Frankrijk wil zware straffen voor pesten: celstraf en torenhoge boetes
Het Franse parlement is een wetsvoorstel aan het onderzoeken dat pesten op scholen zwaar bestraft. De straffen kunnen oplopen tot 45.000 euro boete en drie jaar gevangenisstraf. Als het slachtoffer zelfmoord pleegt door de pesterijen, kan deze celstraf zelfs oplopen tot tien jaar. En daarmee is Frankrijk uniek in Europa.
"We zullen nooit accepteren dat de levens van onze kinderen kapot worden gemaakt." Minister van Onderwijs Jean-Michel Blanquer steunt het wetsvoorstel. En hij staat daar waarschijnlijk niet alleen in. Het wetsvoorstel komt van centrum-rechts, en die heeft ook de meerderheid in de senaat die de wet moet goedkeuren.
Maar zijn dit soort juridische stappen de oplossing voor één op de tien Franse scholieren die wordt gepest? Volgens de linkse partijen niet. Zo sprak een afgevaardigde van de Socialistische Partij: “Wij zijn geen voorstander van het criminaliseren van minderjarigen en toenemende repressie.”
Typisch Franse reactie
Frankrijk-deskundige Niek Pas is historicus aan de Universiteit van Amsterdam. Het wetsvoorstel verrast hem niet. “Dit soort strenge regels passen in de Franse traditie. Zo’n juridische reactie zien we wel vaker.”
Die reactie komt na een reeks fatale pesterijen die de afgelopen maanden in Frankrijk plaatsvonden. In oktober was er nog de schok rondom de zelfmoord van een 14-jarig meisje uit de Elzas. Ze werd ruim twee jaar ernstig gepest op school om haar geaardheid en afkomst. Die pesterijen vonden vooral plaats via sociale media.
Cyberpesten
Deze gebeurtenis zou het wetsvoorstel wel eens versneld kunnen hebben, denkt Pas. “De Franse regering is erg gevoelig voor cyberpesten. Mobiele telefoons zijn al een aantal jaar verboden op scholen. En die focus op sociale media kwam nog meer toen vorig jaar de leraar Samuel Paty werd vermoord.” De dader radicaliseerde via sociale media.
Heb jij vragen over zelfmoord?
Stichting 113 Zelfmoordpreventie: bel 113 of 0800-0113 (gratis), of anoniem via de chat op de website 113.nl
24 uur per dag bereikbaar, 7 dagen per week
Ook de komende presidentsverkiezingen kunnen een rol spelen. “De verontwaardiging was enorm bij de dood van het 14-jarige meisje. Het zou goed kunnen dat Macron nog wat punten wil pakken door zo’n wet in te voeren. Maar het is te kort door de bocht om het voorstel als symboolpolitiek te zien.”
Antipestprogramma
Frankrijk is al langer bezig met een landelijk programma om pesten tegen te gaan. Zo is er een noodnummer om pestgedrag te melden, worden leerlingen opgeleid tot ambassadeurs om pestsituaties op te sporen en worden leraren getraind om pestgedrag snel te herkennen.
Je hebt niet alle cookies geaccepteerd. Om deze content te bekijken moet je deaanpassen.
“Je kunt je afvragen of het wetsvoorstel wel nodig is, of dat ze beter het geld en de energie in dat programma kunnen steken.”, zegt Pas. Een van de argumenten van de linkse partijen is ook dat er al een wet is die internetpesten strafbaar maakt. Die is er alleen niet specifiek voor op scholen. “De wetgever heeft dus al voldoende armslag om op te treden.”
Niet het eerste Europese land
Naar alle waarschijnlijkheid stemt de meerderheid van het Franse parlement straks wel voor de wet. Pas verwacht dat deze er dan in februari zal komen. Als de wet erdoor komt, is Frankrijk het eerste land in Europa dat zulke strenge straffen aan pestgedrag toekent. Maar ze zijn niet het eerste Europese land dat pesten strafbaar stelt.
In België is pesten ook strafbaar. Daar valt het onder het strafbare feit ‘belaging’. Deze keuze is bewust gemaakt, omdat alle uitingen van pestgedrag hieronder kunnen vallen. Pesten een zelfstandig delict maken is dan niet meer nodig.
Discussie
In andere Europese landen is pestgedrag niet strafbaar gesteld. Maar veel gedrag dat onder pesten valt, is wel strafbaar. Denk aan mishandeling, bedreiging of stalking. De discussie om pesten zelf strafbaar te stellen, laait steeds vaker op. Ook in Nederland.
Is pesten in Nederland eigenlijk strafbaar?
Nee. In september kaartte de kinderombudsvrouw Margriet Kalverboer aan dat ze zich zorgen maakte over het pesten op Nederlandse scholen. "Misschien zijn pestprotocollen niet genoeg en moet je wel toe naar een strafbaarheidstelling van pesten”, meldde ze toen in het AD. In Nederland zijn er wel andere vergelijkbare vergrijpen strafbaar, zoals discriminatie en bedreiging. In 2014 vond een meerderheid van de Nederlanders (71%) dat pesten strafbaar gesteld moet worden. Dit bleek uit een onderzoek van EenVandaag.