Minister maakt opnieuw excuses voor mortierongeval Mali: 'Had nooit mogen gebeuren'

Het ongeluk is al meer dan negen jaar geleden. Er is ook al veel onderzoek naar het voorval gedaan. Toch waren er nog veel relevante vragen onbeantwoord. Nabestaanden zijn blijven aandringen op extra onderzoek. "Zij hebben niet opgegeven", zegt voorzitter Peter den Oudsten van de commissie die de gebeurtenissen opnieuw onder de loep nam.

De conclusies zijn niet mals. Militairen werden op pad gestuurd met ondeugdelijke munitie. Dat kon gebeuren doordat Defensie jarenlang niet volgens de geldende veiligheidsnormen handelde. De commissie stuitte op veertien gevallen van nalatigheid.

De commissie keek specifiek of individueel nalatig of verwijtbaar handelen heeft geleid tot het mortierongeval. Er was vooral sprake van nalatig optreden, maar in drie gevallen ook van verwijtbaar handelen. Brekelmans gaat kijken of dat gevolgen moet hebben voor medewerkers.

Tekortgeschoten

Eerder oordeelde de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV) ook dat Defensie in deze zaak ernstig is tekortgeschoten. De OVV schreef een jaar na het ongeluk al dat de veiligheid van de granaten en de medische zorg niet op orde waren tijdens de missie in Mali.

Volgens de commissie-Den Oudsten leidden missiedrang en uitholling van de organisatie door bezuinigingen ertoe 'dat er werd afgeweken van de eigen normen en dat risicovolle patronen ontstonden'. De leiding van het ministerie had geen zicht op de munitieveiligheid. Signalen dat er grote risico's waren hebben de top niet bereikt.

Een eerdere onderzoekscommissie liet nog veel onduidelijkheid bestaan over de precieze toedracht van het ongeluk. Tot frustratie van de nabestaanden, die blij zijn dat 'eindelijk de waarheid boven tafel is gekomen'.

In de steek gelaten

De weduwe van Hoving, Jennifer Schouten, voelde zich in de steek gelaten, zegt ze bij de presentatie van het onderzoeksrapport. "Eindelijk is de waarheid boven tafel gekomen over wat er destijds is gebeurd."

"We lezen heftige conclusies en het bevestigt wat we al lang vermoedden: dat er werd gewerkt met onveilige munitie."

Defensieminister Brekelmans zegt dat het ongeluk nooit had mogen gebeuren. Eerder bleek al dat Defensie zwaar tekort is geschoten. "Een harde waarheid die diepe sporen nalaat bij de nabestaanden en de defensieorganisatie."

Excuses

"Ik wil vandaag publiekelijk mijn medeleven betuigen en publiekelijk excuses aanbieden. Omdat antwoorden zo lang zijn uitgebleven." De conclusies van de onderzoekscommissie noemt hij pijnlijk. "Het is absoluut niet goed gegaan. En dat spijt me."

Volgens Brekelmans zijn intussen veel verbetermaatregelen genomen om herhaling te voorkomen.