Mager jaar voor champagnehandel: prijzen omhoog, minder flessen verkocht
Na twee topjaren beleeft de wereldwijde verkoop van champagne een mager jaar. Het luxeproduct lijdt onder inflatie, hogere arbeidskosten en is traditioneel ook gevoelig voor economische schommelingen. Daarbij was 2023 ook niet echt een feestelijk jaar.
De champagnehandel stevent voor 2023 af op een totale verkoop van ongeveer 305 miljoen flessen champagne. Een daling van zo'n 10 procent vergeleken met het jaar ervoor, toen er 326 miljoen flessen werden verscheept. Dat blijkt uit een voorlopige schatting van het Comité Champagne, de overkoepelende organisatie van champagnehuizen en -boeren.
Hoewel de definitieve verkoopcijfers begin volgend jaar bekend worden gemaakt, moeten we voor een dergelijke volumedaling teruggaan naar 2009, het jaar na het uitbreken van de mondiale financiële crisis. Consumenten hebben net als toen te maken met dalende koopkracht.
Prijzen omhoog
De vermaarde Franse wijnstreek heeft te maken met hogere productiekosten, met name door gestegen energieprijzen. Maar ook de prijzen voor verpakkingsmaterialen, etiketten en transport zijn gestegen, net als het inhuren van seizoenarbeiders in de wijngaarden gedurende de oogst.
Dat verklaart waarom een gemiddelde fles champagne afgelopen jaar verhoudingsgewijs duurder is geworden (10 à 11 procent) dan andere alcoholische dranken (gemiddeld circa 7,5 procent).
Zo kostte een fles champagne in de Franse supermarkt vorige maand gemiddeld 23,70 euro per fles - 3,40 euro meer dan een jaar eerder. Het gevolg: de supermarktverkoop in Frankrijk daalde in de eerste elf maanden van dit jaar met 20 procent, terwijl gemiddeld goedkopere mousserende wijnen zoals prosecco juist wat meer verkocht worden.
'Geen context voor feest'
De consumptie van champagne kent traditioneel een sterke correlatie met de staat van de wereldeconomie, zegt directeur Grégoire van den Ostende van het Bureau du Champagne Benelux tegen RTL Z.
"Het is een merkwaardig fenomeen dat we bijvoorbeeld al zagen ten tijde van de eerste Golfoorlog begin jaren 90, of na de terreuraanslagen in België en Frankrijk. Als de sfeer grimmiger wordt, zien we al op korte termijn dat er minder champagne gedronken wordt. Nu is de internationale situatie opnieuw vrij somber met hoge inflatie en meerdere oorlogen. Geen context om feest te vieren", zegt Van den Ostende.
Meer thuisdrinken door corona
Champagneproducenten kunnen desondanks nog teren op twee boerenjaren (2021 en 2022) waarin de verkoop ruim 30 procent steeg. Tegen de algehele verwachting in zorgde de coronapandemie uiteindelijk voor een opleving van de verkoop. Na een aanvankelijke daling vanwege het sluiten van de horeca, veerde de champagnehandel sterk op dankzij meer thuisconsumptie.
Daarnaast kochten slijterijen en wijndistribiteurs in 2022 extra veel voorraad in na geruchten van tekorten. Volgens Liv-Ex, een handelsplatform voor exclusieve luxe wijnen, is er nu minder interesse onder beleggers. "Ondertussen stapelt de voorraad zich op in magazijnen en kelders", zegt woordvoerder Kate Hewitt van Liv-Ex. "Het lijkt erop dat de prijzen op de korte termijn onder druk zullen blijven staan."
Gevolgen klimaatverandering
Het Comité Champagne schatte de oogst in de wijnstreek voor 2023 eerder dit jaar op 11.400 kilo per hectare. Het jaar ervoor ging het nog om 12.000 kilo per hectare in 2022. De sector heeft te maken de gevolgen van klimaatverandering en deels verouderde wijngaarden. De afgelopen dertig jaar is de gemiddelde temperatuur in de champagnestreek met 1,1 graden Celsius gestegen, waardoor de oogst van champagnedruiven de laatste jaren geregeld noodgedwongen eerder begon.
Champagnewijnbouwers experimenteren daarom met meer variatie in druivenrassen. Daarbij wordt gezocht naar rassen die minder snel rijpen en ook beter bestand zijn tegen allerlei ziektes in wijngaarden. Dit zit voorlopig in de testfase en kan nog enkele jaren duren omdat de smaak niet mag afwijken en iedere fles champagne aan strenge productie- en kwaliteitseisen moet voldoen.
Om zijn steentje bij te dragen, dringt het Comité er bij wijnboeren op aan om minder pesticiden en duurzame verpakkingen te gebruiken. Ook is een fles geïntroduceerd die 65 gram (13 procent) lichter is dan vroeger, wat voor minder CO2-uitstoot zorgt.