Spanning in Den Haag: 'Gedram en gedreig van Wilders zet kwaad bloed'

Politiek Den Haag kijkt met spanning naar het overleg dat aan het einde van de middag zal plaatsvinden tussen de coalitieleiders over de asielmaatregelen die PVV-leider Geert Wilders eist. Wilders dreigt met een val van het kabinet als hij zijn zin niet krijgt. "De andere coalitiepartijen zijn best bereid om te praten over strengere asielmaatregelen, maar het gedram en gedreig van Wilders zet kwaad bloed", zegt politiek verslaggever Fons Lambie.
Wilders verraste zijn coalitiegenoten vorige week met een persconferentie waarin hij van het kabinet eiste dat er strengere aanvullende asielmaatregelen worden genomen.
Volgens Wilders is dat noodzakelijk omdat Nederland wat betreft strenge asielwetgeving is ingehaald door andere Europese landen, zoals Duitsland en Oostenrijk.
'Tienpuntenplan'
Voor de verzamelde pers maakte Wilders zijn tienpuntenplan bekend. Daarin stond onder meer dat 'de grenzen dicht' moeten voor asielzoekers, dat azc's moeten sluiten, dat er fors meer grensbewaking komt en dat er een tijdelijke stop op gezinshereniging komt.
Hij eiste dat het kabinet - waarvan zijn partij deel uitmaakt - dit 'hooguit binnen een paar weken' regelt. "Anders zijn we weg", zei Wilders.
Bekijk hier de toelichting van Wilders bij zijn asielplannen:
Andere coalitiepartijen, die niet vooraf op de hoogte waren gesteld van de persconferentie van Wilders, reageerden door te wijzen op de al gemaakte afspraken over asiel in het hoofdlijnenakkoord van het kabinet.
Aan de vooravond van het overleg valt bij alle coalitiepartijen te horen dat men bereid is om met Wilders te praten over strengere maatregelen.
Komt de coalitie eruit of dreigt crisis?
"Het wordt spannend. Waar Wilders en andere PVV’ers heel erg hun best doen om het coalitieoverleg over migratie héél belangrijk te maken, proberen andere coalitiepartijen het belang wat af te zwakken", zegt politiek verslaggever Fons Lambie.
"Op zich zijn de andere partijen - VVD, NSC en BBB - best bereid om te praten over strengere maatregelen. Inhoudelijk zou Wilders dus best iets kunnen binnenhalen. Maar de sfeer is - alweer - slecht, het gedreig en gedram van Wilders zet kwaad bloed. En de druk is hoog - niet alleen over migratie. Een ander PVV-resultaat, het bevriezen van de huren, is ook nog niet geregeld.
"Tegelijkertijd merk je onzekerheid over het doel van Wilders. Zelfs zijn partijgenoten zeggen niet te weten waar dit eindigt. Neemt hij genoegen met aantal aanscherpingen op migratiegebied? Of kiest hij voor een ramkoers - en is hij op zoek naar een uitgang uit deze coalitie?
"Het overleg vanavond zal duidelijk moeten maken of er een inhoudelijk gesprek mogelijk is of dat coalitie en kabinet heel snel richting een crisissfeer gaan."
PVV-ministers benadrukten vrijdag voor de ministerraad dat de eisen van Wilders serieus genomen dienen te worden. En PVV-minister voor Ontwikkelingshulp Reinette Klever stelde gisteren dat het spannend gaat worden. "Als ze er niet uitkomen, dan wordt het heel moeilijk", zei Klever bij WNL op Zondag.
"Ik weet niet of er nog steun is voor dit kabinet als dit niet valt te realiseren."
Onverantwoord
VVD-leider Dilan Yeşilgöz zei gisteren bij het tv-programma Buitenhof op de vraag of het spannend wordt, zich daar niet zo druk over te maken. "Ik denk het persoonlijk niet. Met ons valt altijd te praten over maatregelen om de asielstroom te beperken."
Waarna ze er wel fijntjes op wees het onverantwoord te vinden van Wilders om in dezelfde week waarin hij dreigt met een kabinetsval 'weekend gaat vieren met allemaal Poetinvriendjes'. Yeşilgöz verwees naar de CPAC-bijeenkomst in Hongarije waar Wilders bij was en waar hij ook uitvoerig over twitterde.
Diezelfde Wilders herhaalde gisterenmiddag zijn dreigement op X. "Laat ik glashelder zijn. Als het merendeel van onze voorstellen uit het tienpuntenplan asiel niet worden overgenomen door de coalitie (en dus toegevoegd aan het Hoofdlijnenakkoord) en zsm uitgevoerd door het kabinet, dan stapt de PVV uit deze coalitie."
Uit onderzoek van het RTL Nieuwspanel bleek deze week dat PVV-kiezers de asiel-eisen van Wilders massaal steunen. Driekwart van de PVV-kiezers vindt dan ook dat als de coalitie niet snel met maatregelen komt, de PVV uit het kabinet moet stappen.
Het is niet het enige hete hangijzer voor het kabinet deze week. Ook over een ander belangrijk thema voor de PVV, het bevriezen van de sociale huren voor twee jaar, is onenigheid. Dat komt omdat woningcorporaties niet voldoende worden gecompenseerd voor hun inkomstenderving. Er is een compensatie van 1,1 miljard euro aangekondigd, maar volgens woningcorporaties is dat veel te weinig.
Daardoor komt de de bouw van nieuwe woningen die vanwege de woningnood hard nodig zijn, in gevaar. De wet die die huurbevriezing regelt moet al op 1 juli van kracht zijn.