Verlagen eigen risico? Twee derde van de Nederlanders ziet dit niet zitten
Twee derde van de Nederlanders is tegen het verlagen van het eigen risico. Ze denken dat verlaging kan leiden tot hogere premies en langere wachttijden. Deze conclusie trekt verzekeraar ASR op basis van een onderzoek. De leden van het RTL Nieuwspanel zijn verdeeld over het onderwerp.
65 procent van de ondervraagden is tegenstander. Zij zien het als het een kostenverschuiving zonder echt voordeel. 'Een sigaar uit eigen doos', zo wordt verlaging van het eigen risico genoemd in het onderzoek van ASR.
Oneerlijk
Ook valt het woord oneerlijk. Mensen die weinig of geen zorg gebruiken, betalen door eventuele verhoogde premies voor de personen die vaker bij de dokter zitten. Want dat de premies hoger worden bij verlaging van het eigen risico, daar is de verzekeraar zeker van. Thomas Oremus, directeur van ASR Zorg, spreekt zelfs van een 'forse' verhoging.
Daarnaast verwachten tegenstanders uit het onderzoek een grotere druk op het zorgsysteem. "Een lagere drempel vanwege een lager eigen risico, kan leiden tot onnodige zorgvraag en langere wachttijden."
Voorstanders
Voorstanders zijn er ook. 30 procent van de ondervraagden ziet wel wat in het verlagen van het eigen risico. Toegankelijkheid is een van de vaker genoemde argumenten. "Mensen met lage inkomens of chronische ziekten mijden nu soms noodzakelijke zorg vanwege de kosten", valt te lezen in het rapport.
RTL Nieuwspanel verdeeld over het eigen risico
Leden van het RTL Nieuwspanel zijn verdeeld over het onderwerp eigen risico, zo blijkt uit onderzoek. 46 procent wil het eigen risico laten zoals het nu is (385 euro per jaar) - vooral omdat ze vrezen dat de zorg anders onbetaalbaar wordt, onder meer door hogere premies.
48 procent wil het eigen risico juist halveren of afschaffen. (24 procent is voor halveren, 24 procent voor het volledig afschaffen). Zij vinden vooral dat de zorg betaalbaar moet zijn voor iedereen en zien in het eigen risico een 'oneerlijke drempel' daartoe.
43 procent, wil dat de zorgpremie inkomensafhankelijk wordt, omdat ze dat eerlijker vinden. Een kwart (26 procent) wil de zorgpremie houden zoals die is, en een vergelijkbaar aandeel (25 procent) wil de zorgpremie afbouwen of halveren.
Solidariteit wordt ook regelmatig als argument voor gebruikt. "Ziek zijn, is geen keuze." De kosten zouden volgens sommigen eerlijker over iedereen verdeeld moeten worden.
Verder wordt gezegd dat een lager eigen risico beter kan zijn voor de portemonnee. "Vooral voor mensen die elk jaar hun volledige eigen risico opmaken, scheelt het merkbaar." Vijf procent van de ondervraagden is er niet over uit wat nou verstandig is.
Slecht plan
"Verlaging van het eigen risico lijkt aantrekkelijk, maar kwetsbare groepen zoals mensen met lage inkomens zijn juist beter geholpen met bijvoorbeeld een gerichte verhoging van de zorgtoeslag", is Oremus duidelijk over het standpunt van de verzekeraar. De Raad van State concludeerde eerder al dat het verlagen van het eigen risico een slecht plan is en kwetsbare groepen meer geld kost.
Het onderzoek is gedaan onder 1.250 respondenten uit verschillende leeftijdsgroepen. Het gaat hierdoor om een representatieve steekproef.
Het eigen risico is het bedrag dat je zelf moet betalen als je gebruikmaakt van zorg. Het thema speelde een belangrijke rol in de campagne voor de Kamerverkiezingen in 2023. PVV-leider Geert Wilders beloofde om het eigen risico af te schaffen. Tijdens de formatie werd het een compromis: vanaf 2027 zou het eigen risico ruimschoots worden gehalveerd, van 385 naar 165 euro per jaar.
Het is nu allerminst zeker of dit plan doorgaat. De wet is nog niet af en moet nog verstuurd worden naar de Tweede Kamer, terwijl er over een week verkiezingen zijn.
Plannen partijen
En na de verkiezingen kan het er allemaal anders uitzien. Al wil een meerderheid van de partijen het eigen risico nog altijd halveren, of zelfs (op termijn) helemaal naar nul brengen (PVV, GL-PvdA, BBB, SP, DENK, PvdD, FVD).
D66, CU, NSC en SGP willen dat het eigen risico 385 euro blijft. En er zijn ook partijen die willen dat het eigen risico juist stijgt: naar 440 euro. Dat zijn VVD, CDA, JA21 en Volt.
In de onderstaande video worden zorgplannen van de partijen op een rijtje gezet:
Verantwoording
Het onderzoek is uitgevoerd op 9 en 10 oktober 2025 onder ruim 23.000 leden van het RTL Nieuwspanel. Het onderzoek is na weging representatief voor vijf variabelen, namelijk: leeftijd, geslacht, opleiding, werkzaamheid en politieke voorkeur (stemgedrag Tweede Kamerverkiezingen 2023). Het RTL Nieuwspanel telt ruim 60.000 leden.
Wil jij voortaan ook meedoen aan onderzoeken van het RTL Nieuwspanel? Meld je dan hier aan!
