Energiehub biedt ondernemers uitweg uit overvol stroomnet
Het stroomnetwerk zit vol en daarom kunnen bedrijven niet zomaar uitbreiden of verduurzamen. Op het bedrijventerrein in Hapert lossen 18 grote bedrijven dat op door samen te werken in een zogenoemde energiehub, waarin het lokale energieverbruik en het opwekken op elkaar wordt afgestemd. Zo kunnen de ondernemers groeien zonder het stroomnetwerk extra te belasten.
Demissionair klimaatminister Jetten heeft in oktober een subsidie van 166 miljoen euro uitgetrokken om dit soort energiehubs mogelijk te maken. In Hapert hebben ze niet gewacht op het geld en zijn ondernemers al eerder aan de slag gegaan. Een deel van het werk is al gedaan, een deel moet nog gedaan worden.
'Uitbreiden kon niet meer'
Ondernemer Marco van Geel vestigde zich drie jaar geleden met zijn bedrijf VGI-groep op het Kempische Bedrijvenpark in Hapert. Van Geel produceert apparatuur voor de voedselindustrie. Eén van de vestigingsvoorwaarden van het terrein is dat een bedrijf duurzaam moet zijn.
Van Geel investeerde zodoende in 2500 zonnepanelen, warmtepompen en vloerverwarming voor zijn enorme pand, maar liep tegen het overvolle stroomnet aan. Hij kon zijn opgewekte zonnestroom niet terugleveren. "We konden niet meer uitbreiden", zegt hij.
Hub maakt onafhankelijk
Daar bovenop kwam de oorlog in de Oekraïne en de energieprijzen die door het dak gingen. "Toen ontstond het idee voor een gezamenlijke energiehub", aldus Van Geel. Met zelf opgewekte energie konden ze onafhankelijker worden én uitbreiden.
Naast VGI-groep ligt braakliggend terrein met bouwgrond, maar hiervoor kun je geen nieuwe stroomaansluiting krijgen. Volgens de ondernemer sta je jarenlang op de wachtlijst van netbeheerder Enexis. En dat is zonde als je een nieuwe hal van 5000 vierkante meter wil neerzetten.
Zo werkt een energiehub
In een energiehub gooien de samenwerkende bedrijven hun maximale stroombehoefte op een hoop en sluiten één groepscontract af voor stroom. De bedrijven stemmen hun verbruik en piekmomenten vervolgens op elkaar af en zorgen er samen voor dat ze niet over het maximum gaan dat ze mogen verbruiken op basis van het contract. Zo kan de ene ondernemer de vloerverwarming of warmtepomp tijdelijk uitzetten, zodat de andere meer stroom kan verbruiken voor een machine.
De helft van de bedrijven in de energiehub in Hapert wekt zelf stroom op via zonnepanelen. Daarnaast moet er een windturbine verrijzen en wordt de opgewekte energie opgeslagen in oude accu’s uit autobussen die samen één grote opslagbatterij vormen.
Terugvallen op gasturbine
Is er géén zon of wind, is de opslagbatterij leeg en is het maximum aan elektriciteit van het stroomnetwerk verbruikt, dan kunnen de bedrijven terugvallen op een gasturbine voor extra stroom. Een ingenieus computersysteem verdeelt die stroom eerlijk over de gebruikers.
Dankzij de energiehub komt geen enkel bedrijf zonder stroom te zitten. Door flexibel samen te werken is het daarnaast zelfs mogelijk om verder uit te breiden en te vergroenen.
Elektrisch laden moet kunnen
Ondernemer Gert-Jan van der Heijden leidt een groot transportbedrijf. Hij heeft 120 vrachtwagens, waarvan twee elektrisch. Zijn wagenpark moet op termijn helemaal elektrisch worden en dat betekent dat er veel laadcapaciteit nodig is.
Het zou zonder energiehub onmogelijk zijn. Het huidige energiecontract kan namelijk niet 'verzwaard' worden vanwege het volle stroomnet. Stroom die wordt opgewekt met zonnepanelen kan niet worden teruggeleverd. "We hebben één dak vol gelegd met zonnepanelen, maar het tweede dak hebben we daarom niet gedaan", zegt Van der Heijden.
In de nieuwe energiehub wil de ondernemer het alsnog doen. De opgewekte stroom kan worden opgeslagen in de batterij op het bedrijventerrein.
Stroom kan vijf keer duurder zijn
Goedkoop is de samenwerking in een energiehub niet. De ondernemers zijn al anderhalf jaar bezig. Alle uren vergaderen, investeringen in het energiemanagementsysteem, de windturbine, opslagbatterij en gasturbine betalen ze uit eigen zak. Zo is er al een half miljoen euro uitgegeven aan 'projectkosten' en bedroeg de aanleg van de gasturbine 1,5 miljoen euro. Moet die turbine onverhoopt draaien, dan is ook de stroom vijf keer duurder dan gebruikelijk.
Volgens de ondernemers is het een ingewikkeld en technisch traject. Maar de kosten en moeite zijn het meer dan waard, omdat uitbreiding of verzwaring van een bestaande energieaansluiting volgens Enexis 5 tot 10 jaar kan duren. En tot die tijd is er niets aan uitbreiding mogelijk en dat betekent uiteindelijk stilstand.