Afschaffing btw op groente en fruit dreigt te sneuvelen
Het kabinet twijfelt of het nultarief voor groenten en fruit wel moet worden doorgezet. Het is ingewikkeld, kost veel geld en we er gaan nauwelijks meer groenten en fruit door eten, blijkt uit onderzoek dat in handen is van de politieke redactie van RTL Nieuws.
Om gezond eten te bevorderen is in het regeerakkoord afgesproken om de btw op groente en fruit te verlagen naar nul. Het streven was om deze maatregel in 2024 in te voeren. Eerst moest nog wel worden bepaald welke producten onder het nultarief zouden gaan vallen en welke niet.
Het kabinet zit er enorm mee in de maag. Eerder al sprak het van een ingewikkelde puzzel. Groenten en fruit worden vaak gesneden, geschild of verpakt verkocht. Of er zijn ongezonde ingrediënten aan toegevoegd zoals suikers of zout. De vraag is welke producten dan wel onder de btw-vrijstelling moet vallen en welke niet. Dat wilde het kabinet eerst verder laten onderzoeken.
Juridisch getouwtrek
Het rapport van SEO Economische Onderzoek is klaar en bevat een lastige boodschap voor het kabinet. Waar je de grens ook legt, zo valt te lezen in het stuk, elke mogelijke variant leidt waarschijnlijk tot veel juridisch getouwtrek van producenten die vinden dat ze ook onder het nultarief moeten vallen.
Bovendien is de gezondheidswinst gering. Invoering van een nultarief voor groenten en fruit heeft maar een 'beperkt effect' op de consumptie van groenten en fruit, zo verwachten de onderzoekers. Ze schatten dat de verkoop in het gunstigste geval met vier procent stijgt als de btw naar nul procent gaat.
Prijskaartje
Er hangt wel een flink prijskaartje aan. De kosten van afschaffing van de btw op groenten en fruit bedragen – afhankelijk van de gekozen variant – tussen de 550 en 950 miljoen euro. Volgens de onderzoekers zijn er betere en minder kostbare manieren om een gezonde leefstijl te promoten.
Te denken valt aan invoering van een suikertaks, het ontmoedigen van ongezond eten door bijvoorbeeld snoepautomaten op scholen weg te halen of door reclame voor ongezonde producten aan banden te leggen.
Verder opperen de onderzoekers subsidie op groente en fruit nog als een effectievere en goedkopere manier om gezonde keuzes te stimuleren.
Staatssecretaris Maarten van Ooijen laat weten dat hij het onderzoek eerst moet bestuderen. "We hebben argumenten om het wel te doen, en argumenten om het niet te doen. 4 procent lijkt misschien niet zoveel, maar als je het over het hele land bekijkt, is dat misschien helemaal niet zo heel laag."
Problemen Belastingdienst
"Het kabinet zit hier enorm mee in de maag", zegt politiek verslaggever Roel Schreinemachers. "Afschaffing van de btw op groenten en fruit staat in het regeerakkoord. En ook de Tweede Kamer dringt er al een tijd op aan om de maatregel zo snel mogelijk in te voeren. Maar nu blijkt dat een nultarief weinig effect heeft en de Belastingdienst met een onuitvoerbare klus opzadelt, is ook moeilijk om aan de maatregel vast te houden."
"De Belastingdienst kampt al met grote problemen bij de uitvoering en dan is het moeilijk uitlegbaar als het kabinet een maatregel zou doorzetten die nauwelijks effect heeft en wel weer voor meer werk en juridische procedures zal zorgen. Het doel onderschrijft het kabinet wel en er wordt nog gekeken met welke maatregelen een gezonder eetpatroon wel kan worden gestimuleerd."