Dierspecialist failliet, winkeliers willen keten voortzetten

Dat blijkt uit onderzoek door RTL Z in jaarrekeningen, faillissementsverslagen en een rechtbankvonnis en gesprekken met betrokkenen.

Deel winkeliers wil door

Volgens de voorzitter van de franchisevereniging Stef van Amesfoort bekijken zo'n tien tot twaalf zelfstandige winkeliers de mogelijkheid om de formule na het faillissement zelf voort te zetten. "Eerdere plannen voor zo'n overname bleken niet te realiseren. Met een kleine groep kijken we nu of het alsnog kan."

De ondernemer, die de vestiging van Dierspecialist in Den Helder exploiteert, erkent dat het runnen van een franchiseorganisatie met een klein aantal winkels niet makkelijk zal zijn. "Daarom zoeken we ook naar mogelijkheden om samen te werken met andere partijen. Het bankroet is een enorme teleurstelling, maar wij zitten er nog positief in."

Tragisch slotakkoord

Het faillissement van het winkelbedrijf is het tragische slotakkoord van tien dramatische jaren, waarin oorspronkelijke groeiambities plaatsmaakten voor een ongekende krimp.

De wortels van Dierspecialist liggen in 2011, toen de franchiseketens van dierenspeciaalzaken Dobey en Faunaland fuseerden. Daarmee wilden zij onder meer een vuist maken tegen de toegenomen concurrentie. Klanten kochten hun diervoeding en accessoires, zoals hondenriemen en kattenmanden, steeds vaker bij supermarkten, prijsvechters of webwinkels.

Ooit 170 winkels

Na de fusie telde de combinatie 170 aangesloten winkels en bestond de ambitie om door te groeien tot 300 vestigingen. Om die groei mogelijk te maken, introduceerde moederbedrijf Target Pet Holding in 2014 een nieuwe formule: Dierspecialist.

De introductie van de 'dierenspeciaalzaak van de toekomst' met 'heuse kidscorner en knaagdiereiland' was echter een wisselend succes. Vele tientallen winkels werden inderdaad omgebouwd naar Dierspecialist. Maar van groei was geen sprake.

Tientallen afhakers

Veel zelfstandige ondernemers haakten namelijk juist af, wegens tegenvallende resultaten of onvrede met de organisatie. Volgens Van Amesfoort gingen de afhakers zelfstandig verder, of stopten gewoon. "Zij waren op leeftijd, en hadden geen opvolging." In 2020 waren er nog maar 67 vestigingen over.

Sindsdien zette de leegloop door. Volgens de voorzitter van de franchisevereniging waren er eind vorig jaar nog 24 vestigingen. "Dat aantal neemt nu ook snel af. Door het faillissement kunnen winkeliers onder hun contract uit. Wij inventariseren hoeveel winkels er uiteindelijk overblijven."

Mislukte overname

In maart vorig jaar werd het moederbedrijf van Dierspecialist overgenomen door investeerder Mezza Invest. Dat is een investeerder die geld steekt in noodlijdende bedrijven en ze weer op de rails probeert te krijgen.

Mezza splitste het moederbedrijf en de groothandel vorig jaar af van de winkelorganisatie, en probeerde beide onderdelen weer gezond te maken en er een koper voor te vinden.

Wantrouwen

Dat mislukte. Opnieuw vertrokken franchisenemers, onder meer uit wantrouwen over de nieuwe eigenaar en groeiende leveringsproblemen bij groothandel Van Ree. De winkeliers waren verplicht om het grootste deel van hun assortiment bij dit zusterbedrijf in te kopen. 

"De groothandel had echter grote schulden, wat leidde tot problemen met de leveranciers. Daardoor konden onze winkels slecht beleverd worden", aldus Van Amesfoort.

Aasgier

Uit een recent vonnis van de voorzieningenrechter in Arnhem blijkt hoe groot het ongenoegen van sommige franchisenemers was. Een bij Dierspecialist aangesloten ondernemer wilde januari vorig jaar nog een derde vestiging openen, maar verbrak in juni zijn contract uit onvrede met de onrust die was ontstaan na de overname door Mezza.

De ondernemer schilderde de nieuwe eigenaar af als aasgier, die 'slechtlopende bedrijven opkoopt, deze opsplitst en met winst probeert te verkopen'.

Ook de voorzitter van de franchisevereniging, Van Amesfoort, is kritisch over de aanpak van Mezza. "In plaats van met de ondernemers samen te werken, werkten zij top down en keken alleen naar de cijfertjes. Zij hebben de formule om zeep gebracht."

'Onterechte kritiek'

"Die kritiek is niet eerlijk en onterecht", vindt David van Ass van Mezza Invest. "De problemen dateren van veel eerder. Toen wij instapten, stond het bedrijf al op omvallen. Wij hebben juist kapitaal beschikbaar gesteld om de organisatie een nieuw perspectief te bieden en werkgelegenheid te behouden. Zo sloten wij een regeling af waarbij een deel van de belastingschuld werd kwijtgescholden."

Dat Mezza aan de investering in Dierspecialist hoopte te verdienen, erkent hij. "Natuurlijk, wij zijn investeerders. Als we een bedrijf redden, willen we daarmee ook waarde creëren. Daar is niets mis mee. Wij dachten dat we jarenlang aan Dierspecialist konden bouwen, want er zitten heel goede ondernemers. Wij werden vorig jaar echter geconfronteerd met teruglopende omzetten, waardoor het niet is gelukt."

Dominostenen

Uiteindelijk leidde de jarenlange neergang van Dierspecialist tot de ondergang. Eind november viel de eerste dominosteen, met het faillissement van groothandel Van Ree. Medio januari volgde het bankroet van moederbedrijf Target Pets Holding.

Eind januari gingen ten slotte ook de onderdelen Dierspecialist Retail en Dierspecialist Franchising op de fles. Die laatste faillissementen worden afgewikkeld door curator Willem Overgoor, die wegens vakantie onbereikbaar was voor een toelichting.

Doorstart

"Afgelopen jaren ketsten plannen om de franchiseorganisatie te verkopen aan de zelfstandige winkeliers af op de financiering van zo'n overname", zegt voorzitter Van Amesfoort van de franchisevereniging. "Hopelijk dat we de formule nu toch kunnen behouden door een doorstart. Momenteel zijn we daarover in gesprek met de curator."

Groothandel Van Ree werd vorige maand in sterk afgeslankte vorm doorgestart door het beursgenoteerde Pet Service Holding. Van Ass van Mezza Invest zegt niet meer bij die plannen betrokken te zijn. "Wij hebben het al geprobeerd en zijn veel geld kwijtgeraakt. Wij zijn er niet meer in geïnteresseerd."