Dierentuinen op de schop: meer doen voor wilde soorten en niet alle dieren meer toestaan
Dierentuinen moeten veel meer doen om wilde dieren te beschermen. Als dat niet gebeurt, zouden sommige dierentuinen moeten sluiten. Ook moet kritischer worden gekeken of bepaalde dieren nog wel geschikt zijn voor een dierentuin, zoals bijvoorbeeld de wolf. Dat stelt een belangrijke adviesraad van de minister.
Aapjes kijken in de dierentuin. Voor veel mensen valt een dagje dierentuin nog altijd in de top drie favoriete uitjes. "We zien nog altijd dat er heel veel steun is voor onze dierentuinen. En het merendeel van de Nederlanders wil de dierentuinen ook nog in de toekomst behouden. Maar we zien ook dat er een grote groep is die vindt dat er wat moet veranderen", zegt David van Gennep, lid van de Raad voor Dieraangelegenheden.
De belangrijke adviescommissie van het ministerie onderzocht de toekomst van onze 49 dierentuinen (van klein tot groot) en concludeert: er is werk aan de winkel. 'Sjokken voor de hokken' is allang niet meer van deze tijd, zeggen deskundigen. De vraag verandert. "Bezoekers zien graag dat dierentuinen wat terug doen voor de wilde dieren in de natuur. Die maatschappelijke functie zal steeds belangrijker worden. Pas dan vinden we het ook acceptabel om zo'n dier in gevangenschap te zien."
Dierentuinen moeten aan de slag
Er moet dus wat veranderen, concludeert de commissie. De belangrijkste opdracht? "Dierentuinen moeten beter kunnen laten zien wat ze nu werkelijk doen aan bescherming van diersoorten in het wild. Dat is hard nodig; heel veel beschermde soorten staan op uitsterven", zegt Van Gennep.
Daarbij is ook een rol voor de overheid weggelegd. "Die bescherming van wilde soorten is een wettelijke taak van dierentuinen. Daar moet dus op worden toegezien. En als een dierentuin daar niet aan kan voldoen, dan kan het zo zijn dat een dierentuin moet sluiten."
Rotterdamse olifanten
In de Rotterdamse dierentuin Blijdorp zijn ze daar al mee aan de slag gegaan. De olifanten hebben in Rotterdam niet alleen een groter verblijf gekregen, maar de dierentuin zet zich ook in voor de wilde olifanten in Azië. "De olifanten hebben daar steeds minder leefgebied. Daarom zetten wij ons in om via speciale tools hun leefgebieden in Azië te vergroten. Daarmee helpen we de populaties in het wild", zegt onderzoeker Jeroen Kappelhof.
Ook heeft de dierentuin speciale fokprogramma's voor wilde dieren.
Daarnaast vinden bezoekers dierenwelzijn steeds belangrijker, stellen de onderzoekers. Dierentuindieren moeten zoveel mogelijk hun dierlijke gedrag in de verblijven van dierentuinen kunnen vertonen. Dat zou weleens kunnen betekenen dat bepaalde dieren in de toekomst verdwijnen, zoals bepaalde vogels of de wolf.
Lijst van ongeschikte dieren
"We moeten misschien wel toe naar een lijst van dieren die ongeschikt zijn om te houden in de dierentuinen." Als voorbeeld noemt Van Gennep de wolf. "Die legt in de natuur tussen de 10 en 80 kilometer per dag af. Dat lukt natuurlijk niet in de dierentuin. We zien ook dat een aantal dierentuinen is gestopt met het houden van wolven."
Volgens Van Gennep is het een lastige klus om aan dit toekomstbeeld te voldoen. "We sluiten dan ook niet uit dat op termijn dierentuinen moeten sluiten."
Kritiek
Het ministerie van Landbouw laat weten het advies serieus te nemen. De Dierenbescherming vindt het goed dat er nu een advies voor dierentuinen ligt, maar vindt dat het nog te vrijblijvend is. "We willen dat het dierenwelzijn verankerd wordt in de vergunningen en dat dierentuinen daarop getoetst kunnen worden."
In deze video zie je hoe een Thaise dierentuin te maken kreeg met té veel bezoekers, nadat een dwergnijlpaard viraal ging op sociale media: