Van Trump-lieveling tot Senaatsvijand nummer 1: dit is Steve Bannon

Steve Bannon is terug op de voorpagina's in de Verenigde Staten. Hij werd een week geleden gedagvaard door een onderzoekscommissie van het parlement om te getuigen over de historische gebeurtenissen van 6 januari, toen het parlementsgebouw werd overrompeld door een woedende menigte Trump-aanhangers.

'Het wordt heel dramatisch'

Volgens de commissie speelde Bannon een belangrijke rol bij de rellen. "We staan, zoals dat heet, op het punt om aan te vallen", zei Bannon op 5 januari tijdens een radioshow, waarin hij kwam vertellen over een plan van Trump en een groep Republikeinen om de overwinning van Joe Biden ongedaan te maken. "Het gaat van start. Het wordt heel dramatisch."

Maar Bannon kwam niet opdagen bij de hoorzitting. Hij weigert te getuigen en claimt daarbij dat hij een beroep mag doen op 'executive privilege': het voorrecht om specifieke communicatie soms vertrouwelijk te houden dat Amerikaanse presidenten en hun functionarissen in bepaalde gevallen mogen gebruiken.

Omdat Bannon niet wil komen uitleggen wat hij daar precies mee bedoelde, eist de voltallige negenkoppige commissie nu dat hij wordt vervolgd voor minachting van het Amerikaanse Congres. Daarmee hangt hem, niet voor het eerst, gevangenisstraf boven het hoofd.

Veelzijdige carrière

De 67-jarige Steve Bannon heeft een veelzijdige carrière doorgemaakt. Na zijn diensttijd bij de marine in de jaren 70 en begin jaren 80 werd hij eerst zakenbankier bij Goldman Sachs. Vervolgens richttij hij zelf een investeringsbank op, gericht op media. Zo heeft hij nog altijd een financieel belang in de hitserie Seinfeld, waarvoor Netflix in 2019 liefst 500 miljoen dollar betaalde.

Hoeveel Bannon daarmee heeft verdiend, is onbekend. Wel is duidelijk dat hij als zakenman en Hollywoodproducent miljonair werd, al liepen de schattingen van zijn vermogen in 2017 nogal uiteen van 9,5 miljoen tot 48 miljoen dollar.

Bannon stond ook aan de wieg van de rechts-populistische nieuwssite Breitbart, die onder zijn leiding uitgroeide tot een belangrijke nieuwsbron voor rechts-radicale Amerikanen. In de periode voor de presidentsverkiezingen van 2016 raakte hij bevriend met Donald Trump, die onder de indruk was van een toespraak die Bannon hield in het Vaticaan. Daarin sprak hij over een 'crisis van het kapitalisme' en een 'wereldwijde oorlog tegen het islamitisch fascisme'.

Hoofdstrateeg

Al snel groeide Bannon uit tot lieveling van Trump. Hij gaf leiding aan de succesvolle campagne die Donald Trump in 2016 in het Witte Huis bracht. Zelf werd Bannon benoemd tot 'hoofdstrateeg', een functie als topadviseur die voor die tijd nog niet bestond. Ook werd Bannon lid van de Nationale Veiligheidsraad, waarmee hij uitgroeide tot een van de machtige mannen in het Witte Huis.

Een lang en gelukkig huwelijk werd het niet. Bannon en Trump kregen ruzie, volgens Amerikaanse media wegens een interne machtsstrijd tussen Bannon en Trumps schoonzoon Jared Kushner. In augustus 2017 trad Bannon af als adviseur en in januari 2018 stapte hij ook op als chef van Breitbart.

Verduisteren campagnegeld

Jaren later haalde Trump toch weer de banden aan met Bannon. Toen hij de verkiezingen van 2020 dreigde te verliezen, vroeg hij Bannon om advies om de verkiezingsuitslag aan te vechten. Dat bleek kansloos, maar op de laatste dag van Trumps presidentschap verleende hij Bannon gratie. Daarmee voorkwam hij op de valreep dat zijn oud-adviseur kon worden vervolgd voor het verduisteren van campagnegeld.

Donderdag stemt het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden of Bannon wordt vervolgd voor zijn weigering om te getuigen.