Nederlanders blijven Oekraïne steunen, ook meerderheid voor vredesmacht
De uitspraken en handelingen van president Trump en vice-president Vance hebben veel mensen geschokt en bezorgd gemaakt. We denken massaal dat 'Europa op een keerpunt is beland' en dat de relatie met Amerika voorgoed verandert, blijkt uit onderzoek van het RTL Nieuwspanel. De steun van Nederlanders voor Oekraïne blijft ook na drie jaar oorlog onverminderd groot.
Het RTL Nieuwspanel onderzocht ook hoe Nederlanders reageren op de recente uitspraken van president Trump en vice-president Vance. Die hebben veel mensen geschokt en bezorgd gemaakt, zo blijkt.
De afgelopen week kwam de relatie tussen de VS en Europa onder druk te staan door uitspraken van president Trump, die onderhandelingsgesprekken met Rusland begon zonder de EU en Oekraïne.
Ook kondigde hij importheffingen aan op Europese producten. Zijn vicepresident J.D. Vance uitte deze week zware kritiek op Europese democratieën en pleitte voor samenwerking met de Duitse extreemrechtse AfD. President Zelensky werd neergezet als 'een dictator' van een land dat zelf de oorlog begonnen was.
Keerpunt voor Europa
De uitspraken hebben veel mensen nog veel bezorgder gemaakt dan ze al waren, ziet Gijs Rademaker, opiniepeiler van RTL Nieuws.
"Bijna niemand gelooft nog dat dit een meningsverschil is tussen goede vrienden – de EU en de VS - en dat de basis van die vriendschap niet wordt geschaad. Nee, we zijn het massaal eens met de baas van Europa, Ursula von der Leyen, die zegt dat 'dit een keerpunt is voor Europa'. Amerika gaat ons in de steek laten de komende jaren, dat is het gevoel. En dat maakt veel mensen heel bezorgd."
Veel mensen benoemen dat wij als Europa onze zaken niet goed voor elkaar hebben. "Ik krijg een angstig gevoel', reageert een panellid. "Het lijkt wel ieder voor zich. En 80 jaar vrede lijkt ineens heel ver weg."
De zorgen over oorlog zijn ook licht gestegen. Een meerderheid (57 procent) acht de kans redelijk tot zeer groot dat er binnen 5 jaar een oorlog uitbreekt op EU-grondgebied. Dat was eind 2023 nog 48 procent.
Met de zorgen over oorlog en de uitspraken van Trump dat Amerika vindt dat Europa op eigen benen moet staan, neemt de steun voor extra investeringen in defensie verder toe.
Bijna twee derde (65 procent) staat nu achter het verhogen van het Nederlandse defensiebudget naar 3 procent van het BBP of hoger. Rond de jaarwisseling was dat nog 58 procent.
Nederlandse troepen voor vredesmacht
Mocht er de komende weken vrede worden bereikt tussen Rusland en Oekraïne, dan is een kleine meerderheid (54 procent) voor het sturen van Nederlandse militairen naar Oekraïne, om deel uit te maken van een goed bewapende vredesmacht van meerdere landen.
Het Verenigd Koninkrijk heeft al troepen toegezegd, de VS levert zeker geen soldaten. Rademaker: "Kiezers van veel oppositiepartijen zijn massaal voor het sturen van troepen. Maar ook als ik kijk naar de coalitie, zijn meer kiezers vóór dan tegen. Vooral van VVD en NSC, maar ook de helft van de BBB-achterban wil wel troepen sturen. Alleen de PVV-kiezers zijn in meerderheid tegen, net zoals hun partij."
Je hebt niet alle cookies geaccepteerd. Om deze content te bekijken moet je deaanpassen.
Ook na drie jaar oorlog in Oekraïne blijft de steun van Nederlanders voor het land groot. Nederland geeft jaarlijks bijvoorbeeld zeker twee miljard financiële steun aan Oekraïne. Dat bedrag is deels economische steun, maar het grootste deel gaat naar wapens.
"We peilen jaarlijks of er nog draagvlak is voor die steun", vertelt Rademaker. "En we zien nu dat het draagvlak nog steeds groot is: 68 procent vindt dat een goed bedrag, of wil zelfs dat die steun verder omhoog gaat. En nog geen kwart vindt dat we minder geld moeten geven, of zelfs helemaal niets meer. Deze cijfers zijn ook onveranderd ten opzichte van een jaar geleden en dat is best bijzonder, want de oorlog duurt maar voort en we zien ook dat mensen een beetje oorlogsmoe worden."
Vluchtelingen mogen voorlopig blijven
En ook als het gaat over de 100.000 Oekraïense vluchtelingen in ons land, blijft er draagvlak. Bijna niemand vindt dat deze groep 'meteen' terug moet, zoals Wilders benoemt. En ook het idee dat mensen weg moeten, niet naar hun eigen gebied maar naar gebieden elders in Oekraïne zijn waar het veilig is, krijgt nauwelijks steun.
"Een grote meerderheid (81 procent) vindt dat Oekraïners pas terug hoeven als het vrede is, of als er in hun regio van herkomst helemaal geen dreiging meer van gevechten of raketten is. Vorig jaar was dat zo'n driekwart, dus er lijkt zelfs iets méér steun."
Je hebt niet alle cookies geaccepteerd. Om deze content te bekijken moet je deaanpassen.
Verantwoording
Het onderzoek is uitgevoerd op twee momenten, namelijk 13-14 en 21-23 februari onder zo’n 20.000 leden van het RTL Nieuwspanel. Het onderzoek is na weging representatief voor vijf variabelen, namelijk: leeftijd, geslacht, opleiding, werkzaamheid en politieke voorkeur. Het RTL Nieuwspanel telt ruim 51.000 leden. Wil jij voortaan ook meedoen aan onderzoeken van het RTL Nieuwspanel? Meld je dan hier aan!