ABN AMRO, ING en Rabobank houden spaarrentes laag, zegt consumentenwaakhond
De spaarrentes bij de drie grote Nederlandse banken, ABN Amro, ING Bank en Rabobank, is te laag doordat er te weinig concurrentie is, zegt toezichthouder Autoriteit Consument & Markt (ACM). Voor onderlinge afspraken heeft de ACM geen aanwijzingen, maar het is volgens haar wel aannemelijk dat er sprake is van 'stilzwijgende afstemming'.
De rente op je spaarrekening bij Nederlandse banken is te laag en een belangrijke oorzaak daarvan is dat er te weinig concurrentie is tussen banken, zegt de ACM.
ABN Amro, ING Bank en Rabobank hebben ruim 80 procent van de Nederlandse spaarmarkt in handen. Weinig consumenten gaan met hun geld naar een andere bank, ondanks het feit dat ze daar vaak een hogere rente kunnen krijgen.
Dat zorgt ervoor dat de drie grote Nederlandse banken onvoldoende concurrentiedruk voelen om hun spaarrente te verhogen, aldus de ACM. Toen de Europese Centrale Bank (ECB) de officiële rente verhoogde, ging de spaarrente niet in gelijke mate mee omhoog, zegt bestuursvoorzitter Martijn Snoep van de ACM op RTL Z. "De conclusie is dat er ook andere oorzaken zijn voor de achtergebleven spaarrente, de belangrijkste is het gebrek aan concurrentie."
'Effect vergelijkbaar met kartel'
Aanwijzigingen voor verboden afspraken over spaarrentes tussen de grote drie zegt de ACM niet te hebben, maar zij zegt dat wel aannemelijk is dat er sprake is van 'stilzwijgende afstemming' tussen hen.
Dat betekent dat banken elkaars rentetarieven in de gaten houden en elkaar op de voet volgen in plaats van te concurreren, zegt de ACM. Zonder onderlinge afspraken is dat niet verboden. "Maar het effect is vergelijkbaar met een kartel en leidt daarmee tot schade voor consumenten doordat rentes lager zijn dan in een concurrerende markt."
Veel klanten nu tevreden
De meerderheid van de Nederlanders is tevreden met hun huidige bank, blijkt uit onderzoek van de ACM onder consumenten. Een deel van hen lijkt zich echter onvoldoende bewust van alternatieve spaarproducten met hogere rentes, aldus de toezichthouder.
Verder heeft een groot deel van hen een sterke voorkeur voor een Nederlandse grootbank en hebben consumenten een gebrek aan vertrouwen in buitenlandse banken. Daarnaast ervaren consumenten overstapdrempels, zoals de complexiteit van (het vergelijken van) spaarproducten en de verplichte koppeling van betaal- en spaarrekeningen door banken, aldus de ACM.
'Overstappen moet makkelijker'
Een oplossing voor het probleem van de te lage spaarrente is volgens ACM-voorzitter Martijn Snoep om het makkelijker te maken om over te stappen naar een andere bank met een hogere spaarrente. De ACM kan zelf alleen weinig doen om de concurrentie te vergroten, dat is aan de wetgever.
De ACM doet daarom de aanbeveling om de informatievoorziening door banken transparanter te maken. Sommige consumenten weten wel dat de spaarrente elders hoger is, maar overstappen vinden ze te veel gedoe, aldus bestuursvoorzitter Martijn Snoep van de ACM op RTL Z. Andere consumenten weten niet dat andere banken een hogere spaarrente bieden, vandaar het voorstel dat banken hun klanten beter informeren over hun spaarrente en de rente die je bij andere banken kunt krijgen, zegt Snoep.
Verder zouden banken volgens de ACM het niet meer verplicht mogen stellen dat als je een spaarrekening opent, je ook een betaalrekening opent. Ook zou een overstapservice voor banken de drempel om een nieuwe spaarrekening te openen moeten verlagen.
Er is wel een overstapservice van banken als consumenten willen overstappen naar een betaalrekening bij een andere bank, maar niet als het gaat om een spaarrekening, zegt Snoep. Daarvoor moet dan wel de wet worden veranderd, zegt hij.
Demissionair minister van Financiën Sigrid Kaag zei vorig jaar al dat ze de spaarrentes goed in de gaten zou houden. Ze vroeg ook aan de ACM om te bekijken of onderzoek nodig zou zijn. Dit rapport is daar het resultaat van. Belanghebbenden hebben drie weken de tijd om erop te reageren.
Reacties banken en NVB
ABN Amro, ING Bank en Rabobank hebben nog geen reactie gegeven op het rapport van de ACM.
De Nederlandse Vereniging van Banken (NVB) heeft al wel gereageerd:
Om het vertrouwen van consumenten in buitenlandse aanbieders verder te versterken zou het in onze ogen helpen als we verder werken aan de voltooiing van de Europese Bankenunie met een volwaardig Europees Deposito Garantie Stelsel. De NVB waardeert de mogelijkheid die de ACM biedt om te reageren op het rapport en de aanbevelingen. We zullen in onze consultatiereactie dieper ingaan op de analyse en de verschillende aanbevelingen.