch land wordt, maar tot die tijd moeten we deze mensen beschermen."
In Syrië maken onder meer vrouwen en religieuze minderheden zich zorgen over hun positie onder de nieuwe machthebbers: