Woekerpolisaffaire: 'Ik werk hierdoor op mijn 72ste nog'

100.000 gulden. Zoveel legde Sander Bloemendaal (52) jaren geleden in. Hij sloot zeven beleggingsverzekeringen af bij ASR en Aegon en twee bij Nationale Nederlanden. "Dat geld was bedoeld om eerder te stoppen met werken of in ieder geval op leeftijd minder te gaan werken en te genieten van een jonge oude dag."

Het liep anders. De hoge rendementen die mensen zoals Bloemendaal werden voorgespiegeld, werden nooit behaald. Beleggen is altijd risicovol. Maar er bleken enorm hoge kosten in deze polissen te zitten waardoor de kosten de baten begonnen te overwoekeren. Het product at als het ware de inleg op, waardoor mensen berooid achterbleven.

Claimorganisaties proberen sinds 2006 namens gedupeerden schadevergoedingen te krijgen van verzekeraars. Er werden verschillende rechtszaken gevoerd, tot aan het Europese Hof toe.

300 miljoen euro

Gisteren werd bekend dat met ASR en Aegon een akkoord is gesloten. In totaal is 300 miljoen euro te verdelen. "Het is meer dan terecht dat nu eindelijk compensatie volgt. Veel mensen hebben destijds hun zuurverdiende spaarcentjes ingelegd. Het was een hard gelag dat dat geld weg was", zegt Bloemendaal.

Hij beschouwt het akkoord als een schuldverklaring van de verzekeraars. "Ik denk dat nu wel bewezen is dat verzekeraars bij deze woekerpolisaffaire doelbewuste oplichters zijn geweest die mensen tekort hebben gedaan. Ze hebben mensen jaren in onzekerheid laten leven."

Nergens meer op gerekend

De komende maanden wordt de praktische uitvoering van de regeling verder uitgewerkt. Hoeveel een klant exact krijgt, is afhankelijk van de polis, inleg en ingehouden kosten. De vergoeding per polishouder varieert van enkele honderden euro's tot in een enkel geval 10.000 euro of meer.

Bloemendaal: "Ik weet niet hoeveel geld ik krijg. Dat wacht ik rustig af. Ik had na al die jaren nergens meer op gerekend. Maar ik zal blij zijn als het op mijn rekening is gestort. In deze exorbitant dure tijden is het voor veel mensen een fijn extraatje. Een deel gaat naar het studiepotje van mijn zoon. En ik wil er anderen die het moeilijk hebben mee helpen."

Werken op je 72ste

Michael Graham (72) uit Amsterdam sloot in 1985 zijn eerste beleggingshypotheek af. Na een scheiding volgde jaren later een tweede hypotheek.

"Het idee was toen dat ik met de inkomsten van de beleggingsverzekering de hypotheek kon aflossen en nog geld over zou houden. Maar uiteindelijk heb ik maar een heel klein deel afbetaald, ik heb op papier een enorme restschuld van ruim een ton."

Gedwongen verkoop woning

Die restschuld kan worden afgelost als hij zijn huis verkoopt, omdat de waarde van de woning flink is gestegen. Maar hij wil niet verhuizen. "Ik kreeg vorig jaar een telefoontje van de hypotheekverstrekker. Ik moest de restschuld afbetalen, anders moest ik mijn huis gedwongen verkopen."

Graham werkt als ondernemer in de IT-sector. Hij besloot bij zijn eigen bedrijf een lening af te sluiten waarmee hij de restschuld af kon lossen. "Ik heb dus eigenlijk mijn pensioen aan mezelf geleend. Als ik niet voor mezelf had gewerkt, had ik mijn huis moeten verkopen. Maar het betekende wel dat ik langer moet blijven werken. Anders was ik al deels of geheel gestopt."

De beleggingsverzekeringen kregen de naam woekerpolis omdat de verzekeringsmaatschappijen bijzonder hoge kosten in rekening brachten bij de consument. In sommige gevallen werd zelfs bijna de helft van het ingelegde bedrag ingehouden voor kosten.

35 procent aan de strijkstok

"Ik ben zelf eens gaan rekenen. Van het door mij ingelegde geld is bijna 35 procent aan de strijkstok blijven hangen", zegt Arnout Kaaij (68) uit Duivendrecht.

Hij startte in 1995 en stopte in 2011. Toen hij stopte, zat er ongeveer 43.000 euro in de pot. Dat terwijl hem voorspeld was dat hij in het slechtste scenario een ton aan de beleggingsverzekering over zou houden. "In het begin ging het nog best goed qua beleggingsrendementen. Maar als de kosten zo hoog zijn, heb je daar niets aan."

Hij had het geld graag gebruikt om de hypotheek van de woning af te lossen. "Dat heb ik nu met spaargeld gedaan, maar dat was niet de bedoeling."

541 euro compensatie

Kaaij baalt ervan dat het jaren heeft geduurd voordat ASR over de brug kwam met de belofte van geld. "Ik heb wel ooit 541 euro aan compensatie gekregen."

Een lachertje, volgens de pensionaris. "Ik heb bewust ook niet voor finale kwijting getekend bij de compensatie." Wie dat wel deed, heeft nu namelijk geen recht meer op extra geld.

Na jaren van rechtszaken krijgt Kaaij nu eindelijk een deel van zijn geld terug. "De verzekeraars hebben het zo lang mogelijk proberen te rekken. Wat dat betreft ben ik verbaasd dat er nu opeens een akkoord is. Ik had mijn verlies eigenlijk al genomen."

Nationale Nederlanden wil gesprek

Niet alleen ASR en Aegon verkochten woekerpolissen. Ook bij andere verzekeraars zoals Nationale Nederlanden, Reaal, de Goudse en Achmea, gebeurde dat.

Nationale Nederlanden verkocht bijna 700.000 woekerpolissen. Bij het afsluiten van deze polissen heeft de verzekeraar onterecht kosten ingehouden, oordeelde het gerechtshof in september.

Het gaat onder meer om provisie aan de tussenpersoon bij wie de klant de verzekering afsloot, maar ook om incasso- en administratiekosten, die gedurende de hele looptijd werden geïnd. De verzekeraar liet dit najaar weten in cassatie te gaan tegen de uitspraak van het hof. 

'Verkennende dialoog'

Maar nu er een deal is gesloten met ASR en Aegon, staat ook NN open voor een gesprek, aldus enkele claimorganisaties. Ze zouden al een uitnodiging hebben gekregen voor een 'verkennende dialoog', aldus het ANP.

Of NN ook een overeenkomst wil sluiten, is nog niet helemaal duidelijk. Maar Ab Flipse, voorzitter van Vereniging Woekerpolis.nl, heeft de indruk dat de toon bij NN al duidelijk is veranderd. Zo'n uitnodiging om serieus te praten heeft hij naar eigen zeggen nog niet eerder van het concern ontvangen.