Topman ASML: strengere exportregels voor China gaan ons allemaal raken
ASML, een van de belangrijkste bedrijven van Nederland, heeft opnieuw een topjaar achter de rug. En 2023 wordt zo mogelijk nog een beter jaar. Als er tenminste geen strengere regels komen voor de export van ASML's technologie naar China. ASML kan zijn machines weliswaar ook aan andere klanten kwijt, het chiptekort wordt alleen maar groter, waarschuwt topman Peter Wennink in een interview met RTL Z.
"Chinese chips zitten overal in, ze zijn goed voor tussen de 15 en 25 procent van de wereldwijde productie", zegt Wennink. "Met de chiptekorten die we nu al zien, als we daar nog een tekort overheen leggen... Dat gaat ons allemaal raken."
Fors meer omzet
De maker van machines voor de chipindustrie heeft - wederom - een sterk jaar achter de rug. Het bedrijf uit Veldhoven verkocht voor ruim 21 miljard euro aan machines. Dat is een stijging van 14 procent ten opzichte van 2021.
De winst kwam uit op 5,6 miljard euro, ietsje minder dan in het jaar ervoor. Het bedrijf wijt dat onder meer aan hogere personeelskosten. Daarnaast ging er vorig jaar meer geld naar onderzoek en ontwikkeling (R&D).
Goed gevuld orderboek
Het concern is optimistisch over dit jaar. Het bedrijf verwacht maar liefst 25 procent meer omzet in vergelijking met afgelopen jaar. Als dat uitkomt, verkoopt ASML voor ruim 25 miljard euro aan machines in 2023. Het optimisme wordt gerechtvaardigd door de goed gevulde orderportefeuille van het bedrijf: daar zitten voor 40,4 miljard euro aan bestellingen in.
Daarvan zijn bestellingen met een waarde van ongeveer 6 miljard bestemd voor China. En dat is spannend voor het bedrijf. De Verenigde Staten oefenen grote druk uit op de Nederlandse regering om nog strengere regels aan export van ASML-techniek op te leggen.
Het paradepaardje van de fabrikant, de EUV-machine (Extreme Ultraviolet), mag al niet meer naar China verscheept worden. De verkoop van een iets minder geavanceerde DUV-machines (Deep Ultraviolet) mag nog wel. De VS willen dat graag aan banden leggen, omdat chips die ermee gemaakt worden ook voor militaire doeleinden gebruikt kunnen worden.
Invloed
Vorige week was premier Mark Rutte op bezoek bij de Amerikaanse president Joe Biden om over de kwestie te spreken. Voorlopig komt er nog geen exportverbod. De kwestie laat Wennink 'natuurlijk niet koud'. "Maar het is een beetje wat het is."
Geopolitieke beslissingen liggen buiten zijn controle, zegt hij. "Je kunt er 's nachts van wakker liggen, maar dat gaat niet helpen. Dus ik slaap nog steeds goed."
Dat de beslissingen niet door ASML worden genomen, wil niet zeggen dat het bedrijf er helemaal geen invloed op probeert uit te oefenen. "We zijn natuurlijk in contact. Onze rol is het voorzien van informatie. Uitleggen wat gevolgen kunnen zijn", aldus Wennink.
Genoeg vraag
Voor het bedrijf vallen de gevolgen wel mee, zegt Wennink. "Zolang er niets veranderd, gaan we gewoon door", zegt de topman. En stel dat er een verbod komt? "De vraag van klanten is groter dan wat we kunnen maken. Alles wat één klant niet nodig heeft, kan altijd nog naar een andere klant."
De gevolgen voor de economie zijn groter, betoogt de topman, wiens termijn als CEO volgend jaar afloopt. "Er zijn heel veel chips nodig: voor auto's, de energietransitie. De capaciteit moet groeien." De productie naar Europa halen kost tijd. "Het is niet zo dat je dat van de ene op de andere dag kunt verplaatsen." Volgens Wennink ontstaat er een 'gat van vijf jaar' om fabrieken in Europa te bouwen die kunnen inspringen voor de Chinese chipproductie.
Informatie leveren
Dat er nog geen besluit is, 'is wat het is'. "Dat is waarmee we te leven hebben. Wat eruit komt, komt eruit", zegt Wennink. Zijn bedrijf levert alleen maar info om de consequenties van eventuele maatregelen te schetsen. "En je mag alleen maar hopen dat men goed luistert."