Verdeeldheid over hogere NAVO-norm niet verdwenen op top in Turkije
Er zijn nog stevige verschillen van inzicht tussen de NAVO-landen over verhoging van de defensieuitgaven. Landen die grenzen aan Rusland willen zo snel mogelijk naar een percentage van vijf procent of meer. Zuidelijke Europese landen staan op de rem.
De NAVO-norm bepaalt hoeveel geld er per land naar defensie-uitgaven gaat. Die norm wordt uitgedrukt als een percentage van het bruto binnenlands product (bbp), de jaarlijkse omvang van de economie van een land. De Amerikaanse president Trump vindt dat de norm 5 procent moet zijn, omdat de VS veel meer betaalt dan de bondgenoten waarvan de meesten net 2 procent halen.
Inhoudelijke discussie
Zo heeft België al moeite om de eerder afgesproken twee procent te halen. De Belgische minister van Buitenlandse Zaken is dan ook naar Antalya gekomen met de boodschap dat zijn land voorlopig niet nog meer geld kan uittrekken voor de eigen veiligheid.
In Antalya hebben de ministers van Buitenlandse Zaken een eerste inhoudelijke discussie gehad over het onderwerp ter voorbereiding van de NAVO-top van volgende maand in Den Haag.
Bekijk hier wat er op het spel staat op die NAVO-top in juni:
Veel te hard
De bedoeling is dat op 24 en 25 juni afspraken worden gemaakt over een nieuwe, hogere NAVO-norm. Er ligt een compromisvoorstel van NAVO-baas Mark Rutte om de directe defensieuitgaven te verhogen naar 3,5 procent in 2032. Daarnaast zou elk NAVO-land ten minste 1,5 procent moeten uitgeven aan defensie gerelateerde uitgaven zoals infrastructuur en cyberveiligheid.
Dat gaat België veel te hard, zegt buitenlandminister Maxime Prévot. Hij zoekt steun bij andere tegenstribbelende landen zoals Italië en Spanje om meer tijd te nemen voor de verhoging met vele miljarden euro's.
Nederland heeft bij herhaling al wel gezegd de noodzaak te onderschrijven van hogere defensieuitgaven. Maar over de precieze inzet voor de NAVO-top geeft het kabinet ook vandaag in Antalya nog geen duidelijkheid.
Bekijk hier wat minister van Buitenlandse Zaken Caspar Veldkamp daar vandaag precies over zei:
Zwakste schakel
NAVO-baas Mark Rutte onderstreepte vanochtend nog een keer dat niets doen wat hem betreft geen optie is. En ook de Verenigde Staten proberen de druk op de ketel te houden. “Het bondgenootschap is zo sterk als de zwakste schakel”, zei buitenlandminister Rubio.
De Amerikaanse president Trump eist dat Europese landen meer hun eigen broek ophouden en minder op de Verenigde Staten leunen voor hun defensie. Wat hem betreft gaat de NAVO-norm voor defensieuitgaven van twee naar vijf procent. Rubio voegde daar onlangs aan toe dat ze in Washington ook wel begrijpen dat dit niet van de ene op de andere dag is gerealiseerd.
Rutte blijft na afloop van de vergadering in Antalya optimistisch dat het over zes weken in Den Haag zal lukken om het eens te worden over fors hogere defensieuitgaven.
'Nog veel werk te verzetten tot top in juni'
"Vandaag werd toch ook weer duidelijk dat er nog een hele lange weg te gaan is", zegt politiek verslaggever Roel Schreinemachers. "De standpunten liggen nog ver uit elkaar. De noodzaak om de defensieuitgaven nog veel verder te verhogen wordt ook niet overal gevoeld."
"In de korte tijd die nog rest tussen nu en de NAVO-top in Den Haag zal NAVO-baas Mark Rutte dus nog veel werk moeten verzetten om alle neuzen dezelfde kant op te krijgen. De Amerikanen hebben in ieder geval al duidelijk gemaakt dat zij met veel lagere ambities niet kunnen leven. Mislukking van de top ligt dus nog altijd op de loer."
